Bundan 116 sene önce Rusya steplerinde, Ural Dağları’nın eteklerindeki bir kasabada Müslüman Tatarların, inşa ettikleri bir cami ve medreseye Hamidiye ismini vermeleri, merkezle irtibatın en güzel numunelerinden biri olmuştu. Fakat aradan geçen yıllar içinde bu isim ve dolayısıyla ifade ettiği mana unutulup gitmiş. Hâlbuki bugün Rusya-Perm’de hâlâ ayakta olan tarihî cami ve medrese, Müslüman ahalinin gözbebeği.
Sultan Abdülhamid’in vefatının 101. sene-i devriyesinde, Yedikıta Dergisi olarak yine bir ilke imza attık ve 116 yıl sonra Perm Hamidiye Camii’ni hem Ural Müslümanlarına hem de Türkiye’ye öğretmiş, esasında yeniden hatırlatmış olduk.
Araştırmacı Recep Kankal, 1904 tarihli Servet-i Fünun dergisinin kapağında bu caminin resmini görmüş ve Perm şehrinde olduğunu öğrenince konunun peşine düşmüş. Perm’de de bir irtibat noktası bulunca mevzu, daha da mana kazanmış.
100 yıl sonra bile “Hamidiye” ismini öğrenince oradaki Müslümanların gözlerinin yaşarması, Sultan Abdülhamid Han’ın her şeyden önce sağlam bir itikadî temele oturan İslâmî anlayışının, çok uzak zamanları ve çok uzak mekânları bile kuşattığının delilidir.
İstifadeli okumalar dileriz.
Gelecek sayımızda da buluşmak üzere…
