Kendini gerçekleştiren kehanet kavramı günlük yaşamda inandığımız ve gerçekleşmesini istediğimiz düşüncelerimizin, beklentilerimiz doğrultusunda davranışlarımıza yön vererek gerçekleşmesini ifade eden sosyal psikoloji teorisidir. Kişisel inançların davranışı değiştirme gücü olarak tanımlanır. Mitolojide, bilimde, sanatta ve sporda beklenti etkisi
Pygmalion Etkisi
Kendini gerçekleştiren kehanet
(Pygmalion etkisinin tersi Golem etkisidir. )
- Pozitif beklentiler , performansı pozitif etkiler , Negatif beklentiler performansı negatif olarak etkiler .
* nasıl beklenti içerisine girersek veya bizimle ilgili nasıl beklenti içerisine giriliyorsa , öyle bir davranış içerisine girmeye başlıyoruz . Öyle ise; durumu değiştirmek istiyorsak önce kendimizi değiştirmemiz gerekiyor . Kendimizi etkili bir şekilde değiştirmek için de önce algılarımızı değiştirmemiz gerekiyor .
İyilik yap , iyilik bul yaklaşımından aksiyona geçmek gerekliyken; bu aksiyon yaklaşımı için öncelikle iyi olacağını düşünmek ve bu niyetle başlamak gerekiyor .
Golem etkisine örnek; bir öğretmenin daha az beklenti içerisinde olduğu öğrenciyle daha az ilişki kurması.
Pygmalion etkisi veya kendini gerçekleştiren kehanet
Antik Yunan mitolojisinden bir heykeltıraş olan Pygmalion günün birinde bir kadın heykeli yapar. Ancak bu kadın heykeli o kadar güzel, o kadar müthiştir ki Pygmalion bu heykele deli divane aşık olur, aşkı saplantı haline gelir, gözü başka insanları görmez olur. Durumu fark eden ve Pygmalion’un haline acıyan aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit de heykele can verir, Pygmalion’un heykeliyle aşk yaşamasını sağlar. Bu durum bir “kendini gerçekleştiren kehanet” (self-fulfilling prophecy) örneğidir ve aynı zamanda “Pygmalion etkisi” ya da “beklenti etkisi”olarak anılır. Pygmalion, heykeline aşık olmuş ve onunla birlikte olmayı o kadar istemiştir ki beklentisi gerçek olmuştur.