Hakkında
Zeki Ömer Defne, Çankırı’nın İmaret Mahallesi’nde diğer adıyla Saray
Mahallesi’nde 4 numaralı evde, Rumi takvime göre 1319, Miladi takvime göre 1903’te doğmuştur. Asıl adı Mehmet Zeki olup; aile lakabı Hanyalıoğlu’dur. Zeki Ömer Defne, Türk Edebiyatı dergisinden Belkıs Kabaklıoğlu ile yaptığı bir röportajda babasının Zekâi Dede’ye hayranlığı dolayısıyla verdiği “Zekâi” isminin hocaları tarafından “Zeki” olarak değiştirildiğini söyler. Annesi Hacer Hanım, babası Ömer Efendi’dir. Hafız ve hattat olan Ömer Efendi, Bektaşi şairidir. Şiirlerinde Hulûsî, Hüznî ve Mahzûnî, mahlaslarını kullanmıştır. Ömer Efendi önceleri memur olarak çalışmış, daha sonra kahvecilik yapmıştır.
8-9 yaşlarında iken, 1911 yılında - Balkan Savaşı’ndan bir yıl önce babası askere alınır ve Priştine’ye gönderilir. Bir yıl sonra Balkan Savaşı başlar. O zamandan sonra Defne için sıkıntılı bir hayat başlamıştır. Çok zor şartlar altında eğitimine devam eder. Çok gayretli ve başarılı bir öğrencidir. Zeki Ömer Defne ilk önce rüştiyeti bitirir. Daha sonra Kengrı (Çankırı) Ertuğrul Mekteb-i İdadisinde okur. Bütün okulları birincilikle bitirir. Okul hayatı babasız geçer. Bu durum Zeki Ömer Defne’yi çok etkiler. İstiklâl Harbi Yıllarında bir yıl otel kâtipliği de yapar.
Defne daha sonra komşuların ve mahallenin yardımıyla Ankara Muallim Mektebinin son sınıfına kaydolur. Çocukluğundan beri doktor olmanın hayalini kuran Defne, içinde bulunduğu imkânsızlıklar ve hocalarının isteği üzerine Ankara Keçiören Muallim Mektebine gitti. İdadiyi bitiren öğrenciler Ankara Darülmuallimin son sınıfına kaydolabilmektedir. Bu durum Defne’ye bir yıl sonra öğretmen olma imkânı sağlamıştır. Ankara Keçiören’de “Gâvur’un Konağı” denilen havuzlu bir konakta eğitim görürler. Defne burada zor şartlarda eğitimine devam eder; çünkü ders çalışacak kitap bile yoktur. Muallim Mektebinde kitapları bile olmadığı hâlde arkadaşlarından ödünç kitap alarak sınavlara çalışan ve bütün zorluklara rağmen okulun en iyi öğrencisi olmuştur, çünkü Defne’nin çok kuvvetli bir hafızası vardır âdeta bir okuduğunu ezberlermiş. Defne, bu okuldan da birincilikle mezun olur.
Ankara Muallim Mektebi’nden mezun olduktan sonra ilkokul öğretmeni olarak görev yaptı. Daha sonra dışardan bitirme sınavları yoluyla lise öğretmenliğine geçti. Kastamonu Lisesi’nde Türkçe ve edebiyat öğretmenliği ve yöneticilik yaptı. İstanbul’da Kabataş Lisesi’nde de çalıştı. Sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü 1939 yılında tamamladı. Daha sonra sırasıyla Galatasaray Lisesi’nde, Alman Lisesi’nde, Şişli Terakki Lisesi’nde ve Harp Akademisi’nde edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı.
İlk şiiri 1923’te Halk Yolu dergisinde yayınlandı. Halk edebiyatı geleneklerine bağlı ve hece ölçüsünde çağdaş şiirler yazdı. 1940’tan başlayarak Çınaraltı, Sanat ve Edebiyat, Hareket, Ün, Şadırvan, Edebiyat Dünyası gibi dergilerde şiirleri yayınladı. 1969’da Galatasaray Lisesi'ndeki görevinden emekli oldu. 1970’lerde şiirleri daha çok Varlık dergisinde görüldü.
Anadolu’yu şiirlerinin ana teması olarak aldı. Yurt güzellemeleriyle tanındı. Yazdığı yurt güzellemeleri şiirlerinde Erzurum, Eğin, Ilgaz, Isparta, Bursa, İstanbul, Konya illerini çeşitli özellikleriyle tanıttı.
Güçlü bir anlatıma ve duyarlığa sahip olan şiirleri ancak 1970’lerden itibaren kitaplaşmaya başlamıştır.
Zeki Ömer Defne 2 Aralık 1992’de Çifte Havuzlar’daki evinde vefat eder.
Karacaahmet mezarlığına defnedilir.
Şiir kitapları
Denizden Çalınmış Ülke (1971)
Sessiz Nehir (1985)
Kardelenler (1988)
Ilgaz
Orta Anadolu
Ziller Çalacak
Araştırma kitabı
Dede Korkut Hikâyeleri Üzerinde Edebi Sanatlar Bakımından Bir Araştırma (1994)
Unvan:
Türk Şair, Türkçe ve Edebiyat Öğretmeni, Yönetici
Doğum:
Çankırı, Türkiye, 1903
Ölüm:
İstanbul, Türkiye, 2 Aralık 1992
Okurlar
20 okur beğendi.
11 okur okudu.
20 okur okuyacak.
Sözler ve Alıntılar
Kurudum da kadid oldum kumlarda
Bir sefer bekleye bekleye her gün ben.
Enginlerden bir rüzgâr esmez mi serin serin
Pul pul ürperişler geçer içimden
Bir gün atlayıveresim gelir şu kıyılardan
Işıl ışıl yeşil yeşil sulara.
Al başını çek git, der deli gönül
Verip kendini bir büyük rüzgâra!
İnsaniyetinize sığınıyorum!
Görmediğim, bilmediğim yerlerde
Arayacağım, bir kör umut, birini:
Ben nerde değilsem orda olanı,
Göğünden kaçan kuşu
Ve denizinden kaçan balığı arar gibi.
Bildiğim, bilmediğim tüm sazlara
Vuracağım vuracağım bu gece.
Bilinmez bir perdede, bir titreşimde
Duyarım belki sesini.
Kitledim bu gece, açmam
Tüm anılara kapımı.
Ben kavalımdan kaçan bir havanın peşindeyim,
Rüzgârlarla uğraşacak vaktim yok,
Kimse girmesin içeri.
Girer bir çıkmaza çıktığım her yol.
Girdiğim her kapıdan ölüm çıkar.
Bir yangındı.. yandı, söndü sandığım saatlerden,
Hâlâ mı hâlâ bir acı tütün çıkar.
Hangi kuşun yüreğini yarsalar bu havada
Hepsinden senin üstüne bir gönül türküm çıkar.
Kurudum da kadid oldum kumlarda
Bir sefer bekleye bekleye her gün ben.
Enginlerden bir rüzgâr esmez mi serin serin
Pul pul ürperişler geçer içimden.
…
Çek beni fırtına, çek beni deniz!
Bırak beni sahil, bırak beni kum!
İnsaniyetinize sığınıyorum!
Gezdiğimiz bir gezer müzeydi sanki
Nereye gitsek, ne vakte, beraberdik.
Ne ölü kuş gölgeleri düştü üstüme, kimbilir
Ve kimbilir ne renkler, ne ötüşler, ne uçuşlar
Ne kuş düşleri içinde görüp durdunuz beni.
İletiler
"Hasretini çektiğin şeylere hasret gitmek!"
Kurudum da kadid oldum kumlarda
Bir sefer bekleye bekleye her gün ben.
Zeki Ömer Defne
Bırak beni sahil,
bırak beni kum!
İnsaniyetinize sığınıyorum.
Zeki Ömer Defne
Yorumlar ve İncelemeler
