Levent Yiğittepe Gönderileri
Levent Yiğittepe kitaplarını, Levent Yiğittepe sözleri ve alıntılarını, Levent Yiğittepe yazarlarını, Levent Yiğittepe yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.NATO - ACLANT (ATLANTİK MÜTTEFİK KOMUTANLIĞI)
İkincisi, Norfolk'da bulunan ACLANT (Allied Command Atlantic; Atlantik Müttefik Komutanlığı) karargâhıdır. ACLANT'ın başındaki komutan ise SACLANT'dır (Supreme Allied Commander Atlantic; Atlantik Müttefik Yüksek Komutanı). SACLANT'ın da komutanlığını daima bir Amerikalı general yapmaktadır. SACEUR'da olduğu gibi Atlantik'in doğu ve batısını kapsayan alandaki tüm görev ve faaliyetleri yürütür.
Bu komutanlık, Kuzey kutbundan Yengeç dönencesine kadar, Portekiz dâhil, Manş Denizi ve İngiliz Adaları hariç olmak üzere, Kuzey Amerika'dan Avrupa ve Afrika kıyılarına kadar uzanan bir bölgeyi kapsamaktadır. Askeri Komiteye karşı sorumlu olan Atlantik Müttefik Yüksek Komutanının (SACLANT) barış zamanındaki görevleri arasında, savunma planlarının hazırlamak, ortak eğitimler düzenlemek ve yönetmek, askeri kuvvetlerin eğitimi ile ilgili eksikleri tespit etmek ve NATO'nun yetkilerine stratejik ihtiyaçlar hakkında konusunda tavsiyelerde bulunmak vardır. Savaş sırasında SACLANT'ın görevi, deniz savunması ile düşmanın bu bölgeye girmesini önlemektir. Ayrıca bu komutanlık, Atlantik Okyanusu ve okyanusta bulunan adaların güvenliğini sağlamadan da sorumludur.
NATO üyesi ülkelerin savaş gemilerinden oluşan Atlantik Daimi Deniz Kuvveti (STANOVFORLANT) de SACLANT'ın komutası altında bulunmaktadır. Bu kuvvet dünyada, barış zamanında kurulmuş tek uluslararası filodur. Bunun yanında, savaş için, ilgili ülkelerce bu amaç için ayrılmış bazı kuvvetlerde SACLANT'ın emrindedir. Bu kuvvetlerin ana unsuru deniz kuvvetleri olmakla birlikte, bunun yanında bazı kara ve karada üstlenmiş hava kuvvetleri de olabilmektedir.
Sayfa 33Kitabı yarım bıraktı
NATO’NUN ASKERİ YAPISI
Allied Powers Europe, (Avrupa Müttefik Kuvvetleri Karargahı) ya da ACE (Allied Command Europe; Avrupa Müttefik Komutanlığı)'dır. SHAPE'in başındaki komutan, SACEUR (Supreme Allied Commander Europe; Avrupa Müttefik Yüksek Komutanı)'dır. SACEUR, daima bir Amerikalı generaldir ve biri Alman diğeri İngiliz iki yardımcısı bulunmaktadır. SACEUR, Norveç'ten Türkiye'ye Atlantik'in doğusundan Doğu Avrupa'ya kadar olan tüm Avrupa bölgesinin müşterek savunmasından sorumlu en üst komutandır. Gerektiğinde bölgesindeki tüm komutanlıkların üstünde karar alma yetkisi bulunmaktadır.
Bu komutanlığın görev alanı, Kuzey kutbundan, Akdeniz ve Atlantik kıyılarından Türkiye'nin doğu sınırlarına kadar alanı kapsamaktadır. İngiltere, NATO askeri komutanlıkları sorumluluğu dışında kalmaktadır. Portekiz'in savunması ise Atlantik Müttefik Yüksek Komutanlığına aittir.
Sayfa 31Kitabı yarım bıraktı
NATO’YU BAŞARIYA GÖTÜREN UNSURLAR
NATO, ayrıca Kuzey Amerika'nın güvenliğini de garanti altına almış şekilde bu bölgeyi de Avrupa'nın güvenliğine bağlayan bir örgüttür. Bu durum, İttifak'ın üyeleri arasında ortak çıkarlara ulaşmak için göstermiş olduğu çabaların sahaya yansımış halini ifade etmektedir. NATO, Avrupalı müttefikler için açık ve net bir ABD güvenlik garantisi vermektedir. Sonuçta NATO, tarihte barışı korumaya yönelik oluşturulmuş en önemli bir askeri örgüt olarak gösterilmektedir. NATO sadece bir savunma veya saldırı İttifakı değil, aynı zamanda her çeşit tehdide karşı savunma yeteneğine sahiptir. Yine üye devletleri arasında çıkabilecek uyuşmazlıkları da giderebilecek bir yapıya sahiptir. NATO'yu başarıya götüren unsurlar, SSCB'ye karşı tam bir koruma sağlayabilmesi ve Almanya'nın güvenlik sorunu oluşturmadan yeniden silahlanmaya yöneltmesi olmuştur.
Sayfa 27Kitabı yarım bıraktı
KUZEY ATLANTİK ANLAŞMASI 5. MADDE
Madde 5
Bu madde antlaşmanın askeri açıdan en önemli hükmünü taşımaktadır. Taraflar içlerinden birine veya birkaçına yapılacak bir silahlı saldırıyı hepsine sayılmış kabul edecekler ve birbirlerinin savunmasına, silahlı güç kullanmak da dâhil olmak üzere, katkıda bulunacaklardır. Ülkeler, bu savunma eylemlerini BM Şartı'nın 51. maddesinde öngörülen haklı bireysel veya ortak savunma ilkesine uygun olarak yürütürlerken alacakları her tedbiri BM Güvenlik Konseyinin bilgisine sunacaklardır. Güvenlik Konseyinin barış ve güvenliği yeniden kurmayı başardığında ise eylemlerine son vereceklerdir.
Sayfa 23Kitabı yarım bıraktı
NATO KURULUŞU VE ANAYASASI
28 Nisan 1948'de Kanada Dışişleri Bakanı St. Laurent'de Kanada Avam Kamarasında Brüksel Antlaşması'nın yerine Kanada ve ABD'yi içine alan bir Atlantik İttifakının kurulmasını dile getirmiştir. Diğer taraftan da Batı Avrupa Birliği'ni (BAB) genişletmek amacıyla, 6 Temmuz 1948'de ABD, Kanada ve BAB üyesi devletlerin büyükelçileri arasında Kuzey Atlantik Paktının görüşmelerine başlanmıştır. Görüşmeler Ekim 1948'de Kuzey Atlantik Savunması ile ilgili paktın esasları konusunda görüş birliğine varılmasıyla sonuçlanmıştır. Bu devletler, 15 Mart 1949'da Danimarka, İzlanda, İtalya, Norveç ve Portekiz'i de davet etmişler ve 4 Nisan 1949'da da on iki ülke (ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda, Danimarka, Portekiz, Norveç, Lüksemburg ve İzlanda) arasında, NATO (North Atlantic Treaty Organization) olan Kuzey Atlantik İttifakı kurulmuştur. ABD'nin böyle bir ittifak içine dâhil olması Batı Bloğu'nun Doğu Bloğu karşısında bir denge sağlamasına neden olmuştur. İki kutup arasında net bir ayrışma gerçekleşmiş ve bundan sonra ABD'nin SSCB'ye karşı uygulamaya koyacağı politikalar belirmeye başlamıştır.
Kuzey Atlantik Antlaşması, örgütün anayasası niteliğindedir. Bu antlaşmayı imzalayan ülkeler, BM Şartı'na bağlı kalmak şartıyla, bölgesinde, uluslararası barışı, istikrarı ve güvenliği sağlamak yükümlülüğüne girmişlerdir.
Sayfa 21Kitabı yarım bıraktı
BATI BİRLİĞİ SAVUNMA TEŞKİLATI
Avrupa'da güvenlik alanında işbirliğini içeren ilk girişim İngiltere ve Fransa öncülüğünde, Almanya'nın yeniden saldırısına karşı 4 Mart 1947'de ABD'nin Dunkerk Antlaşmasının imzalanması olmuştur. Diğer taraftan 1948'de Prag darbesinin gerçekleşmiş olması dünyada büyük yankı uyandırmış ve Batı Avrupa ülkelerinde savunma işbirliği düşüncesinin hız kazanmasına neden olmuştur. Bu gelişmeler sonucunda 4 Mart 1948'de Brüksel Paktı imzalanmıştır. Avrupa devletleri Eylül 1948'de Brüksel Paktı kapsamında bir askeri teşkilatlanmaya giderek Batı Birliği Savunma Teşkilatı'nı kurmuşlardır. Bu ittifaka, ABD'nin dâhil olmaması nedeniyle, SSCB karşısında bir denge sağlayamamıştır. Bundan dolayı Avrupa devletleri ABD'yi de ittifaka dâhil etme çabalarına başlamışlardır.
Sayfa 20Kitabı yarım bıraktı
EN GÜÇLÜ İKİNCİ DEVLET: SSCB
Savaşta büyük tahribatlar yaşamasına rağmen güçlü pozisyonun muhafaza eden ikinci devlet ise SSCB'dir. Ülke topraklarının geniş bir alana yayılmış olması, bu ülkenin zarar görmesini kısmen de olsa önlemiştir. Ayrıca sahip olduğu güçlü kara orduları, SSCB'nin askeri prestijini artırmıştır. Bu bağlam da 1945'te Avrupa'da gücünü hissettiren en güçlü devlet, SSCB olmuştur. II. Dünya Savaşı devam ederken müttefik liderleri arasında yapılan toplantılarda, savaş sonrası durumdan ziyade savaşı kazanmak için neler yapılması gerektiği tartışıldığından anlaşmazlıklar yaşanmamıştır. Fakat savaşın müttefiklerin galibiyeti ile biteceği anlaşılınca savaş sonrası durum konuşulmaya başlanmış yaşanan krizler ise Batı ile SSCB arasında ve müttefikler arasında çeşitli konularda farklı fikirlerin olduğu görülmüştür.
Sayfa 18Kitabı yarım bıraktı
ABD NASIL EN GÜÇLÜ DEVLET HALİNE GELDİ?
II. Dünya Savaşı bitene kadar dünyanın siyasi merkezi olarak Avrupa görülmekteydi. I. Dünya Savaşı, ABD'nin dünya siyasetinde yer almasına neden olsa da bu durum kalıcı olmamış ve ABD tekrar kendi içine çekilmiştir. 1917'de kurulan Sovyet rejimi ise II. Dünya Savaşı'na kadar iç gelişmelerine odaklanmış ve Avrupa siyasetinden uzak durmuştur. II. Dünya Savaşı ise Avrupa'yı tamamen yerle bir etmiş ve büyük tahribatlar oluşturmuştur. Savaşı kazanan Avrupa devletleri bile hem siyasi hem de ekonomik anlamda çok zayıflamışlardı. Buna karşılık, savaşın ABD topraklarında olmadığı için, bu devlet yıpranmamış, aksine savaşın ekonomisine kazandırdığı destekle 1930'larda yaşamış olduğu büyük ekonomik buhranın izlerini yok etmeyi başarmıştır. Savaş, ABD'yi dünyanın en güçlü devleti konumuna getirmiştir.
Sayfa 17Kitabı yarım bıraktı
NATO KURULUŞU
II. Dünya Savaşı sonrasında Milletler Cemiyeti'nin (MC) yetersiz kaldığının anlaşılması üzerine MC'nin yeniden yapılandırılması yerine Birleşmiş Milletler'in (BM) kurulması kararlaştırılmıştır. Yine Soğuk Savaş döneminde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ne (SSCB) karşı bir savunma örgütü kurma çabaları hız kazanmıştır. Bu çerçevede kendisinin yetersiz kaldığını anlayan ABD'nin yanına on bir devleti alarak Washington'da yapmış olduğu North Atlantic Treaty Organisation (NATO) adını alan yeni antlaşma 4 Nisan 1949 imzalanmış ve 24 Ağustos'ta yürürlüğe girmiştir.
Sayfa 13Kitabı yarım bıraktı