Türkiye ile Sovyet Rusya arasındaki ilk antlaşma...
Büyük Millet Meclisi hükümetinin durumunu kuvvetlendiren; Türkiye'nin varlığının temel şartı olarak, kayıtsız şartsız bağımsızlığı ile memleketin özgür bir milli ve ekonomik gelişmesi maddesini de içeren Misak-ı Milli'den sonra Mustafa Kemal Paşa gerici iç ve dış güçlerin engellemesine rağmen, Sovyet Rusya ile görüşmelerin yapılmasında direndi. Bu görüşmeler, 16 Mart 1921 tarihinde Türk-Rus Antlaşmasının imzasıyla sonuçlandı.
Sovyet Rusya, Türkiye'de kapitülasyonlar rejimini tanımamayı üstlendi, Çarlık Rusyası'na verilmiş olan bütün özel imtiyazlardan, Çarlık hükümetinin bütün alacaklarından vazgeçti. Boğazlar sorunu, Karadeniz'de kıyısı olan devletlerce ele alınacaktı. Antlaşmada, ayrıca Türk Misak-ı Millisi'nin geçerliliği de kabul edilmekteydi.
Sayfa 23Kitabı okuyor
Kazım Karabekir, Refet Bele, Rauf Orbay...
Kazım Karabekir, Refet Paşalarla Rauf Bey ve diğerleri samimi davranmıyorlardı. Onların politikaları ile Sovyet Rusya politikası arasındaki farklılıklar birlikte çalışmayı güçleştiriyordu.
Sayfa 18Kitabı okuyor
1920 yılı Nisan'ında, Büyük Millet Meclisi (TBMM), ülkesinin ulusal çıkarlarını bilen Mustafa Kemal Paşa'nın teklifiyle, RSFSC (Rusya Sovyet Federe Sosyalist Cumhuriyeti) Halk Komiserleri Kurulu'na bir mektup göndererek, Sovyet Rusya'nın, emperyalistlere mücadelesinde devrimci Türkiye'ye yardım edeceği umudunu belirtti.
Çiçerin, Lenin'den aldığı direktif üzerine hemen Mustafa Kemal Paşa'ya cevap verdi. Bu cevapta, RSFSC hükümetinin, Büyük Millet Meclisi'nin deklarasyonunu memnunlukla kabul ettiği ve iki devlet arasında hemen diplomatik ve konsolosluk ilişkilerinin kurulmasının teklif edildiği belirtilmekteydi.
Sayfa 8Kitabı okuyor