Borhaneddin A. Yassin'in 'Tasavvur mu Gercek mi? Mahabad Kurt Cumhuriyeti, Buyuk Guclerin Politikasinda Kurtler, 1941-1947' adli kitabi baskisi Avesta yayinlarinda cikti. Kitap Ingilizceden Turkceye Hikmet Ilhan tarafindan cevrildi. Bu calismada Kurt meselesi; Kurt halk(lar)inin icindeki gelismeler, Kurtlerin yasadiklari ulkelerdeki devletlerdeki merkezî hukumet(ler)in konumu ve Buyuk guclerin zamaninda Kurtlere yonelik yuruttukleri politikalar isiginda ele alinmaktadir. Calisma konusu olan donemdeki Kurt milliyetciligiyle ilgili en onemli gelismelerden biri, Kurdistan Halk Cumhuriyeti'nin (Ocak 1946-Aralik 1946) kurulmasiydi. Cumhuriyet cok kisa surede yikilmasina ragmen Kurt milliyetciliginin en muhim gelismelerinden biri olmustur. Bu calisma, Kurtlerin ozellikle de 1941-47 donemindeki Iran Kurtlerinin tarihini daha genis uluslararasi sablon icine yerlestirmeye calismaktadir. Kitapta Ikinci Dunya Savasi'na ve Soguk Savas'in kokenlerine odaklanilmaktadir. Bu baglamda Buyuk Guclerin Kurtlere dair yaklasimlari, esas bir ilgi alanini olusturmaktadir. Buyuk Britanya ve ABD'nin temel hedefi Iran, Turkiye ve Irak'la dostane iliskilerini surdurmekti ve bundan oturu soz konusu gucler Kurtlere herhangi bir sempati gostermekten kacindilar. ABD; Iran hukumetinin Kurtleri ve Iran'daki diger gruplari kontrol altinda tutmasini saglamak icin Iran'i cesitli bicimlerde destekledi. Ote yandan Sovyetler Birligi Turkiye ile ozellikle dostane bir iliski icinde degildi ve SSCB'nin Irak'la diplomatik iliskileri yoktu. Sovyetler Birligi'nin Iran'la iliskilerinin dogasi muglak ve guven verici olmaktan uzakti. Sovyetler Birligi'nin Kurt milliyetciliginin sampiyonu olarak ortaya cikmasinda kaybedecegi cok az, kazanacagi ise cok sey vardi. ABD ve Buyuk Britanya desteginden umudunu kesen Kurtler yonlerini Sovyetler Birligi'ne cevirmeye hazirdilar. Bununla birlikte, Buyuk Guclerin politikalarinin ortak paydasi kendi cikarlarini muhafaza etmekti. (Tanitim Bulteninden)

Yazar: