Adalet Ağaoğlu’nun “Fikrimin İnce Gülü” romanı çocukluk yıllarında yaşadığı çevre tarafından sürekli itilip kakılan, küçük düşürücü sıfatlar ile nitelendirilmiş, itibar görmeyen Bayram’ın, köye gelen otomobili gördükten sonra bir araba uğruna yaşadığı olayları anlatmaktadır. Bayram hayallerini süsleyen arabaya ulaşmak için kendisini zincirlemiş olarak düşündüğü köyünden kurtularak, sevdiği kızı ve akrabalarını arkada bırakarak, yollara düşer. Ankara’ya giden Bayram bu süre zarfında arkadaşı İbrahim’i de arkasında bırakarak Almaya’ya giden yolu keşfeder ve işçi olarak Almanya’ya göç eder. Almanya’daki hayatında Bayram’ın tek hedefi çok sevdiği Balkız’ı alarak tüm havasıyla köyüne dönmektir. Fakat istediği Mercedes’e ulaşan Bayram anlık eski Bayram olarak kalmamış ve köyüne dönüş yolu da planladığı gibi olmamıştır. Romandaki Bayram karakteri hayallerini gerçekleştirmeye vesile olacak iş için Almanya’ya gittikten sonra Türkiye’deki Bayram’dan uzaklaşmış ve karakter olarak farklı bir Bayram kimliğine bürünmüştür
Peyami Safa, Bir Tereddüdün Romanı’nda Birinci Dünya Savaşı’nın sıkıntılarının yaşandığı bir ortamda kendi manevi hayatlarında mutsuzluk, sıkıntı, bunalım ve tereddüt içinde bohem bir hayat yaşayan karakterlerin portrelerini çizmiştir. Kitapta anlatılan bu durum Doğu-Batı meselesinin çözülememiş olmasının sonucudur.
“ Kadınlığının Türk-İslam ananeleri ile yoğrulmuş mazisi onu kendine çekerken, halin ona vaat ettiği istikbalin ışığı onu büyüleyecektir. Kadınlar şarktan garba geçerken, toplum onları seyredecektir. Mazisi ile hâle yürüyen kadınları alkışlayanlar, düşüp yıkılanları, etekleri yere değenleri maskara edecektir”(Uslu, 2009, s. 30). Peyami Safa, bu durumu Bir Tereddüdün Romanı’ında Vildan ve Mualla karakterleriyle okuyucuya anlatmaya çalışmıştır. Bu karakterler yaşadıkları ikilik yüzünden bir tarafaları ile geleneklerine bağlıyken Garp’tan onlara sunulun yeni düşünceler ile kendilerini bir tereddüdün içinde bulmuşlardır.
