Sözler ve Alıntılar
Parmenides.. En büyük mü bilmiyorum ama, çok büyük..
Onun düşünceye olan kalıcı katkısı, olanın, var olduğunu, hakkında düşü- mülebilecegini ve olmayanın da var olmadığını ve hakkında düşünülemeyeceğini ileri sürmesi ve bu iddiaların sonuçlarına göre konuşup ve bunlara uymasıdır. Bunun ilk andaki etkisi şoktu, ama felsefenin daha fazla ilerlemesi, bu ifadelerin açık bir şekilde savunulmasına ve bunların her ne şekilde olursa olsun daha geniş bir sentez içinde absorbe edilmesine bağlıydı.
Sayfa 87Kitabı okuyor
Her dinsel ya da felsefi yazar, bireysel olarak ne kadar dahi olsa da, eklektiktir.
Sayfa 215Kitabı okuyor
Bu, o şeyin şu anda olduğu gibi oldugunu, bundan binlerce yıl önce de öyle oldugunu ve gelecekte de öyle olacağını söylemektir. Fakat ebediyen açısından "idi" ve "olacak", hiçbir anlam taşımayacak, ve zaman-silsilesi ortadan kalkacaktır. Bu yüzden Platon fiziksel evrenin zaman kadar eski olduğunu öğretti (evren "daimi
Sayfa 47Kitabı okuyor
Mekân (Lee, 13-16; DK, a24)
Onun tezleri lehine olumlu argümanlar ortaya koymak yoluyla değil de bunların zıtlarının imkânsız ve absürt oldukları göstermek suretiyle Parmenides'e yardımcı olmak şeklindeki planını takip etmeye devam eden Zeno, çokluk ve hareketin yanısıra mekan ya da uzay¹ nosyonunu da düzenliyor. Diğer argümanları gibi bu da, yaşadığı dönemin kendine özgü felsefi durumu tarafından mümkün kılınmıştır. Yani her ne kadar Herakleitos ve Parmenides kendi farklı yollarında bu düşünceyi paradoksun ve absürtlüğün merhametine kalmayacak türden bir anlayışa ihtiyaç duyulan bir aşama- ya getirmiş olsalar da, henüz hiç kimse maddesel olmayan bir varlık fikrini tasavvur etmemişti. Yine öncelikle Aristoteles'e borçlu olduğumuz argüman, basittir. Mevcut olan her şey bir mekânda mevcuttur (veya bir yer kaplar). Bu nedenle eğer bir mekan mevcutsa, o da bir mekan içinde mevcuttur ve ad infinitum. Bu ise absürttür, bu yüz- den de mekân mevcut değildir.
Sayfa 103Kitabı okuyor
Sıradan insandan çok daha fazla olmak üzere Herakleitos, tüm dünyayı sürekli bir değişim ve mücadele sürecine bagımh laldı. Digerlerinin hepsinin üzerin de Herakleitos, hareketsiz varlık felsefesinden gelen zit kutuptaydı. Tüm bunların ve diger bazı bilgilerin işığında 6.9'da geçen "geriye-dogru dönme" kelimesinin kullanı mini
Sayfa 42Kitabı okuyor
Şiirlere yaptıgımız okumalar Empedokles in en azından uçtan kategorisi tamedi- guni gösterir:
(1) Dört element.
(2) Sevgi (Aphrodite, Kypris) ve çekişme
(3) Elementlerin belli ürünleri. Fr. 21'de onlardan insanların, ağaçların, yaratık ların, kuşların, balıkların ve "en yüksek onura sahip uzun yaşayan tanrıların ortaya çıktığı
Sayfa 217Kitabı okuyor
Satırlar 8.22-5'te varlığın bölünmezlik ve sürekliliği savunuluyor. Her ikisi de vv 5'in başlangıç listesinde belirtilmişti. Buradaki yegâne tercih odur ve değildir arasında yattığı için, varoluşta hiçbir derece yoktur: "Ya tam olarak olmalı ya da hiç olmama- lıdır" (v. 11). Şimdiye kadar, kavranabilir olan tek var oluş formu maddesel var oluş- tur. Bundan dolayı Parmenides var olmanın dereceleri fikrini ilk kez olarak açıkça ortaya koyduğunda (mantıksal absürtlüğünü göstermek için), bunlar söz konusu sa- tırların dilini daha anlaşılır kılan yoğunluk dereceleri olarak anlaşılmalıydı. Daha fazla veya daha az mevcut olanın sonucu olarak ortaya çıkacak olan homojenlik eksikliği, bunun parçalanmasına ve bölünmesine neden olabilir. Odur öncülüne sıkı bağlılık bunu yasaklar: "Her şey (eşit şekilde), olanla olduğuyla doludur" farklılaşmamış bir sürekliliktir.
Sayfa 50Kitabı okuyor