Yeni Yüzyılda Diyalektik
Bertell OllmanYeni Yüzyılda Diyalektik Gönderileri
Yeni Yüzyılda Diyalektik kitaplarını, Yeni Yüzyılda Diyalektik sözleri ve alıntılarını, Yeni Yüzyılda Diyalektik yazarlarını, Yeni Yüzyılda Diyalektik yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İşçilerle söyleşide Vladimir İlyiç, sözkonusu işçinin ne söylediğini ve bunu nasıl söylediğini dikkatle dinlerdi. Vladimir İlyiç ister herhangi bir yerde bir çevrede bir işçiyle konuşsun ve ya sonraları yurtdışında, yeni gelen yoldaşlarla konuşsun, ondan sonra her zaman odada dolaşır ve görüşmeyi her yanıyla enine boyuna düşünürdü. Vladimir İlyiç her küçük şeyi dinleme ve baştan sona düşünme yeteneğine sahipti.
Çoğu insan değişimin (hareketin, gelişmenin, olgunlaşmanın vb.) gerçekliğini kavramakta büyük güçlük çeker. Bu, büyük ölçüde, insanları mekânda sabit olarak gören bir insan doğası anlayışının benimsenmesinin sonucudur. Ne tür olursa olsun her hareketin dışarıdan ithal edilmesi gerekir. Bizi hareket ettiren, dışımızdaki bir şey ya da bir kişidir. Bu anlayışla, madde (tözümüz, bizi oluşturan şey) ve hareket (yaptıklarımız) birbirinden koparılır, bu ikincisi daha sonra tek yönlü ve dolayısıyla diyalektik dışı, mekanik devinim olarak bedene yeniden verilir.
Ama eleştiri salt eleştiriden ibaret değildir ve diyalektik, indirgeyici ya da idealist düşünüşü reddetmenin ötesine geçerek tutarlı bir alternatif sunar: savunucularının herhangi bir zamanda önerdikleri özgül yanıtlar için olmaktan çok, kendisinin soru sorma biçimleri için. Diyalektiğin odak noktasında bütünlük ve iç içe geçiş, şeylerin yapısından çok sürecin yapısı, tümleşik düzeyler, tarihsellik ve çelişki vardır. İncelediğimiz problemlerle kendi cebelleşmemizin olumsallığını ve tarihselliğini gözden kaçırmamak için, tüm bunlar incelemenin nesnelerine, o nesnelere ilişkin düşüncenin gelişimine ve özdüşünümsel (self-refleksif) olarak diyalektikçilerin kendilerine uygulanır.
Sayfa 50
neden diyalektik? Çünkü diyalektik karşılıklı bağımlılık içindeki ve sürekli evrim halindeki süreçlerden oluşan dünyayı incelemenin ve aynı zamanda böyle bir dünyayı soruşturan düşünürlerin önde geleni olan Marx’ı yorumlamanın tek makul aracıdır. Böylesine engin ve karmaşık bir sistem olan kapitalizmi salt görmek için bile diyalektik zorunludur.
[Marx ile Engels’in] Tüm yazışmaların[ın] deyim yerindeyse odağını, onlarda dile getirilen ve tartışılan tüm fikirlerin birbirine kavuştuğu merkezî noktayı tek bir sözcükle tanımlamaya çalışsaydık, o sözcük diyalektik olurdu. Maddeci diyalektiğin, temellerinden başlayarak bir bütün olarak ekonomi politiğin yeniden şekillendirilmesine, tarihe, doğa bilimine, felsefeye ve işçi sınıfının politikasına ve taktiklerine uygulanması: Marx’ı ve Engels’i öncelikle ilgilendiren, en esaslı ve en yeni katkılarını yaptıkları ve devrimci düşünce tarihinde yetkinlikle kaydettikleri ilerlemeyi oluşturan şey işte buydu. (Lenin, 1973, 554)
Peki ama sosyalizm anlayışının eşlik etmediği bir eleştirel kapitalizm analizi neye benzer? Böyle bir analiz kapitalizmin nasıl işlediğini tarif eder, kimin, ne kadar "kafasının ezildiğini" gösterir, bunu ahlaki açıdan mahkûm eder, elde daha iyi bir şey olmadığı düşüncesiyle reformist çözümler öne sürer ve bu çözümlerin artık işlemediğini anladığında da umutsuzluğa ve kinizme sürüklenir. Tanıdık geliyor değil mi?
Sayfa 27
Burjuva felsefesi diyordu Marx, özelden çıkıp genele gider; şimdi biz genelden somuta gitmeliyiz
Sayfa 173
Bana öyle geliyor ki, birçok kişinin gözünde diyalektik bir tür yardımcı ya da destekleyici düşünüş yöntemi anlamını taşıyor (eğer herhangi bir anlam taşıyorsa): yalnızca ara sıra başvurulan ve normal düşünce süreçlerimize nedense yalnızca zaman za- man eklenen bir yöntem ya da yorumlama biçimi. Bu, her zaman diyalektik olarak düşünme yeteneğine çok kişinin sahip olmadı- ğı anlamına gelir ve aynı zamanda da diyalektiğin, olguculuğu, görgülcülüğü ve çeşitli diğer kuram karşıtı gelenekleri daha se- vimli ve uygun gören bu belirli toplum türü tarafından üretilen bir düşünce biçimi olmadığı anlamına da gelir.
Hegel'in bahsettiği Minerva'nın Baykuşu sadece alacakaranlıkta uçuyorsa, Marx'ın baykuşu yeni tutuşmaya başlayan şafağı müjdelemek için etrafta gezinir durur.
sosyalizm anlayışının eşlik etmediği bir eleştirel kapitalizm analizi neye benzer? Böyle bir analiz kapitalizmin nasıl işlediğini tarif eder, kimin, ne kadar "kafasının ezildiğini" gösterir, bunu ahlaki açıdan mahkum eder, elde daha iyi bir şey olmadığı düşüncesiyle
reformist çözümler öne sürer ve bu çözümlerin artık işlemediğini anladığında da umutsuzluğa ve kinizme sürüklenir
neden diyalektik? Çünkü diyalektik karşılıklı bağımlılık içindeki ve sürekli evrim halindeki süreçlerden oluşan dünyayı incelemenin ve aynı zamanda böyle bir dünyayı soruşturan düşünürlerin önde geleni olan Marx'ı yorumlamanın tek makul aracıdır. Böylesine engin ve karmaşık bir sistem olan kapitalizmi salt görmek için bile diyalektik zorunludur