Romanın kahramanı Raskolnikov, yoksul bir öğrencidir ve var olan düzenin adaletsizliğini sorgulamaktadır. Kendi felsefesine göre, “üstün insanlar” diğer insanların hayatlarını riske atan, “kötü” insanları öldürerek toplumun yararına hareket edebilirler. Bu nedenle, Raskolnikov, yoksul bir tefeci olan Alyona Ivanovna’yı öldürür ve çalınan para ile ailesinin geçimini sağlar.
Ancak, Raskolnikov’un vicdanı, suçundan dolayı onu rahat bırakmaz. Roman boyunca, Raskolnikov’un zihnindeki iç çatışmalar ve suçunun ortaya çıkmasından duyduğu korku, okuyucuyu da içine çeken bir gerilime sebep olur. Raskolnikov, sonunda suçunu itiraf eder ve ceza alır.
Romanın bir diğer önemli teması da toplumsal adaletsizliktir. Raskolnikov, fakirlikten dolayı ezilen bir öğrenci olarak, toplumun yoksullara ve ezilenlere karşı adaletsiz davrandığını düşünmektedir. Roman boyunca, yazar, yoksulların yaşadığı zorlukları, insanların çaresizliğini ve yozlaşmayı ele alır. Raskolnikov’un suçu, toplumsal yozlaşmanın bir sonucu olarak görülür.
Yazar, karakterlerin iç dünyasını derinlemesine analiz eder. Ayrıca dili ve edebi açıdan başarısı da “Suç ve Ceza”nın günümüzde bile sevilen bir eser olmasını sağlamıştır. Dostoyevski, Raskolnikov’un zihnindeki çatışmaları, suçunun sonuçlarını ve ceza alması ile ilgili ruhsal durumunu ustalıkla anlatır. Ayrıca, karakterlerin diyalogları da romanın gerçekçiliğini artırır ve okuyucunun karakterlerin hislerini daha iyi anlamasını sağlar.