Hakkında
Üstün Akmen, (d. 1943, İstanbul), Tiyatro eleştirmeni, yazar.
02 Temmuz 1943 tarihinde İstanbul (Üsküdar)’da doğdu. Şişli 19 Mayıs İlkokulu’nu, İtalyan Lisesi ve Ticaret Okulu’nu, İstanbul İktisat Fakültesi’ni bitirdi.
1960'lı yıllarda Atilla Berkan, Şerif Yüzbaşıoğlu ve Ergun Özer orkestralarında profesyonel şarkıcılık yaptı, ağırlığı İtalyan müziğinden oluşan repertuvarıyla ve TRT İstanbul Radyosundaki haftalık emisyon ile İTÜ'nün canlı yayımlanan TV programlarıyla ün yaptı. 1969 -1970 yıllarında Koç Grubu şirketlerinden Koçtaş Ticaret A.Ş.’de çalıştı. 1971 yılında aynı grubun o yıl yeni kurulan Ram Dış Ticaret A.Ş.’ne Mali ve İdari İşler Müdürü olarak atandı. 1984 yılında Tekfen Dış Ticaret A.Ş.’ne Genel Müdür Yardımcısı olarak geçti. Türkiye'de yapılan mal ve hizmet teslimlerinde, mal veya hizmeti teslim alanın, teslim edene ödediği vergi olarak tanımlanan Katma Değer Vergisi (KDV)ile ilgili 3065 sayılı yasanın dış ticarette uygulanmasına değgin Türkiye sathında ihracatçılar nezdindeki pek çok toplantıya başkanlık yaptı. 1995 yılında Cumhuriyet Gazetesi bünyesinde kurulan Medya Tanıtım, Dağıtım, Geliştirme A.Ş.’nin paydaşı, Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü oldu. Yanı sıra Cumhuriyet Gazetesi Yönetim Kurulu üyeliğini de yaptı. 1997’de Cumhuriyet Gazetesi Genel Müdürlüğünü ve Cumhuriyet Kitap Kulübü’nün Başkanlığını, bu arada da “Cumhuriyet Kitapları”nın Genel Yayın Yönetmenliğini üstlendi. 2001 yılında Cumhuriyet Gazetesi’nden ayrıldı, bir yılı aşkın bir süre İstanbul Şehir Tiyatroları’nda Medya ve İzleyici Koordinatörü, Genel Yayınlar Yönetmeni olarak çalışma yaşamını sürdürdü. 28 Ocak 2002 tarihinde (sonradan topluca istifa eden) Sema Pişkinsüt liderliğindeki Toplumcu Demokratik Parti'nin kuruluşunda Erdal Öz, Mehmet Güleryüz, Zeynep Tanbay, Vedat Sakman, Vecdi Sayar gibi isimlerle "Kurucu Üye" olarak yer aldı.
Akmen, bir süre de Can Yayınları’nın Genel Müdürlüğünü yaptı. Fenerbahçe Spor Kulübü'ndeyse 1986-1989 döneminde Denetleme Kurulu Başkanı; 1989-1993, 1998-1999 dönemlerinde Yönetim Kurulu Sayman Üyesi ve 1994-1998 döneminde Yönetim Kurulu Başkan Danışmanı olarak görev aldı. Halen kulübün Genel ve Yüksek Divan Kurullarının 1629 Sicil Sayılı Üyesi.
Üstün Akmen, 1961 yılından bu yana yazmakta. Önce “Evrim”, “Dönem”, “Yeni Ufuklar”, “Yeni İnsan”, “Yeni Dergi”, “A” gibi dergilerde öykü, poeme-prose, ve denemeleri yayımlandı. Sonra “Soyut”ta göründü. Biçimde serbestlik, düş gücü ve özgür bir anlayışı benimsedi. 1970’li ve 1980’li yıllarda, ekonomi dergilerinde, “Milliyet”, “Güneş” gazetelerinde yayımlanan Türk ekonomisi, dış ticaret, vergicilik konularındaki inceleme yazılarına kendi deyimiyle “edebiyat bulaştırdı”. Mart 2012 tarihine kadar "tiyatro...tiyatro" dergisinin her sayısında eleştirileri yayımlandı. Uzun yıllar, Milano'da yayınlanan ünlü sahne sanatları dergisi "Il Sipario"da İstanbul'da sahnelenen opera-bale-tiyatro eserlerini tanıttı ve eleştiri yazıları yazdı.Haziran 2009'da Centro Sperimentale Teatrale'in davetlisi olarak Napoli’de biri “Tiyatroda Eleştiri”, diğeri “Günümüz Dünya Tiyatrosu” konularında iki panele, ayrıca "Tiyatro Sanatında Kültürlerarasılık, Kültürler Etkisinde Oyunculuk" üzerine düzenlenen bir de sempozyuma katıldı.
Üstün Akmen’in tiyatro eleştirileri halen Evrensel gazetesindeki "Gözlemevi" köşesinde, "TEB Oyun" dergisinde ve çeşitli internet sitelerinde, müzik yazıları ise “Andante” dergisinde düzenli olarak kullanılıyor. Edebiyatla ilgili yazılarına da zaman zaman çeşitli dergi ve gazetelerde rastlanılmakta.
Halide Edip Adıvar, Refik Halit Karay, Sabri Esat Siyavuşgil, Yaşar Nabi Nayır, Tahsin Yücel, Yaşar Kemal, Şükran Kurdakul, Alpay Kabacalı’dan sonra 2001–2005 yılları arasında dört buçuk yılı aşkın bir süre dünyanın en büyük yazar örgütü Uluslararası P.E.N Kulüpleri Federasyonu Türkiye Merkezi’nin dokuzuncu Genel Başkanlığını üstlenmiş olması ve bu kurumdaki uluslararası başarılarıyla da tanınıyor.
Mart 2006'dan bu yana UNESCO'nun saygın sivil toplum kuruluşlarından Uluslararası Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Türkiye Merkezi'nin Genel Başkanı.
"Afife Tiyatro Ödülleri", "tiyatro...tiyatro Dergisi Tiyatro Ödülleri", "İsmet Küntay Tiyatro Ödülleri", "Terakki Vakfı Gençlik Tiyatroları Festivali Ödülleri", "Lions Tiyatro Ödülleri", "Dil Derneği Kerim Afşar Ödülleri"nde jüri üyeliklerinde/Başkanlıklarında bulundu.
2006 yılından bu yana "Sadri Alışık Tiyatro Oyuncu Ödülleri" Seçici Kurulu Başkanlığı görevinde.
"International Theatre Instute-İTİ" (Uluslararası Tiyatro Enstitüsü)'ın "The World Of Theatre" başlıklı kitabında Türk Tiyatrosu'nun 2007-2008 dönemini değerlendirmesi yayımlandı. 2010 yılında Dario Fo, 2011 yılında Roberto Tessari, 2012 yılında Miguel Romero Esteo tarafından kaleme alınan Dünya Commedia Dell'Arte Günü bildirilerine 2013 yılında onun mesajı eklendi. Ayrıca, 2420. Bölge Rotary Kulüpleri'nin önerisi üzerine 1995 yılında Rotary International tarafından yöresine, yurduna, ulusuna ve dünyaya sahip çıkanlardan olduğu gerekçesiyle "Paul Harris Dostluk Ödülü"ne; 2001 yılında mesleğindeki yüksek başarısı ve bunu toplumla paylaşması nedeniyle Rotary Bebek Kulübü tarafından "Yılın Meslek Hizmet Ödülü"ne; işini ve mesleğini topluma hizmet fırsatı görerek kesintisiz olarak, yılmadan büyük bir ciddiyet, özveri ve sevgi ile gerçekleştirdiği gerekçesiyle 2011 yılında Süleymaniye Rotary kulübü tafından "Üstün Hizmet Ödülü"ne değer görüldü.
2008 yılında "Anadoluya Yüzünü Dönen Tiyatro Eleştirmeni/Aydın Üstüntaş Ödülü"ne; 2010 yılında ulusal kültürümüzü korumayı, yaşatmayı ve bu yolla çağdaş kültüre ulaşmayı ilke edinmiş Troya Folklor Araştırmaları Derneği'nin, bu yönde emeği geçmiş, yıllarını kültürümüzü araştırmaya, zenginleştirmeye, gelecek kuşaklara aktarmaya adamış; uğraşlarını ve başarılarını çeşitli alanlarda sergileyerek; çağdaş, demokratik, laik kültürümüzün oluşumuna katkıda bulunmuş bilim insanı, sanatçı ve kurumlara her yıl geleneksel olarak verdiği ödüle değer görüldü.
2011 yılının mayıs ayında, kendisine Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Anasanat Dalı Başkanlığı'nca, Türk tiyatrosunun usta ismi Cüneyt Gökçer anısına düzenlenen "75. Yıl Cüneyt Gökçer-En İyi Tiyatro Eleştirmeni Ödülü" verildi. Aynı yıl, Saint Peterburg’daki Avrupa Tiyatro Festivali'nde Türkiye'yi temsil etti.
50. Yazarlık yılı, 10. Pera Festivali etkinliklerinden biri olarak 22 Kasım 2011'de Beyoğlu Küçük Sahne'de kutlandı.
Birçok sosyal kulüp, vakıf ve dernek, valilikler, kamu kuruluşları, okullar, üniversiteler, sendikalar ve belediyeler ile özel ve amatör tiyatrolar tarafından verilmiş olan başarı belgesi, katılım belgesi, teşekkür belgelerine sahiptir. Kendisi, Ordu ilinin tanıtımı için özveri ile yapmış olduğu gönüllü çabalarından dolayı Ordu Belediye Meclisi'nin 8 Mart 2013 tarihli toplantısında aldığı kararla fahri hemşehri ilan edilmiştir.
Diğer taraftan, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti 2014 yılı Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü sahibidir.
1. Tiyatro Oyuncu Ödülleri Seçici Kurulu ise; Üstün Akmen'in tiyatro, opera, bale, senfoni üzerine yazdığı yazıları, Türkiye'de gösterdiği aydın duyarlılığını herkese örnek teşkil etmesi gereken bir davranış biçimi olarak değerlendirmiş ve kendisine "2014 Özel Teşekkür Ödülü"ne değer görmüştür.
Unvan:
Tiyatro eleştirmeni, yazar
Doğum:
2 Temmuz 1943 İstanbul
Okurlar
1 okur beğendi.
15 okur okudu.
6 okur okuyacak.
Sözler ve Alıntılar
Düşündüm, demokrasi alanında demokrasi sorunu nasıl yaşandı diye.
Yaşandı mı?
Yaşanmadı ki!
Bunca yıl okuduk öğrendik, vallahi yalan.
Demokrasi, hani uzlaşma işlevi aracılığı ile çatışmaların barışçı yollarla çözümünü, düzenin korunmasını ve güdülen kamu politikalarının işlemesini sağlardı?
Yalancılar!
Sayfa 58Kitabı okudu
"Me pikres ke me vasana
Sto ho fodrarizmeno,"
Sayfa 220Kitabı okudu
Kendi kendime "Şu ölüm ne kadar demokratik" dedim. "Nerede ve ne zaman geleceği hiç mi hiç bilinmiyor."
Otelin lokantasının şeflerinden Panos, her ülkenden çok sayıda insan tanımanın verdiği rahatlıkla: "Sahte bir ahlak, yalan bir nezaket, hileli terbiye, adsız bir budalalık modası" olarak tanımlıyor günümüzü ve insanını.
Sayfa 118 - Yalçın YayınlarıKitabı okudu
Şair (Hilmi Yavuz) boşuna: "Hüzün ki en çok yakışandır bize" dememiş.
Sayfa 186Kitabı okudu
İletiler
ne yaparsa yapsınlar, hangi kademede olursa olsunlar yüreğinize ulaşamaz. Dediğim gibi, gönlümüzdür hükümdar; kime ne paye vereceğini o belirler.
Üstün Akmen
Yorumlar ve İncelemeler
"Ben bu kadar aciz miyim?"
Merhabalaaar!
İnceleme yazmayalı uzun zaman olmuş, bir an nasıl başlayacağımı bilemedim. Öncelikle yazarımız Üstün Akmen bahsetmek istiyorum.
Yazarımız, İstabul, Üsküdar’da doğmuştur. Birçok yerde görev yapmıştır. Üstün Akmen, 1961 yılından ölümüne dek yazmıştır. Önce Evrim, Dönem, Yeni Ufuklar, Yeni İnsan, A gibi dergilerde öykü ve denemeleri yayımlanmıştır. İlk yayımlanan eseri, 1992'de çıkan Çarçafın Gizlediği Dişilik adlı gezi kitabıdır. (Okumayı düşünmüyorum.)
Yazarımız, her cümleden sonra yorum yapıp düşünmemiz için bizi adeta zorluyor! Zorlama zorlana bitirdim bu yüzden. Bazen yazarın dili ne kadar iyi olursa olsun kitabın konusu güzel değilse insan okumak istemez. Bu yüzden bir daha yazarın kitaplarını okumak istemek zorlaşıyor...
Kitap hoştu, tatil zamanındaki demokrasi anlayışından tut küreselleşmeye kadar geniş konulara sahip bir kitap. Ne ararsanız var denilecek türden. Önceki sayfada ekonomiye üzülürken ikinci sayfada sevda cümlelerine yer verip bizi gülümsemetmeyi çok iyi becermiş yazar.
Baş kahramanımız içinde yaşadığı hesaplaşmaları şu an herkesin yaşadığı sorunlar.. bu yüzden bazı yerlerde bayağı bir etkisi oldu diyebilirim.
Eğer illa kitap bana bir şey katmalı düşüncesi ile okumak isterseniz, okumasanız da olurmuş. Paylaştığım alıntılar dışında bana katkısı olduğunu düşündüğüm bir cümle yok. Okumasanız da olur, okusanız da pişman olmazsınız.
İyi okumalar dilerim, şimdiden.
"Ey yaşam! Yeniden kabul et beni, değerli kıl, bana her şeyi baştan öğret," diye yüksek sesle söylendim. (s183)
