Mustafa Kemal'in Manastır tecrübesi, Tanzimat sonrasında devletin resmi ideolojisi haline gelen Osmanlıcılık hakkındaki olumsuz kanaati ile Türkler dışındaki anasırın imparatorluğa yeterince sadık olmadığı, bazılarının ise onu içeriden çökertmeye çalıştığı düşüncesini pekiştirecektir.