Turancı Sosyalist Ethem Nejat
Yunus YılmazTurancı Sosyalist Ethem Nejat Gönderileri
Turancı Sosyalist Ethem Nejat kitaplarını, Turancı Sosyalist Ethem Nejat sözleri ve alıntılarını, Turancı Sosyalist Ethem Nejat yazarlarını, Turancı Sosyalist Ethem Nejat yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Doğu Karadeniz' de o günkü adıyla teyyare inecek tek yer Giresun' da
vardı. Sovyetler'den gelen yardımlar Giresun'a inerdi. Sovyet Bolşevikleri Topal Osman'ın bölgeye hakim olduğunu görünce, yardım etmek için Giresun havaalanını kullanırdı.
Bu bilgiden Topal Osman'ın Bolşevikler'le ilişkisinin; uçak dolusu silah
alacak kadar ileri derecede olduğu anlaşılıyor.
tarihinde Osman Ağa, Rusya' dan durmadan silah yardımı alacaktır. 17 Eylül 1920 Trabzon' da bulunan Rus Konsolosu Bagirov, Tuapse' deki Askeri Devrim Komitesi başkanına şunları yazmıştır:
Osman Ağa en etkin ve enerjik emekçilerden biridir. Onun askerleri-Lazlar, savaşçıların en iyisidirler.
Sayfa 313 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Lazistan (Rize) Mebusu Osman Bey
tarafından çekilecektir. Yazıda; "Bir de bu adamın yanına Bolşevikler gelip gider. Kendi ... Bir mesele yapar. Yunanlılardan zorla aldığı bir motoru
Bolşeviklere hediye edeceğini Tuapse'ye haber gönderir. Bununla beraber
bu sahiller Bolşeviklerin ne demek olduğunu iyice anladı." şeklinde sosyalizm düşmanlığı içeren ifadelerle yine
Topal Osman Ağa'nın Bolşeviklere olan yakınlığı eleştirilecektir.
Sayfa 313 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Atatürk, Upmal'a:
"Suphi'yi şahsen tanımıyorum, fakat burada onu oldukça iyi tanıyan
insanlar var. Eğer Suphi, anlattıkları gibi kötü olmasaydı, fark etmeyecekti; halk onu kabullenmeyecek ve onun ağzından çıkan bütün iyi
ve samimi fikirler halk için kötü olacaktı. Çünkü bu fikirler, insanların
itimat etmediği birinin, Türkiye inkılabı için bir anlamı olabilir mi? ..
Eğer siyasi amaçla şimdi Suphi'yi desteklersem, Erzurum halkı bana
karşı ayaklanır. Şahsi olarak ben ve yoldaşlarım birçoğu komünizm
taraftarıyız, ama hal ve şartlar, bizim bu konuda susmamızı gerektiriyor. Eğer ben yarın komünist olduğumu açıklasam benim tesirimden
eser kalmaz."
Atatürk'ün Bütün Eserleri, Cilt 10, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003, s. 323.
Sayfa 307 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Burada Atatürk'ün Mustafa Suphi'nin kişiliği ile ilgili değerlendirmesinde geçen sözlerin Suphi hakkında olumsuz gelen raporlarla uyuştuğuna
dikkatinizi çekmek isterim.
Atatürk'ün bu sözlerine karşılık Upmal şu cevabı verecektir:
Bu şaşırtıcı değildir ... Yoldaş Nerimanov, Azerbaycan'ı 1 80 milyon
karşılığında Rusya'ya satmıştır; bu durumda Suphi'nin başına gelenlere şaşırmamak gerekir.
Sayfa 305 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Sultan Galiyev-Mustafa Suphi ve Mustafa Kemal Atatürk arasında bağlantı kurulması çalışması Bolşevikler tarafından çok akıllıca,
kasıtlı olarak engellenmiştir.
Sayfa 300 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Sultan Galiyev, yazısının bu kısmında açıkça Bolşevik yönetimi tarafından Mustafa Suphi ve arkadaşlarının bilerek ölüme yollandığını söylemektedir. Sultan Galiyev daha da önemlisi şunu diyor: Sovyet Rusya'dan
Anadolu 'ya giden Rus temsilcilerin otorite olmaya çalışarak Anadolu yönetimini küçümsediklerini söylüyor. Hatta daha ileriye giderek hiçe saymasının hata olduğunu, bu nedenle Atatürk'ün kendi yönetimini korumak için ithal komünizme karşı; Türkiye 'nin kendine özgü şartlarının içinde doğan yerli komünizmi esas alan Resmi Türkiye Komünist Partisi 'ni kurmak zorunda kaldığını söylüyor ki, çok doğru söylüyor.
Sayfa 300 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Zeki Velidi Togan hatıralarında şöyle diyor:
"Bakü'de Türkiyeli komünist Mustafa Suphi'nin evinde kaldım. Onu
Moskova'dan tanıyordum. O komünist ise de Rusların şark siyasetini
beğenmiyordu, bilhassa harp esiri olan Türkiyelilerden bazılarını "hakiki Komünist" (Enver) sayıp kendisini kenara bırakmak istemelerinden dolayı Stalin ve arkadaşlarına küskündü."
Sayfa 299 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Sovyet'in politikası: M. Suphi yerine Enver Paşa, Atatürk yerine Enver Paşa
Zaten, Mustafa Suphi, Ethem Nejat ve diğer yoldaşlarının ölümünde
Sovyet Rusya' nın sessiz kalmasını da buna bağlamak gerekmektedir. Kaldı
ki, Enver Paşa'nın gerek Anadolu'da gerekse Orta Asya'da Türk nüfusunun fazla olduğu bölgelerde nüfuzu Mustafa Suphi' den kat kat fazlaydı.
Sovyetler de bunu bildiği için Mustafa Suphi yerine Enver'i tuttu.
Bu bakımdan Bolşeviklerin, Mustafa Suphi olayında olduğu gibi, Atatürk ile Enver Paşa arasındaki mücadeleyi de bilmelerine rağmen Enver Paşa'yı tutmaları, Ankara Hükümeti önderliğinde verilen Kurtuluş
Savaşı'nın ve Atatürk'ün de ikinci plana atıldığının bir göstergesidir, resmi
davetin olmaması da bu yüzdendir.
Sayfa 233 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Türk komünistlerinin başı olan yoldaş Mustafa Suphi, sürekli takip
edilmekten huzur bulamadı. Ben, Mustafa Suphi ve yoldaş Firdevsbizler "milliyetçi üçlü"ydük. MK' da yoldaş Novgorodstev karşısında,
daha sonra da yoldaş Stova karşısında Yalımov bizi böyle resmetti.
- Galiyev
Sultan Galiyev, Bütün Estrleri, Özgür Erdem (Haz.) İleri Yayınlan, İstanbul, 2005, s. 56
Sayfa 233 - İleri YayınlarıKitabı okudu
Irkçı Turancı Zeki Velidi Togan ise verdiği bir röportajda, Başkırdistan 'da
yıllar önce Sultan Galiyev ve Mustafa Suphi ile beraber verdiği mücadeleyi
anlatırken; kendisini o dönemde "solcu" olarak tanımlaması da sosyalizmin
gerek Anadolu'da; gerekse Orta Asya' da yaygınlığının delillerindendir
Sayfa 219 - İleri YayınlarıKitabı okudu