Selim İleri’nin “İddiadan uzak, içli, içten, dağınık örgülü anlatımıyla bir halk romancısı” diye tarif ettiği Osman Cemal Kaygılı’nın hikâyelerindeki ana tema gündelik insan manzaralarının mizahi ya da trajik gerçekliği olmuştur. Toplumun her kesiminden insan tiplerine yer verilen bu hikâyelerde, çoğunlukla alt sınıftan insanların trajik yaşamları, gündelik insanlık manzaraları, başa gelen gülünç ve acıklı durumlar anlatılır. Hikâyelerde kadınların maruz kaldığı toplumsal aksaklıklar, dramlar, hayal kırıklıkları, çıkmazlar vardır. Bunun yanında âşık, dost, arkadaş, yoksul, sefahate dalmış, hayalperest tiplerin çoğu zaman mizah tadındaki maceralarına da yer verilir. Kaygılı’nın hikâyelerinde dil, genellikle, oldukça sade, gerçekçi, canlı, samimi, kimi zaman teatral diyaloglarla kurulur.
Bu kitapta Osman Cemal’in Çuvalcı Şeyhinin Halefi, Altın Babası, Tekin Olmayan Kedi, Bir Kış Gecesi, Çingene Kavgası, Eşkıya Güzeli, Gonca’nın İntiharı, Mahkemede Gelin Kaynana Kavgası, Perili Bostan ve Sandalım Geliyor Varda adlarını taşıyan kitapları bir araya getirilmiştir. Orijinal metinlerin esas alındığı, orijinal dilin korunduğu bu kitaplar hazırlanırken gerekli yerlere dipnotlarla açıklamalar eklenmiştir.
