Zorluklar bizi arındırır ve güçlendirir. Zorlukları aşan kişi, hayatı daha önce hiç görmediği geniş bir zaviyeden görür.
Sayfa 29
Acıma duygusu Rogojin'in zekâsını yönetecek, onu olgunlaştıracak. Acımak, insan hayatının en önemli, belki de tek yasasıdır. Ah, Rogojin'e karşı ne bağışlanmaz, ne alçakça suçtu o! Hayır... karanlık olan "Rus ruhu" değil; bunca dehşete içinde yer verdiği için onun kendi ruhu. Moskova'da birkaç tatlı, içten söz için Rogojin, Prens'i kardeş sayıyor. Oysa o... Ama bu hastalık hâli... Bütün bunlar düzene konabilir! Az önce Rogojin'in, "İnancımı yitiriyorum," deyişi ne kadar da hazindi. Bu adam kesin acı duyuyordu. "Bu tabloyu seyretmeyi severim," demişti. Sevmiyor, sevmeye ihtiyaç duyuyor. Rogojin'inki bir ıstırap bunalımı değil; hâlâ bir mücadelenin, yitirdiği inancını zorla geri alabilmenin peşinde o.
Ey insan, eğer yaratılıştan bu yana işlenen suçlar, günahlar, cinayetler, rezaletler üzerinde şöyle bir düşü nürsen, bütün bunlara sebep, ya doğrudan doğruya veya bilvasıta nefsin olduğunu gorürsümj Allah’a ilk isyan bay rağını çeken iblistir. İblisin, isyan etmeden önce seksen bin senelik ibâdet hayatı vardı. O zaman ne dünya var dı, ne insan, ne de şeytan. Başlı başına idi. O halde onu kim sapıtmış olabilir? Cevap: nefs’tır.
-Matematik nedir biliyor musun? diye sordum. Matematik sayılardır. Biri bana neyin beni gerçekten mutlu ettiğini sorsa ona sayılar derdim. Kar, buz, bir de sayılar... Neden biliy0r musun?
... -Çünkü sayı sistemi insanın hayatına benzer. Önce doğal sayılar vardır. Tam ve pozitif sayılar. Çocukların sayıları. Sonra insanın bilinci genişler. Çocuk
