llim Yayma Cemiyeti, kültürlü din adamını, iyi ahlâklı bir neslin yetişmesi için lüzumlu bulmaktadır. Zira dinden başka hiç bir müeyyide yoktur ki, insan ruhuna tesir ederek insanı kemale crdirsin. Bütün felsefi doktrinler tecrübe edilmiştir. Hiç biri topluma fayda getirmediği için tutunamamışlardır. Dinsiz ve maneviyatsız bir cemiyet veya millet,
Sayfa 25
D. MEHMET DOĞAN: BİR SÖMÜRGE MÜFETTİŞİNİN MAARİF VEKİLİ’Nİ TÜRKİYE’DE MUHTEMEL DİNÎ GELİŞMELER HUSUSUNDA SORGUYA ÇEKMESİ!
Yahut 1940’larda Türkiye’nin tam bağımsızlığını sorgulamak.
1933’te Kapatılan Darülfünun İlahiyat Fakültesi hocalarından M. Şerefeddin Yaltkaya, ilk Diyanet Reisi Rifat Börekçi’nin vefatından neredeyse bir yıl sonra Diyanet
II. DÜNYA SAVAŞI'NDA TÜRK BASINI
Turancılar-Nazi ilişkisi birçoklarının sık sık çiğnedikleri çürük sakızdan öteye geçmemektir. 3 Mayıs kahramanlarının gerçek isimleriyle görüldükleri bir roman bile yazılmıştır. 1931 tarihli Matbuat Kanununun 50. maddesine göre "Memleketin umumi siyasetine dokunacak neşriyattan dolayı" Bakanlar
Hikmet Tanyu, Türkçülük Davası ve Türkiye'de İşkenceler, Kayseri 1950, s. 13-14, Ankara Altınışık Yayınları, Nu:8.
17 Nisan 1940’ta kabul edilen Köy Enstitüleri Kanunu ile birlikte Tarım Bakanlığı’nın saptadığı 11 değişik yörede köy enstitüleri açıldı. 1937-38’de açılmış olan 3 öğretmen okulu da enstitüye dönüştürüldü. Enstitüye alınacak çocuklar 5 yıllık köy okullarını bitirenler ara sından seçiliyorlardı. Enstitüde 5 yıl okuyorlar, fakat bu öğrenimin
yarısı kültür, yansı teknik-tarım oluyordu. Teknik-tarım dersleri uygulamalı oluyor, öğrenciler yapı yapmasını, marangozluğu enstitü binalarını yaparak, tarım ve hayvancılığın yeni yöntemlerini öğreniyorlardı. Kızlar ve erkekler birlikte okuyor, birlikte çalışıyorlardı. Mezun olanlar geldikleri yörede bir okula atanıyorlardı. Öğretmenin geleceği 3 yıl önceden ilgili köye bildiriliyor, köyün okul ve öğretmen evi yapması isteniyordu. Devlet öğretmene kendi gereksinmelerini karşı-
layacak ve tarım derslerinde kullanılacak kadar toprak, tarım aletlerine 60 TL sermaye veriyordu. İlk 6 yılda yalnızca 20 TL aylık alıyorlardı. 1948’e değin enstitü sayısı 21’e çıkarıldı. 1942’de Hasanoğlan’da 3 yıllık bir yüksek bölüm açıldı. 1954’e değin 25.000 enstitülü öğretmen yetiştirildi. Bu büyük başarı İnönü, Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel ve İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç’un eseridir. Bu denli kısa sürede, savaş şartlarında, yokluklar içinde, Türkiye’nin değişik köylerinden 25.000 öğretmen yetiştirilmiş olması başlı başına bir başarıdır. Bunların içinden Fakir Baykurt, Mahmut Makal, Talip Apaydın gibi ünlü yazarlar çıkmıştır.
