“Geçmişin son kullanma tarihi olur mu?” “Eğer birinin hafızasında değilsek aslında var mıyız?” gibi daha birçok soruyla bizi düşündürtüyor roman.
Zaman nedir? Bu soru belki de insanlık tarihinin açıklanması ve tanımlanması en zor sorudur. İnsan zamanı tanımlayabilmek, anlayabilmek, zaman karşısında yaşamını kolaylaştırabilmek için saat, takvim,
"peki, insana yönelik en ağır şiddet hangisidir sizce?"
Melek hanım, buruk bir gülüşle yanıtlıyor onu:
"Kadın ya da erkek fark etmez, birilerinin yaşam sevincini yıkmak, insana yönelik en ağır şiddet biçimidir!"
İlber Ortaylı: Devre göre değişir. Bir ara Fransızcaydı, bir ara Latinceydi, Cengiz Aytmatov Rusça yazıyordu mesela. Rusya'da iki dilli yazarlar kendi dillerini de iyi biliyorlar. Bizim yazarlarımız ise kendi dillerini bilmiyor.