Gönül Hanım romanı Türkçülüğü, Turancılığı kültürel açıdan ele alan tek roman olmasının yanı sıra Orta Asya’dan söz eden ilk romandır. Üsteğmen Mehmet Tolun, Birinci Dünya Savaş’ında Ruslara esir düşmüştür.Sibirya’da bir esir kampında tutulmaktadır. Bir gün kasabaya inen Tolun, lokantada Tatar kardeşler; Gönül Hanım ve Ali Bahadır Kaplanov ile dilin kökeninin Türk olmayanlar tarafından çözümlenmesini eleştirip milletin kurtuluşunun kendi kökenlerini tanımaktan geçtiğini tartışmışlardır. Zamanla sohbetleri ilerlemiş Tolun’un esir arkadaşı Macar Kont Bela Zichy de sohbetlere dahil olmuştur. Ciddi bir hazırlıktan sonra
Orta Asya’ya, Orhun Abideleri’ne doğru yola çıkmışlardır. Oluşturdukları bu heyete “Gönül Hanım Sefer Hey’eti” adını koymuşlardır. Gönül Hanım oldukça eğitimli bir kadındır. Dönemin kadınları evde otururken Gönül Hanım’ın böyle bir maceraya atılması ve birkaç dil bilmesi gibi faktörlerle Ahmet Hikmet, oluşturulan klasik kadın algısını yıkmıştır. Heyetin abidelere ulaşmak için gösterdiği çabanın yanında Gönül Hanım ve Tolun Bey arasındaki aşk görülmekle birlikte birçok ince mesajlarda içermektedir. Heyet, Abide’ye ulaştıklarından kısa bir süre sonra temizleyip Abide’yi okurlar. Romanda, Türkçülüğün yol haritası merkeze alınırken teknik bilgilere fazlaca yer verilmiştir. Orta Asya coğrafyası hakkında verilen detaylı konum bilgileri romanı okunması güç bir duruma getirmiştir.
