Yeni Yüzyılda Diyalektik
Bertell OllmanSözler ve Alıntılar
neden diyalektik? Çünkü diyalektik karşılıklı bağımlılık içindeki ve sürekli evrim halindeki süreçlerden oluşan dünyayı incelemenin ve aynı zamanda böyle bir dünyayı soruşturan düşünürlerin önde geleni olan Marx’ı yorumlamanın tek makul aracıdır. Böylesine engin ve karmaşık bir sistem olan kapitalizmi salt görmek için bile diyalektik zorunludur.
Hegel'in bahsettiği Minerva'nın Baykuşu sadece alacakaranlıkta uçuyorsa, Marx'ın baykuşu yeni tutuşmaya başlayan şafağı müjdelemek için etrafta gezinir durur.
Burjuva felsefesi diyordu Marx, özelden çıkıp genele gider; şimdi biz genelden somuta gitmeliyiz
Sayfa 173
Peki ama sosyalizm anlayışının eşlik etmediği bir eleştirel kapitalizm analizi neye benzer? Böyle bir analiz kapitalizmin nasıl işlediğini tarif eder, kimin, ne kadar "kafasının ezildiğini" gösterir, bunu ahlaki açıdan mahkûm eder, elde daha iyi bir şey olmadığı düşüncesiyle reformist çözümler öne sürer ve bu çözümlerin artık işlemediğini anladığında da umutsuzluğa ve kinizme sürüklenir. Tanıdık geliyor değil mi?
Sayfa 27
Bana öyle geliyor ki, birçok kişinin gözünde diyalektik bir tür yardımcı ya da destekleyici düşünüş yöntemi anlamını taşıyor (eğer herhangi bir anlam taşıyorsa): yalnızca ara sıra başvurulan ve normal düşünce süreçlerimize nedense yalnızca zaman za- man eklenen bir yöntem ya da yorumlama biçimi. Bu, her zaman diyalektik olarak düşünme yeteneğine çok kişinin sahip olmadı- ğı anlamına gelir ve aynı zamanda da diyalektiğin, olguculuğu, görgülcülüğü ve çeşitli diğer kuram karşıtı gelenekleri daha se- vimli ve uygun gören bu belirli toplum türü tarafından üretilen bir düşünce biçimi olmadığı anlamına da gelir.
[Marx ile Engels’in] Tüm yazışmaların[ın] deyim yerindeyse odağını, onlarda dile getirilen ve tartışılan tüm fikirlerin birbirine kavuştuğu merkezî noktayı tek bir sözcükle tanımlamaya çalışsaydık, o sözcük diyalektik olurdu. Maddeci diyalektiğin, temellerinden başlayarak bir bütün olarak ekonomi politiğin yeniden şekillendirilmesine, tarihe, doğa bilimine, felsefeye ve işçi sınıfının politikasına ve taktiklerine uygulanması: Marx’ı ve Engels’i öncelikle ilgilendiren, en esaslı ve en yeni katkılarını yaptıkları ve devrimci düşünce tarihinde yetkinlikle kaydettikleri ilerlemeyi oluşturan şey işte buydu. (Lenin, 1973, 554)
sosyalizm anlayışının eşlik etmediği bir eleştirel kapitalizm analizi neye benzer? Böyle bir analiz kapitalizmin nasıl işlediğini tarif eder, kimin, ne kadar "kafasının ezildiğini" gösterir, bunu ahlaki açıdan mahkum eder, elde daha iyi bir şey olmadığı düşüncesiyle
reformist çözümler öne sürer ve bu çözümlerin artık işlemediğini anladığında da umutsuzluğa ve kinizme sürüklenir