Spinoza
Kendi başına var olan ve kendisi ile tasarlanan, yani kendisini temsil edecek başka hiçbir fikrin yardımı olmadan hakkında fikir edindiğimiz amaç cevher diyorum (Spinoza, B. Ethica, Tanım III, s.31).
insan Ruhu tabiatın ortak düzenine göre şeyleri her kavrayışında ne kendisi ne Bedeni ne de dış cisimler hakkında upuygun bir bilgiye sahiptir. Fakat onun ancak bulanık ve eksik bir bilgisi vardır. Gerçekten, insan Ruhu kendi kendisini ancak Bedenin duygulanışlarının fikirlerini kavraması bakımından bilir. Halbuki insan Ruhu kendi Bedenini ancak duygulanışların fikirleri ile kavrar ya da yalnızca onlarla dış cisimleri (de) kavrar; öyleyse insan Ruhu fikirlerine sahip olması bakımından ne kendisi için ne kendi Bedeni için ne de dış cisimler için asla upuygun bir bilgiye sahip değildir. Fakat yalnızca bulanık ve eksik bir bilgisi vardır.
Sayfa 124Kitabı okuyor
Bütün bunlar çok iyi gösteriyor ki herkes şeyler hakkında kendi zihninin yatkınlığına (istidadına) göre hüküm veriyor ya da daha doğrusu herkes kendi hayal gücünün hayaletlerine (fantôme) asıl gerçekler gözüyle bakıyor. İşte bunun için bu münasebetle söylüyorum ki insanların hiçbir şey üzerinde anlaşamamış olmalarına şaşmamalıdır..
Sayfa 88Kitabı okuyor
Eckermann ile konuşmalarda Allah'ın yüz ismi hakkında ifadeler mevcuttur. Bunlar 1831 Şubat sonundan Mart başına kadar devam etmiş olan Goethe'nin İblis tasavvurları bağlamında serdedilmiş mülahazalardır. Burada mufassal olarak Allah'ın mahiyeti hakkında konuşulmuyor, bilakis "kader fikri", mukadderat güçlerinin "esrarlı bir şekilde müessir olan bir kudreti" hakkında, uluhiyetin neşe ve ıstırap marifetiyle durumumuzu tayin etmesi hakkında knuşulmaktadır. Tabii, Goethe'nin dindarlığının bahis mevzuu edildiği burada yaşlı şairin Spinoza'yla olan ilişkisine dair kuvvetli itirafların bulunması tesadüfi değildir. Spinoza'nın hatırlanmasıyla birlikte hemen İslam da hatırlanmış olur ki bu, İslam'ın bazı öğretileriyle Goethe'nin pek sevdiği filozofu arasındaki bazm görüşlerin uyuşumunun gâyet tabii olduğunu açıklar.
Sayfa 184Kitabı okuyor
Fakat hayatını düşünerek geçiren, hayatında çarpıcı denebilecek çok az sayıda olayın meydana geldiği bir adam hakkında nasıl yazabilirsiniz?
