Bir kitaptan beklenilenden daha fazlasını kat be kat içeren, eminim İbrahim Tenekeci'nin -yazdıklarından yola çıkarak- kolaylıkla dile dökebileceği ama benim dökemediğim, açıkçası ne söylesem hak ettiğini söyleyemem korkusundan dolayı çekindiğim okuduklarımın ahseni, acaib-i masnuat, arş-ı kemalat, harika bir eser. Anladım ki benim gördüğüm,
Dikkat ipucu içerebilir!
Sultan Abdülhamid hakkında teferruatlı bilgi edinmek isteyenler için biraz zayıf bir kitap. Özellikle kitabın ilk iki bölümü saray adetlerinden usullerinden ve Sultan Abdülhamid'in kızı Ayşe Hanımefendinin hayatından yoğun olarak bahsediyor. Fakat üçüncü bölüm ve sonrası Sultan Abdülhamid'in kişiliğinden karakterinden hayatından sürgün edilişinden ölümünden önemli ipuçları içeriyor. Kitabın yazarının bana göre Sultan Abdülhamid'in kızı olması dolayısıyla Sultan Abdülhamid hakkında yazan birçok yazara göre daha objektif ve doğru bilgiler içeriyor. Tamamen Sultan Abdülhamid ve hatıralarını okumak isteyen bir okuyucu için tavsiye edebileceğim bir kitap değil fakat onun hayatında merak ettiğiniz bazı ipuçlarını nedeniyle öncesiyle sonrasıyla öğrenmek isterseniz okunabilir bir kitap. Kitapta Tahsin Paşa'dan da bahsediliyor ve Sultan Abdülhamid'in Tahsin Paşa'dan pek hoşlanmadığı hatta onu sürgüne gönderdiği de ifade ediliyor. Bu da demek oluyor ki Tahsin Paşa'nın 2. Abdülhamid ve Yıldız Hatırları eserini okurken bu bilgiyi göz önüne almanızı tavsiye ederim. Ayrıca kitabın son bölümünde Cemil Topuzlu'nun 80 Yıllık Hatıralarım adlı kitabında Sultan 2.Abdülhamid hakkında gerçek dışı bilgilerin yer aldığı ve neden bu bilgilerin gerçek dışı olduğu teferruatlı bir şekilde açıklanmış. Bu yüzden bu kitabı okuyacak okurlara da dikkat etmelerini ya da okuduktan sonra Babam Sultan Abdülhamid kitabının son bölümünü de okumalarını tavsiye ederim. Kitap akıcı ve Osmanlı saray usullerini öğrenmek isteyenler için de ideal bir kitap. Sonuç olarak ne okumak istediğini bilen bir okur için önerilebilir.
Bu kitap yıllarca ezilmiş hor görülmüş her şeyden bihaber yaşadığı zannedilen bir insanın içinde yaşadığı fırtınaların ne denli devasa olduğunun ve yaşadıkları yüzünden susmaya mecbur edilmiş bir varlığın yaşadıklarını müthiş bir betimlemeyle anlatan bir şaheser, bir başucu eseridir. Dışardan ona ne kadar sessiz, hiç konuşmuyor derlerken kafasındaki seslerden sağır olmuş Raif Efendinin yaşam öyküsünü anlatıyor. Çok beğendim bir kaç kere okuduğum bir kitap.
