Yedikıta'dan Eskilerin Harb-i Umumî (Büyük Harp) dediği Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale’nin ehemmiyeti tartışma götürmez bir gerçektir. Fakat Çanakkale’de şehit düşen tahsilli gençlik konusunda efkâr-ı umumiyede bir bilgi noksanlığı mevzubahistir. Çanakkale’de insanüstü bir gayret ve fedakârlık gösterilmiş ve fevkalade haller yaşanmıştır. Fakat bunlar zamanla halk arasında anlatıla anlatıla aslından uzaklaşmış, elde yeterli vesika mevcut olmayınca da işin doğrusunu tesbit zorlaşmıştır. Mektep sıralarında değil de siperlerde şehiden mezun olmuş gençlik konusu, bu meyandadır.
Cepheye giden askerlerin çoğunluğunu gençlerin oluşturacağı tabiîdir. Seferberliğin ilanıyla silah altına alınacakların hangi şartları taşıyacağı da belirlenmiş ve mezun yahut müdavim, yaşı tutan bilumum medrese, mektep, yüksekokul, üniversite öğrencisi askere gitmiştir. Bu bir mecburiyetti ama onlar vatanları, dinleri ve namusları için seve seve cepheye koştular. Okulları, ya eğitime ara verdi yahut hiç mezun veremedi. Nice öğrencinin kaydı, cepheden dönemediği için “devamsız” denilerek silindi. Hocasıyla talebesiyle ülkenin ilim-irfan sahibi bir neslinin ışığı böylece söndü. Doç. Dr. Mustafa Selçuk bu ay dergimizde cephelere koşan tahsilli gençliği yazdı.
Endülüs medeniyetinin Batı bilimine tesirine güzel bir misal olarak Benû Hûd ailesinin kütüphanesini Hüseyin Şen, İstanbul’a vakfedilen bir hayat İbrahim Hilmi Tanışık’ı, torunu ve İstanbul şehir tarihçisi Akın Kurtoğlu, İskeçe’den seyahat notlarını Prof. Dr. Hamit Pehlivanlı, Urla’nın kaderine terk edilmiş tarihî camilerini Fatih Dalgalı kaleme aldı.
Gelecek sayımızda buluşmak dileğiyle…
