İyi ve haklı olanın ideolojileri sözkonusu oldulduğunda, zamandan çok mekan önemli olabilir. Bir şey her yerde, bir yerde, burada ve ya başka bir yerde iyi ve adil olabilir.
İster bir sömürü toplumu, isterse devrimci bir parti olsun herhangi bir toplumsal örgütlenmenin yeniden üretimi, tabi kılma ve nitelik kazanma arasında temel bir ilişkinin varlığını gerektirir. Yetenekleri belirli bir düzene sokulmuş, belirli bir disipline tabi tutulmuş olanlar belli rolleri üstlenmeye hak kazanır ve üstlenirler. Ama tabi kılma ve niteleme arasında bir çelişkinin ortaya çıkması da doğaldır. Yeni tür nitelikler gerekebilir ve bulunabilir; bu yeni beceriler geleneksel itaat biçimleriyle çatışır. Ya da tam tersine, hâlâ gerekli niteliklerle çatışan yeni itaat biçimleri gelişebilir. İtaat ve nitelik arasındaki bir çelişkinin sonuçları ya muhalefet ve isyan ya da düşük performans ve vazgeçerek çekilmedir.
Kişilik oluşumu, insanların ilk kez özne oluşlarıyla az çok aynı zamana tekabül eder ve ideolojik seslenişler bu oluşumun önemli bir parçasını oluşturur.
Althusser tüm ideolojinin temel işlevini dörtlü birsistem olarak ortaya koymuştur: "1- 'Bireylere' özne olarak seslenilmesi; 2- Özne'ye tabi olmaları; 3- Özne ile öznelerin birbirini karşılıklı tanıması; öznelerin birbirlerini tanıması ve nihayet öznenin kendini tanıması; 4- Bu durumda her şeyin gerçekten böyle olduğuna ve öznelerin ne olduklarını tanımaları ve buna uygun davranmaları koşuluyla her şeyin yolunda gideceğine ilişkin mutlak güvence: Amin- "Öyle Olsun"
İnsan yaşamında ideolojinin temelde, insanların planlanmış, anlamlı bir dünyada eylemleri başlatıcı bilinçli, düşünen aktif bireyler olarak hayatlarını nasıl yaşayacaklarının ortaya çıkarılmasına ve düzenlenmesine ilişkin bir görevi vardır.
Yenidoğan her insani varlığın bilinci geniş ölçüde bilinçsiz psikodinamik süreçlerden geçerek oluşur; simgesel bir dil şifreleri düzeni içinde ve onun aracılığıyla çalışır.
Aksine ideoloji ile insanların yaşamlarını kendileri için değişen ölçülerde anlam taşıyan bir dünyada bilinçli aktörler olarak yaşamalarını sağlayan yönleri kastedilecektir. İdeoloji, bu bilinçlilik ve anlamlılığın iş görmesine aracı olan ortamdır.
The institutionalized objective of capitalist production
is the accumulation of capital - investment for profit in
order to invest for further profit. This requires an
ideological subjection to and qualification for rational
calculation, orderliness, thrift, and continuous effort.
_
Kapitalist üretimin kurumsallaşmış amacı kapitalin/sermayenin birikimidir(daha fazla kar amaçlı yatırım yapmak için kar amaçlı yatırım yapmak). Bunun koşulları ideolojik bir boyun eğme ve rasyonel düşünce, düzenlilik, tutumluluk ve devamlı çabalamayı içeren nitelikleridir.
Söz konusu üç sorunsal ya açıkça spekülatif bir tarih felsefesinin (Hegel'in transmutasyonları)· ya da siyasal iktidarın hangi zeminde yer alması gerektiği ("iktidar meşru olmalıdır" ; "rızaya dayanmalıdır"; "siyasal değişme devrimci sınıf bilincine dayanmalıdır"; "tarih, bölünmez, kendisinin bilincinde bir özne tarafından yapılmalıdır üzerinde merkezlaşan normatif bir siyaset felsefesinin bir par-
çasını oluşturdular. Bunlar, siyasal rejimierin iktidarda kalmayı gerçekte nasıl başardı
Meşruiyet, consensus ve
sınıf bilincini uygulamaların, örgütsel biçimlerin ve güç ilişkilerinin maddi matrislerinden ayrı ve ayrılabilir ideolojik oluşumlar olarak görürler.