Burası Muş’tur
KolektifBurası Muş’tur Gönderileri
Burası Muş’tur kitaplarını, Burası Muş’tur sözleri ve alıntılarını, Burası Muş’tur yazarlarını, Burası Muş’tur yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Arap coğrafyacıları Kafkasya'ya ''Cebelü'l Elsan'' (Dillerin Dağı) adını vermişlerdir. Kafkaslarda 30 ile 360 arasında dil çeşitlenmesinin var olduğu tahmin edilmektedir. Romalılar buradaki ticari faaliyetlerini rahatça sürdürmek için 354 tercüman kullanmak mecburiyetinde kalmışlardır.
Sayfa 249Kitabı okudu
Türkiye’deki Alevilerin çoğu Türk’tür. Ancak Kurmanci ve Zazaki konuşan Aleviler de kendi içlerinde bir grup oluştururlar. Varto’da kendilerini Zaza, Dımıli ya da Kürt olarak ifade eden grup içinde Sünniler ve Aleviler bulunmaktadır. Aleviler içinde anadil olarak Kurmanci ve Zazaki konuşanların bulunması bu tanımlamanın karmaşıklığını arttırmaktadır. Dolayısıyla bütün bu tanımlamaların dil, din ve etnisite ekseninde gidip geldiği ve zaman içinde de politik tavırlardan etkilenerek kurgulandığı söylenebilir. (s. 227-228)
Varto’nun kuzeyinde, Bingöl dağlarının eteklerinde, doğu-batı ekseni üzerinde Alevi-Kürtler yaşarlar. Güneyde ise Sünni-Kürtler ile Sünni Kafkas göçmenleri –Lezgi, Abaza ve Çerkez- meskûndur. Bu mezhepsel ayrım, bugünkü Varto ilçe merkezini de kabaca ikiye böler: Şehir merkezinde aşağı çarşıda Sünniler ve yukarı çarşıda Aleviler yoğundur. (s. 225-226)
Muş sınırları içindeki bir başka aşiret; Muş Merkez, Sungu, Hasköy, Düzağaç, Kırkağaç, Eşmepınar gibi ilçe/beldelerde Arapça konuşan Bıdrilerdir. Siirt tarafından geldikleri kabul edilen ve yaklaşık yüz yıldır bu coğrafyada bulunan Bıdriler, önemli bir nüfusa sahiptirler. Hasköy'den Serinova beldesine doğru anayol üzerinde sağda ve solda yani Güroymak'a giden yol üzerindeki köy ve beldelerde mukimdirler. Aşiretler Raporu'nda Bıdriler, muhacir olarak tanımlanan Bekıriler gibi iskân edilmiş aşiretler ve Türkmen gruplar başlığıyla ''yurdumuza bağlıdır'' etiketiyle işaretlenmişlerdir.
Sayfa 207Kitabı okudu
11-14 Ağustos 1941 tarihinde CHP Bitlis Bölgesi Müfettişi sıfatıyla Muş üzerine bir teftiş raporu kaleme alan Hasip A. Aytuna, Muş havalisinde konuşulan diller hakkında şu tespitleri yapmaktadır:
"Merkezde bugün, umumiyetle Türkçe konuşulmaktadır. Fakat Kürtçe de unutulmuş değildir. Kazalarda ve köylerde Türkçe, az konuşulan bir dil halindedir. Fakat Türkçe; mektepler, pazarlar, iktisadî münasebetler, halkın devlet meseleleriyle olan temasları dolayısıyla seneden seneye ve merkezlerden başlayarak köylere doğru süratle yayılmaktadır."
Sayfa 150Kitabı okudu