19. Yüzyıl Siyasî Tarihi - 1789-1914
Fahir ArmaoğluEn Yeni 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi - 1789-1914 Sözleri ve Alıntıları
En Yeni 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi - 1789-1914 sözleri ve alıntılarını, en yeni 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi - 1789-1914 kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Grek Projesi ve Rus faaliyetleri:
1768-1774 Osmanlı-Rus savaşına kadar gitmektedir. Bu savaş sırasında, Çariçe'nin "gözdesi" (aşığı) olan Prens Potemkin, "Doğu Sisteminin Büyük Planları" adı ile, Osmanlı İmpaatorluğunu yıkma amacını güden bir tasarı hazırlamışu. Bu tasarıda, Türklerin Avrupa'dan kovulmaları ve İstanbul merkez olmak üzere, bir Rus prensi'nin yönetiminde bir "Grek Devleti'' nin kurulması öngörülmekte idi. Bundan dolayıdır ki, II. Katerina'nın Nisan 1779'da doğan torununa, İstanbul'un kurucusu Bizans İmparatoru Konstantin'in adı verilmiş ve bir çok Rum dadısı Saray'a alınmıştı. Aynı zamanda Rum gençleri için Petersburg'da bir askeri okul açılmış ve tasarlanan "Grek Devleti" için Rum subaylar yetiştirilmesi hazırlıklarına başlanmıştı. Hatta, Katerina, İstanbul'un Ruslar tarafından zabunın bir haurası olmak üzere bir madalya bile hazırlanmıştır
Sayfa 18Kitabı okuyor
Rusya-Avusturya ittifakı ve Grek Projesi:
Yedi Yıl Savaşları sırasında İngiltere, Prusya ve Hollanda; Avusturya ve Fransa'ya karşı ittifak yapmı şlar ve galip gelmişlerdi. Ö zellikle Avusturya'nın Prusya'ya yenilm esi, b u devleti kuvvetli bir müttefik aramaya sevketti. Avusturya Başbakanı (Şansölye) Kaımitz bu müttefiki Rusya' da bulmuştu. Bunun sonucu olarak, 1781
Sayfa 17Kitabı okuyor
Kırım'ın kaybedilmesi:
1774 Kaynarca Antlaşması ile Kırım Hanlığı'nın bağımsızlığı kabul edilmişti. Bu, Rusya'nın Kırım Hanlığı'nı yıkmak ve kendi ege menliği altına almak için aulmış bir adımdı. Nitekim, antlaşmanın imzasından sonra, Ruslar, Kırım'da iç anlaşmazlıklar çıkarmaya, halkı Kırım Hanlarına karşı ayaklanmak için kışkırtmaya ve nihayet Kırım'a asker sevkederek, istediklerini Han seçtirmeye başladılar. 1777'de, evvelce Petersburg'da bulunmuş ve Katerina'nın sempatisini kazanmış olan Şahin Giray'ı, askeri baskı altında, Han seçtirdiler.
Rusların bu müdahalesi Kırım Tatarlarının hoşuna gitmediği gibi, Osmanlı Devleti'ni de kızdırdı. Babıali, bu işe müdahaleye karar Yerdi ve o da İstanbul' da bulunan Selim Giray'ı Kırım Hanı tayin ederek, başkent Bahçesaray'a gönderdi. Bu iki Han arasında mücadeleler oldu ve Selim Giray mücadeleyi kaybedince İstanbul'a döndü. Osmanlı Devleti Rusya ile yeni bir savaşa başvurmak istediyse de, Fransa'nın araya girmesiyle bundan vazgeçti. Ve 10 Mart 1779'da Rusya ile yaptığı Aynalıkavak Antlaşması ile , Şahin Giray'ın Hanlığını tanıdı. Fakat Ruslar da askerlerini geri çekeceklerdi. Ne var ki, Ruslar Şahin Giray vasıtasiyle Kırım'a nüfuz etmeye devam ettiler ve nihayet 1783'te Kırım'ı işgal ve Rusya'ya ilhak ettiler.
Sayfa 16Kitabı okuyor
Küçük Kaynarca:
Kaynarca Antlaşması'nın en önemli maddeleri, 2., 7. ve 14. maddelerdir. 2.
madde ile Kırım Hanlığı'nın bağımsızlığı, yani Osmanlı Devletine olan bağlılığına son verilmesi kabul ediliyordu. 7. ve 14. maddeler ile de, Rus elçisinin Ortodoks uyruklar hakkında Osmanlı Devleti nezdinde yapacağı başvurular nazarı itibare alınacaktı ki, bu 7. madde, bundan sonra Rusya'ya, Ortodoks uyrukları bahane ederek Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışmasına ve Ortodoks'ların "koruyucusu" rolünü oynamasına imkan sağlayacakur. 14. madde ile de, Rusya, İstanbul'da, bü tün Ortodoksların yararlanacağı bir bir kilise yapurma hakkını da elde ediyordu ki, bu yetki, adeta, 7. madde ile aldığı yetkinin bir tamamlayıcısı olmaktaydı. Antlaşmanın 11. maddesi ile de, Rus ticaret gemileri Boğazlar' dan serbestçe gelip geçecekler ve Ruslar bu amaçla münasip görecekleri Osmanlı kıyılarında konsolosluk açabileceklerdi.
Sayfa 15Kitabı okuyor
Garip ki, bu tarihten itibaren İsviçre bir daha işgal edilmemiştir:
İsviçre, 17. yüzyıldan beri 13 kantondan meydana gelen bir "Konfederasyon"dur. İsviçre'nin bağımsız bir devlet olarak
tanınması , 1648 Vestafalya Antlaşması iledir. Fakat İsviçre Avrupa politikasında önemli bir rol oynamaktan uzakur.Napolyon, 1798' de İsviçre'yi işgal edecek ve burada 1803 yılına kadar devam edecek olan bir Helvetya Cumhuriyeti kuracaktır. Napolyon, 1803'te İsviçre'yi tekrar bir Konfederasyon haline getirecektir.
İspanya gücünü İngiltere'ye kaptırması:
İspanya, 11. Filip zamanında, 1588'de, İngiltere'den ilk büyük darbeyi yemiş ve o tarihten sonra devamlı bir şekilde gerilemiştir. İngiltere'nin denizci bir devlet olarak kuvvetlenmesi, İspanya'nın yıldızını söndüren bir faktör olmuştur.
İngiltere'nin durumunu belirtirken değindiğimiz üzere, İspanya 1588'den sonra, 1654-1658'de, 1702-1713 İspanya veraset savaşlarında ve nihayet 1756-1763 Yedi Yıl Savaşları'nda olmak üzere, İngiltere'den üç darbe daha yemiş ve bunun sonucu olarak da sömürgelerinden bir kısmını kaybetmiştir. Napolyon Savaşları sırasında, 1805'de, Amiral Nelson'ın İspanyol donanmasını yakmasından sonra, İngiltere zamanımıza kadar denizlerdeki üstünlüğünü devam ettirecek ve İspanyol denizciliğinden de bir daha söz edilmeyecektir.
Sayfa 10Kitabı okuyor
Filipinler'in adı:
Diğer İspanyol gemicilerinin 16. yüzyılın ilk yarısı içinde yap tıkları devamlı geziler de, İspanya'ya, Uzak Doğu ve ·Pasifikte bir çok adaları kazan dırmıştır. Filipinler böyle olmuştur. Filipinler adı (Las Felipinas) , o sırada çocuk yaşta bulunan 11. Filip'in adına izafeten konmuştur.
Sayfa 10Kitabı okuyor
Amerikan bağımsızlık ayaklanması sırasında Hollanda ve Fransa, İngiltere'ye karşı birleşmiş ve Amerikan ihtilalcilerine yardım etmişlerdir. Bu yardımlar, Hollanda'nın ekonomik durumunu büyük ölçüde sarsmışur. Gerek bu sebepten, gerek bir kara ordusuna sahip olmaması dolayısiyle, İhtilal savaşlarının daha ilk safhasında, 1795'te, Fransa'ya yenilecek ve Fransa'nın işgaline uğrayacaktır.
Napolyon, 1810'da Hollanda'yı tamamen Fransa'ya ilhak edecektir.
Sayfa 9Kitabı okuyor
William Pitt ve Osmanlı:
1783 Aralık ayında, İngiltere tarihinin en parlak başbakanlarından William Pitt Başbakan oldu. William Pitt, başbakan olduğu zaman henüz 24 yaşında bulunuyordu. Bu "harika çocuk"un başbakanlığı Türk tarihi bakımından da önemlidir. Zira İngiltere'nin, 1791'den 1878'e kadar devam eden, "Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğünü koruma politikası" Başbakan William Pitt tarafından başlatılmışur. Katerina'nın, Avusturya ile birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'nu parçalama amacı ile açtıkları 1787-1792 savaşında, Pitt, Rusya'nın Akdeniz'e inmesinin yaratacağı tehlikeyi görmüş ve savaşı durdurması için 27 Mart 1791 'de Rusya'ya bir ültimatom göndermiştir. Fakat Pitt'in bu teşeb büsü sert eleştirilerle karşılaşınca, ültimatom, yerine ulaşmadan geri çekilmiştir.
Lakin İngiltere bu tarihten sonra, Rusya'ya karşı Osmanlı İmparatorluğunun toprak bütünlüğünü ve varlığını korumayı, 1878'e kadar bir politika ilkesi olarak muhafaza edecektir.
18. yüzyıl içindeki savaşların İngiltere'yi ekonomik bakımdan iyice sarsmış olmasıydı. İngiliz maliyesi çok sarsılmıştı. Bundan dolayıdır ki, 18. yüzyıl içindeki zaferler, yüzyılın sonunda büyük bir yenilgi ile kapandı: İngiltere, 1783'te imza ettiği Versay Antlaşması ile, Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsızlığını kabul ederek, kuzey Amerika'daki sömürgelerini kaybetti.
Sayfa 8Kitabı okuyor