Özgür Genç
@sinisterlaugh
1 - 2 - 3
youtube.com/@OzgurGencMuzik
84 okur puanı
Haziran 2023 tarihinde katıldı
Duygusal zihin akılcı zihinden çok daha hızlıdır ve bir an bile durup ne yaptığını gözden geçirmeden eyleme atılır. Bu hız, düşünen zihnin bir işareti olan ölçülü ve analitik düşünmeye imkân tanımaz. Evrim süreci içinde bu hız, büyük olasılıkla, neye dikkat edilmesi gerektiğinin ve -örneğin başka bir hayvanla karşı karşıya gelindiğinde oluşan ihtiyat halinde- ‘ben bunu yer miyim, yoksa o mu beni yer?’ gibi soruların yanıtını anında verme zorunluluğundan ortaya çıkmıştır. Bu yanıtlar için durup düşünmeye fazla zaman harcamayan organizmaların, yavaş tepkili genlerini aktarabilecekleri bir şey üretme olasılığı çok azdır
Post Traumatic Stress Disorder
PTSD konusunda uzmanlaşmış bir çocuk psikiyatrı Dr. Spence Eth’e göre, bu tür bir travmanın özünde, “merkezî şiddet eyleminin zorla araya giren anısı yer alır; son bir yumruk darbesi; bir bıçağın girişi, bir silahın patlaması gibi. Bu anılar yoğun algısal deneyimlerdir -tüfek ateşinin görüntüsü, sesi ve kokusu; kurbanın çığlıkları veya ani sessizliği, kanın sıçraması; polis sirenleri gibi.” Nörologlara göre bu canlı, korkunç anlar, duygusal devrelerin içine kazınan anılara dönüşmektedir. Sonuçta, arazlar aşırı uyarılmış amigdalanın travmatik bir anın canlı anılarını harekete geçirip sürekli bilinç düzeyine çıkarmasının işaretleridir. Dolayısıyla, travmatik anılar da son derece hassas birer zihinsel alarm şalteri haline gelip, korkulan anın tekrarlanabileceğine dair en küçük bir işarette alarm zillerini çaldırmaya hazır olur. Bu hassas şalter olgusu, çocuklukta sürekli kötü muameleye maruz kalmış olmak dahil, tüm duygusal travma çeşitlerinin bir işaretidir.
Okur Takip Önerileri
Cohen, daha stresli insanların soğuk algınlığına yakalanmaya daha yatkın olduğunu bulgulamıştır. Az stresli olanların yüzde 27'si virüse maruz kaldıktan sonra soğuk algınlığına yakalanırken, bu oran daha stresli bir yaşantı sürdürenlerde yüzde 47 olmuştur; bu da stresin tek başına bağışıklık sistemini zayıflattığının doğrudan bir kanıtıdır.
Stres-Hastalıklar
Bruce McEwen stres-hastalık bağlantısı üzerindeki çok sayıda araştırmayı gözden geçirirken bunun çok çeşitli etkilerinden söz etmiştir. Bağışıklık işlevini, kanserin metastaz hızını artırmasına neden olacak derecede engellemesi, virüs enfeksiyonlarına karşı direnci azaltması; ateroskleroza (damar tıkanmasına) yol açan plak oluşumunu ve miyokardiyal enfarktüse yol açan kan pıhtılaşmasını artırması; I. Tip şeker hastalığının başlangıcını ve II. Tip şekerin gelişmesini hızlandırması; astım krizlerini kötüleştirmesi ve başlatması. Stres ayrıca gastrointestinal sistemde ülser oluşumuna, ülserleşen kolit ve iltihaplı bağırsak hastalıkları arazlarının başlamasına da yol açar. Beynin kendisi de, hipokampusun ya da belleğin zarar görmesi gibi, sürekli stresin uzun vadeli etkilerine açıktır. McEwen'a göre, genelde "stresli deneyimler sonucunda sinir sisteminin aşınıp çökebileceğini gösteren deliller artmaktadır."
Reggie'nin ayağı takılıp düşer, dizini incitir ve ağlamaya başlar, ancak diğer çocuklar koşturmaya devam ederler -bir tek Roger durur. Reggie'nin hıçkırıkları yatışırken Roger yere eğilir, kendi dizini ovuşturarak bağırır: "Ben de dizimi incittim." Çoğul zekalar kavramı temelinde kurulmuş bir okul Spectrum'dan Howard Gardnern'ın meslektaşı Thomas Hatch, Roger'i kişiler arası ilişki zekasına sahip örnek bir çocuk olarak anıyor. Roger'ın oyun arkadaşlarının duygularını kavramakta olağandışı usta olduğu ve onlarla süratle pürüzsüz bağlar kurabildiği anlaşılıyor. Reggie'nin kötü durumunun ve acısının farkına varan tek kişi Roger olmuş ve sadece Roger tüm yapabildiği kendi dizini ovuşturmaktan ibaret olsa da onu teselli etmeye çalışmıştır. Bu küçük test, ahenk sağlayan bir yeteneğe; evlilik, arkadaşlık ya da iş ortaklığı olsun, yakın ilişkilerin korunmasında esas olan bir duygusal beceriye işaret etmektedir. Okul öncesi çağda, bu tür beceriler, yaşam süresince olgunlaşacak olan yeteneklerin tomurcuklarıdır.
Öfkenin çeşitleri vardır. Dikkatsizce davranarak bizi tehlikeye sokan sürücüye duyduğumuz türden ani öfkenin ana kaynaklarından biri amigdala olabilir. Ancak duygusal devrenin diğer ucu olan neokorteks, büyük olasılıkla soğukkanlı bir intikam ya da adaletsizliğe veya haksızlığa karşı duyulan öfke gibi, daha hesaplı öfkeleri ortaya çıkarır. Bu tür iyi düşünülmüş öfkeler, Franklin'in dediği gibi "iyi bir nedeni" olanlardır, ya da öyle görünürler.
Bir kitap okudu
Bir kitabı okumayı düşünüyor
Bir kitabı okumayı düşünüyor
Freud'un dediği gibi, duygusal hayatın büyük bir kısmı bilinçaltındadır; içimizde hissettiklerimiz çoğu kez bilinç düzeyine erişmez.
-----------------------
Fizyolojik açıdan duygu, genellikle kişi onu fark etmeden önce başlar. Örneğin: Yılandan korkan kişilere yılan resmi gösterildiğinde, deri üzerindeki algılayıcılar bir kaygı işareti olan terlemenin başlangıcını tespit etse de, onlar henüz bir korku hissetmediklerini belirtirler. Kaygılanmaya başlamaları bir yana, yılan resmi ne olduğunu algılayamayacakları bir hızda gösterilse bile, bu terleme görülmektedir. Bu tür bilinç öncesi duygusal kıpırtılar biriktikçe, sonunda bilince ulaşacak kadar güçlenirler.
Amigdaladan gelen ek sinyaller, beyin sapına yüze korkulu bir ifade vermesini, kasların gereksiz hareketleri dondurmasını, nabzı ve tansiyonu yükseltmesini, nefes almayı ise yavaşlatmasını emreder. Diğer sinyaller ise dikkati korkunun kaynağında toplar ve kasları uygun bir biçimde tepki vermeye hazırlar. Aynı anda korteksin bellek sistemleri bir düşünce oluşturmadan önce, böylesi bir acil durumla daha önce karşılaşıp karşılaşılmadığını araştırır. Amigdala yaygın sinir bağlantıları ağı sayesinde duygusal bir aciliyet durumunda, akılcı zihin dahil olmak üzere beynin büyük bir bölümünü kontrol eder ve yönlendirir.
Bir duygu uyarıldığında, bir an içinde prefrontal loblar sayısız olası tepkinin yarar zarar hesabını yaparak en iyi tepkiye karar verir. Hayvanlar için bu ne zaman saldırıp, ne zaman kaçacaklarını belirleyen bir tepkidir. İnsanlar için ise ne zaman saldırıp ne zaman kaçacağı ayrıca ne zaman yatıştıracağı, ikna edeceği, sempati arayacağı, araya duvar öreceği, suçluluk hissi uyandıracağı, sızlanacağı, hava atacağı, tepeden bakacağı vb. gibi duygusal oyunlar repertuvarının tümünü kaplar.