Hakkında
Eğitimci, halkbilimci ve edebiyat tarihçisi Murat URAZ, 14 Eylül 1894 tarihinde Trabzon’da doğdu. Trabzonlu İslamoğulları ailesindendir. İlk ve orta öğrenimini Trabzon’da yaptıktan sonra, İstanbul Darülfünun Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Trabzon Sultanisi’nde edebiyat öğretmeni olarak göreve başladı. Bir süre sonra bu okulda müdür baş yardımcısı ve müdür oldu. 4 Eylül 1926 tarihinden 20 Eylül 1931 tarihinde kadar Erzurum Lisesi müdürlüğü yaptı. Bu okuldayken öğrencileri tarafından “Kara Murat” adıyla da bilindi. 1931 yılında İstanbul Vefa Lisesi edebiyat öğretmenliğine atandı. Buradaki görevine ek olarak Pertevniyal Lisesi, Alman Lisesi ve Saint Benoit Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Daha sonra İstanbul Kız Muallim Mektebi öğretmenliğine atandı. Notre Dame De Sion Lisesi’nde ek ders verdi. 25 Nisan 1942 tarihinde Üçüncü Umumi Müfettişlik Maarif Müşaviri oldu. 10 Kasım 1945 tarihinde ise, İstanbul Maarif Müdürlüğü görevine atandı. 16 Aralık 1950 tarihine kadar bu görevi yürüttükten sonra tekrar Vefa Lisesi edebiyat öğretmenliği görevine döndü. 1955 yılında emekli oluncaya kadar bu görevinde kaldı. Bir ara, Aksaray Özel Akşam Lisesi Müdürlüğü görevinde de bulundu. URAZ, 10 Aralık 1981 tarihinde İstanbul’da vefat etti.
Yazarlığı
Murat URAZ, yazılarının ve eserlerinin bazılarını; “Kazım Mete” ve “Kunt Ozan” müstear adlarıyla yazdı. URAZ, yazı hayatına Trabzon’da başladı. İlk yazısını, İttihat ve Terakki’nin Trabzon’da önde gelen isimlerinden Meşveretçi Naci Bey’in (Yamaç) sahibi olduğu Trabzon’da Meşveret adlı gazetede yazdı. Daha sonra, Trabzonlu ünlü siyasetçi Faik Ahmet Barutçu tarafından çıkarılan ve Milli Mücadele yıllarında Trabzon’daki en önemli ses olan İstikbal Gazetesi’nde mizahi manzumeler ve memleket tarihi üzerine makaleler yazdı. Yine burada Nur adlı bir edebi dergi çıkardı. Öğretmenlik hayatı yanında, edebi konularla, halkbilim ile ilgili araştırmalarda bulundu. İstanbul’da başladığı öğretmenlik hayatından sonra, kütüphanelerde rastladığı malzemeler ile yayın hayatına başladı. Edebiyat antolojileri ve edebiyatçılarla ilgili çok sayıda monografi yayınladı. Halk hikayelerini ilk ağızlardan tespit edip, yazıya geçirdi. Kitaplarından başka, Erzurum Halkevi ve Türk Folklor Araştırmaları dergilerinde tarih ve halk edebiyatı konularında makaleler yazdı.
Eserleri
Murat URAZ’ın, edebiyat ve Türk edebiyat tarihi üzerine ciddi başvuru kaynağı niteliği taşıyan 70’e yakın kitabı yayınladı. Yayınlanmamış önemli sayıdaki kitapları yanında yayınlanmış eserleri ise şunlardır:
- Abdulhak Hamit-Hayatı, Seçme Şiir ve Yazıları (İstanbul 1941),
- Ahmet Haşim, Seçme Şiir ve Yazıları (İstanbul 1941),
- Ahmet Mithat-Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1940-1941),
- Ahmet Vefik Paşa-Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1944),
- Aka Gündüz-Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1938),
- Aşık Emrah ve Seçme Şiirleri, (İstanbul 1940),
- Aşık Sümmani ile Gülperi, (İstanbul 1937),
- Bağdatlı Ruhi-Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1941),
- Baki-Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1938),
- Batı Edebiyatından Seçme Özetler (İstanbul 1962),
- Büyük-Resimli Aşık Sümmani ile Gülperi Hikayesi (İstanbul 1969),
- Cenap Şahabettin-Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1940),
- Cervantes ve Don Kişot (İstanbul 1955),
- Dante ve Petrarca (İstanbul 1955),
- Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri (İstanbul 1940),
- Edebiyat Antolojisi I (İstanbul 1938),
- Edebiyat Antolojisi II (İstanbul 1938),
- Edebiyat Antolojisi III (İstanbul 1939),
- Edebiyat Antolojisi IV (İstanbul 1940),
- Edebiyat Antolojisi V (İstanbul 1940),
- Edebiyat Antolojisi VI (İstanbul 1940),
- Edebiyat ve Türk Edebiyatı Tarihi Hülasası (İstanbul 1937),
- Emrah ile Selvi (İstanbul 1937),
- Esad Mahmut-Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1937),
- Euripides ve İphigenie (İstanbul 1955),
- Halk Edebiyatı-Şiir ve Dil Örnekleri (İstanbul 1933),
- Halk Edebiyatından Koşmalar (İstanbul 1943),
- Hasan Ali Yücel -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1943),
- Homeros ve İliada, İlahiler (İstanbul 1942),
- İstanbul İçin Şiirler (İstanbul 1953),
- Karacaoğlan ile Karacakız (İstanbul 1941),
- Kenan ile Lalezar (İstanbul 1938),
- Küçük Mitoloji I (İstanbul 1938),
- Mevlit ve İzahı (İstanbul 1955),
- Muallim Naci -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1938),
- Nedim -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1938),
- Nefesler (İstanbul 1942),
- XIII. Asırdan Sonra Avrupa Edip ve Şairleri (İstanbul 1940),
- Orta Okuma Kitaplarında Yazıları Bulunan Şair ve Ediplerin Hayatı (İstanbul 1939),
- Peçevi Tarihi, Ragıp Paşa -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1941),
- Recaizade Ekrem -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1938),
- Resimli Kadın Şair ve Muharrirlerimiz (İstanbul 1940),
- Reşat Nuri -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1937),
- Roman Hulasaları (İstanbul 1945),
- Sadri Ertem -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1940),
- Seçme Çocuk Şiirleri (İstanbul 1942),
- Sümmani’nin Koşmaları ve Şenlik-Sümmani Arasındaki Bağlamalar (İstanbul 1953),
- Sophokles ve Kral Oidipus-Antigone (İstanbul 1955),
- Şeyhülislam Yahya Efendi-Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1944),
- Şinasi -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1938),
- Tevfik Fikret -Edebi Şahsiyeti ve Şiirleri (İstanbul 1945),
- Tevfik Fikret ve Kitaplarında Çıkmayan Şiirleri (İstanbul 1959),
- Türk Adları (İstanbul 1935),
- Türk Edebiyatından Seçme Özetler (İstanbul 1962),
- Türk Edip ve Şairleri, 4 Cilt (İstanbul 1939-1940),
- Türk Mitolojisi (İstanbul 1967),
- Vezin-Nazım (İstanbul 1962),
- Vezin ve Kafiye (İstanbul 1940),
- Vergilius ve Seneca (İstanbul 1955),
- Ziya Paşa -Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Yazılarından Seçme Parçalar (İstanbul 1946).
Yayınlanmış bu eserleri yanında; Kazım Mete müstear adıyla “Sürmeli Beyle Telli Senem”i, Kunt Ozan müstear adıyla “Abdülhak Hamit”, “Ahmet Haşim”, “Tevfik Fikret”, “Yahya Kemal” adlı kitaplarını yayınladı. Bu çalışmaları yanında; “Bahadır ile Mahinur”, “Seyrani”, “Bağdat Cengi”, “Manon Lesko” adlı kitapları çıktı.
Unvan:
Eğitimci, halkbilimci ve edebiyat tarihçisi
Doğum:
Trabzon, 14 Eylül 1894
Ölüm:
İstanbul, 10 Aralık 1981
Okurlar
1 okur beğendi.
21 okur okudu.
3 okur okuyor.
17 okur okuyacak.
1 okur yarım bıraktı.
Derlediği Kitaplar
Sözler ve Alıntılar
İnhina tavk-ı esaretten girandır boynuma
Fikri hür, irfânı hür, vicdânı hür bir şâirim
Sayfa 9Kitabı okudu
Her dem seni…seni düşünür, ağlar inlerim.
Her lâhza başka hüznile yâd eylerim seni!
Sayfa 48Kitabı okudu
"Künc-i mihnette rakîbâ bizi tenhâ sanma
Yâr ger sende yatursa elemi bende yatur"
Bağdatlı Rûhî
*Ey rakip! Evet sevgiliye kavuşan sen oldun; sende yatmaktadır o dildâr ve ben çilelerle dolu köşemde yalnız kaldım. Ama sakın sevinme zira, yar sende ise de elemi, kederi, derdi sînemde yatmaktadır.
Bu uygulamaya katkım bu kitap oldu. Hayırlı olsun.
"Meyhânede ister yıkılup olmağı vîrân
Bîçâre harâb olmadan âbâd olayım der"
İletiler
Henüz kayıt yok
Yorumlar ve İncelemeler
