Yeraltından Notlar

"Dostoyevski okuyorsanız, onun kahramanlarından birisiniz ya da okuduğunuz kendi hikayenizdir."
Dostoyevski ile tanışıklığım bu cümleden daha güzel anlatılamazdı. İncelemesini yapmaya çalışacağım eser okuduğum üçüncü Dostoyevski eseri.

Kitap, "yeraltı" ve "notlar" olmak üzere iki kısımdan oluşuyor. Bu eserden hemen önce Oğuz Atay'dan Tutunamayanlar'ı okuduğum için Selim Işık ve Turgut Özben karakterlerinin iç savaşlarına, buhranlarına aşina olduğumdan ilk kısımdaki kahramanın kendini acımasızca sorguladığı kısmı sıkılmaktan ziyade büyük bir zevkle okudum.

Kahraman "Diğerleri hep odundu ve sürüdeki koyunlar gibi birbirlerine benziyorlardı” derken kendini sürüden daha üstün ya da daha aşağı görmüyor ama farklı olduğunu bilip kendini insanlardan, yaşamdan soyutladığını bu cümle ile apaçık belirtiyor.

Kitabın ikinci bölümü ise kahramanın 24 yaşındaki anılarından oluşur. Kendini açıkça zorla davet ettirdiği yemekte arkadaşlarıyla olan münakaşası, hesaplaşması anlatılır. Tansiyonun yükseldiği yemekten sonra arkadaşlarıyla hesaplaşmaya devam etmek için onların gittiği randevu evine gider ve orada Liza adlı kızla tanışır.
Arkadaşlarına karşı sahip olduğu intikam duygusu ve öfke onun kıza karşı uzun uzadıya bir konuşma yapmasına ve kızın kafasını karıştırmaya sebep olur. Olayın ardından kızla tekrar buluşmaktan, görüşme ihtimalinden dolayı yaşamış olduğu stres ve buhran büyük bir ustalıkla anlatılır. Az önce de değindiğim gibi bu eseri okuduktan sonra Oğuz Atay'ın Dostoyevski'den etkilendiğine tam olarak kanaat getirdim. İsimsiz kahramanımız da aslında bir nebze "tutunamayandır"

"Kişinin kendiyle kavgası toplumla çatıştığı an başlar." mottosu ile yazılan bu eseri, sarsıcılığına ve yıkıcılığına dayanabilecekseniz okuyun derim.. :)