Yetenekli olmayı belirleyen faktörlerin başında ''tutku'' gelir. Tutku, bir işi takıntılı bir şekilde sürekli olarak yapma isteğini doğurduğunda, ustalaşma da kendiliğinden gelecektir. Tutkuyu sağlayan beyin devrelerinin tam olarak nasıl çalıştığını çözememiş olsak da hakkında bir çok bilgimiz var. Özellikle dopamin, serotonin, endorfin ve anandomid gibi beyin kimyasalları, tutkulu bir iş yaparken artar. Beyinde bu kimysalların artışıyla birlikte ''akış'' denen ilginç bir zihinsel durum oluşur ki yaptıkları iş ne olursa olsun, ''akışa'' giren insanların, müthiş kararlı, inatçı ve yaratıcı bir ruh haline bürünürler.
Sayfa 39Kitabı okudu
Serotonin en fazla Prozac ve Zoloft gibi antidepresan ilaçlarındaki faaliyet alanı olmakla biliniyor; dopamin ise kokain ve amfetamin gibi uyuşturucuların 'etkisinin' yarattığı keyif ve motivasyonla ilgili olan bir kimyasal olarak tanınıyor; iç kaynaklı opioidlerse beynin doğal ağrı kesicileridir ve eroin, morfin ve benzeri uyuşturuculardan etkilenirler. Tüm bu kimyasallar strese verilen tepkide önemli rol oynarlar: Adrenalin ve noradrenalin bedeni kaç veya savaş tepkisi için hazırlar, dopaminse kişinin hedeflerine ulaşması için bir yetkinlik ve güç hissi verir..
Sayfa 66 - Koridor YayıncılıkKitabı okudu
Urfa kebabın serotonin düzeyiyle mutlu bir ilişkisi var. Bebekleri oldu adını künefe koydular. Afiyet( sağlik) olsun sözü boşa değil, lutfen hesabi öder misin cüzdanim evde kalmış...
Çünkü kaşımayla cilde verilen hafif hasar yüzünden, iletilen mesajlarda acı sinyalleri baskın gelip beyinde kaşınma hissinin maskelenmesine yol acıyor. Bunun karşılığında beyin acıyı dindirmek için serotonin salgılanmasını sağlıyor. Bu da geniş bir bölgeyi kapsayan rahatlama hissiyle sonuçlanıyor .
Sayfa 58Kitabı okudu
Kaju fıstığı
Triptofan için mükemmel bir kaynaktır. Triptofan serotonin üretimi için gereken bir amino asittir...Dikkat: kaju fıstığını kavrulmamış olarak tüketmelisiniz.
Sayfa 78Kitabı okudu
"Mutluluk içimizde başlar " para, toplumsal statü, plastik cerrahi, güzel evler, iktidar konumları, bunların hiçbiri size mutluluk getirmez, uçup gitmeyen mutluluk sadece sérotonin, dopamin ve oksitosin sayesinde olur.
Sayfa 380Kitabı okudu
''Bir değişim yaşamaya karar verdiğinizde, uzun zamandır vücudunuzda hâkim olan stres hormonu ''kortizol''; salgılamaya çalıştığınız mutluluk hormonlarıyla, ''endorfin''le ve ''serotonin''le, çatışmaya başlar. Vücut, uzun süre alışkın olduğu stres hormonundan daha çok istese de sizin bilinçli olarak mutluluk hormonu salgılamayı uzun süre sürdürmeniz gerekir ki vücut bir süre sonra bu hormondan daha çok istemeye başlasın. Vücudunuzda hormonal çatışma devam ederken değişimden geriye doğru adım atmak yerine, değişim alanında daha da ilerlemeniz gerekir.''
beyindeki serotonin sinyalizasyonunda meydana gelen bozulmaların otizm spektrum rahatsızlığına ve davranış bozukluğuna yol açtığı belirlenmiş. Halk arasında mutluluk hormonu olarak da bilinen bir beyin kimyasalı olan serotonin, iki komşu nöronun yani sinir hücresinin birbiriyle temas ettiği bölgeler (sinaps) arasındaki sinyalleri taşıyor. Beyindeki serotonin miktarının ayarlanması, serotonin taşıyıcı sistemi (STS) ile mümkün oluyor. Daha önceden yapılan bir çalışmada otizmli çocuklarda ender görülen genetik değişimlerin serotonin taşıyıcı sistemini bozduğu anlaşılmış.
Sayfa 4Kitabı okudu
Serotonin
Serotonin halk arasında mutluluk hormonu olarak bilinir, fakat bu yanlış bir tanımdır. Bu yaygın kanaatin oluşmasını tetikleyen unsur, SSRI olarak bilinen antidepresan ilaçlardır. SSRI grubu ilaçlar serotonin geri alımını önleyerek, serotoninin sinapslarda birikmesinin sağlar. Bu ilaçların, piyasaya sürdükleri ilk zamanlar, serotonini sinapslarda çoğaltmak suretiyle depresyon tedavi ettiği düşünüyordu. Fakat, ilacın tedaviye başlamayı müteakip ikinci veya üçüncü haftada etkisini göstermeye başlaması bu hipotezi zamanla çürüttü ve antidepresanların alamet-i farikasının nörotransmitterleri artırması değil, nöronal dallanmayı artırması, yani nöronal ağ yapısını kuvvetlendirilmesi olduğu anlaşıldı. Özetle, eski depresyon hipotezi olan, serotonin ve noradrenalinin sinapslarda azalması sureti ile depresyona girildiği, antidepresanlar sayesinde de serotonin miktarı artırılarak depresyondan çıkıldığı tezi böylece çökmüş oldu; ama serotonin bir mutluluk hormonu olduğuna dair inanç bu hipotezin bir mirası olarak hala ayakta.
Yine çikolatanın bol miktarda serotonin içerdiği ya da serotonin miktarını yükselterek bizleri mutlu kıldığı da doğru değildir. Çikolata serotonin den ziyade beta-endorfin artırır.
Sayfa 47
Geç Saatte Peynir
Yemek Kâbus
Görmeye Neden
Olur mu?
süt, tavuk eti, hindi eti, yer fıstığı ve peynir
gibi besinlerde bulunan triptofan isimli amino asit vücuda alındığında işlenerek serotonin hormonuna dönüştü-
rülür. Bu kimyasal haberci molekül vücudu dinginleştirerek uykuya hazırlar. Serotonin ayrıca, uyku hormonu
olarak da bilinen melatoninin sentezlenmesinde rol oynar. Bu zincirleme etki göz önünde bulundurulduğunda,
yakın gelecekteki araştırmaların peynir ile iyi bir uyku
arasında daha net bağ kuracağı tahmin ediliyor.
Peynirden bağımsız olarak, dolu bir mide ile uykuya dalındığında, rüyaların görüldüğü uyku evresi olan REM’in daha
uzun sürmesi olasıdır. Hazımsızlığın da etkisiyle uyanma
sıklığının artması “garip” rüyaların hatırlanma oranını artı-
rır. Yani peyniri rüyalarla ilişkilendirmeye geçmeden, öncesinde hangi gıdaların ne miktarda tüketildiğini de dikkate
almak faydalı olacaktır.
Sayfa 40Kitabı okudu
Mutluluğun Formülü
Bilenler bilir, Nazım Hikmet, Saman sarısı adlı şiirinde ressam arkadaşı Abidin Dino'ya sorar; ''Sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin'' diye. Tanımlamaya ya da çizmeye çalıştığınızda, mutluluğu ifade etmek gerçekten çok zor gözükebilir. Ama bu zorluk, biz sinir bilimciler için kesinlikle geçerli değildir. Çünkü bizim için mutluluğun tanımı çok basittir. Yani size mutluluğun resmini çizemem ama formülünü verebilirim. Dopamin, serotonin ve diğerleri. Teknik olarak yeryüzü üzerinde sizi mutlu eden her şey, dopamin ve benzeri nörotransmitterlerin beynimizde yarattığı etkilerdir. Sinir bilimine meraklı okuyucularımız neyden bahsettiğimizi çok iyi anlasa da konuyu bilmeyenler için meseleyi özetlemeye çalışalım.
Resimde de gördüğünüz üzere, beynimizin ortalarında bir yerde, bezelye tanesi büyüklüğünde ''nükleus akkumbens'' adını verdiğimiz bir yapı bulunmaktadır. Emin olun bu yapı hayattaki en kıymetli yapılarınızdan birisidir. Çünkü burası beynimizde yer alan ödül merkezidir. Aslında burayı bir düğme gibi düşünebilirsiniz. Öyle bir düğme ki bu, bastığınız zaman mutlu oluyorsunuz. İşte, nükleus akkumbens dediğimiz yapı, beyninizin, yani sizin zevk alma düğmenizdir. Beynimizde bu düğmeye basmaya yarayan moleküllerden en popülerinin adı dopamin. Ne zaman dopamin bu bölgeyi uyarsa, mutluluk dediğimiz ve bitmesini hiç istemediğimiz o ilginç deneyimi yaşarız. Yani, teknik olarak tüm mutlulukların kaynağı dopamindir. Bu durumda sormamız gereken en önemli soru, dopamini nereden bulacağız sorusudur.
Sayfa 34 - Elma YayıneviKitabı okudu
Kimyasal Mutluluk
Bir ortaçağ Fransız köylüsüyle modern çağda yaşayan Parisli bir bankeri karşılaştıralım. Köylü ısıtması olmayan çamurdan yapılmış bir kulübede yaşarken, banker her akşam Champs-Elysees'ye bakan ve son model teknolojik aletlerle donatılmış enfes dairesine dönüyor. Sezgisel olarak, hemen bankerin köylüden çok daha mutlu olacağını düşünürüz, oysa ki mutluluğumuzu belirleyen şey, çamurdan kulübeler, lüks daireler veya Champs-Elysees değil, serotonindir. Ortaçağ köylüsü çamurdan kulübesini bitirdiğinde beyni serotonin salgılayarak, serotonin seviyesini X'e getirir. 2013 yılında muhteşem dairesinin son taksitini ödeyen bankerin beyin nöronları da serotonin salgılar ve benzer bir X seviyesine getirir. Beyin için lüks dairenin çamurdan kulübeye göre daha konforlu olmasının bir anlamı yoktur, o anda önemli olan tek şey serotonin seviyesidir. Sonuç olarak banker büyük büyük büyük büyük babası fakir ortaçağ köylüsünden azıcık bile daha mutlu olmayacaktır.
Sayfa 369Kitabı okudu
Positive Emotions
Positive emotions flood our brains with dopamine and serotonin, chemicals that not only make us feel good, but dial up the learning centres of our brains to higher levels.
Sayfa 44 - CurrencyKitabı okudu
Yüz kasları kasılınca,kan dolaşımı yavaşlar ve yüzün bu bölgesindeki kan soğur.Soğumayla birlikte beyin sapının sıcaklığı azaldığından beyindeki serotonin maddesinin miktarı artar.Gülümsemek,beyindeki kimyasal reaksiyonların tetiklenmesini sağladığı için insanın mutlu olmasına yardım eder.
Sayfa 104Kitabı okudu
