i̇
İslam Hukuku
0 üyeMECELLE, MADDE 91
- "Cevâz-ı şer’î damâna münâfi olur.
Meselâ, bir adamın kendi mülkünde kazmış olduğu kuyuya birinin hayvanı düşüp telef olsa damân lâzım gelmez.
(Şeriatın cevaz verdiği hususta tazminat söz konusu olmaz.
Meselâ, bir adamın mülkünde kazmış olduğu kuyuya birinin hayvanı düşüp telef olsa tazminat ödemesi gerekmez.)
KETEBE Yayınları
MECELLE, MADDE 43
- "Örfen ma’rûf olan şey, şart kılınmış gibidir."
(Örfte bilinen şey, şart kılınmış gibidir.
Herkesin örf olarak şeriata uygun gördüğü şey, bağlayıcı olarak kabul edilir.)
KETEBE Yayınları
MECELLE, MADDE 18
- "Bir iş zıyk oldukda müttesi’ olur.
Ya’nî bir iş de meşakkat görülünce ruhsat ve vüs’at gösterilir."
(Sıkıntılı işin sonucu ferahlatıcı olur.
Yâni bir işte zorluk görülünce ruhsat ve genişlik verilir.)
KETEBE Yayınları
MECELLE, MADDE 1.
- "İlm-i fıkh mesâil-i şer’iyye-i ameliyyeyi bilmekdir."
(Fıkıh ilmi amelle ilgili şer’i meseleleri bilmektir.)
Mesâil-i fıkhiyye ya emr-i âhirete teallûk eder ki ahkâm-ı ibâdâtdır veyâhud emr-i dünyâya teallûk eder ki münâkehat ve muamelât ve ukûbât kısımlarına taksim olunur. Şöyle ki Cenâb-ı Hakk, bu nizâm-ı âlemin vakt-i mukaddere dek
MAKALE-İ ÛLÂ (BİRİNCİ MAKALE), KETEBE Yayınları
MECELLE ve KÜLLÎ KÂİDELER
– “Küllî kâidelerin bazıları hadîs-i şerîflerden alınmıştır. Bazıları Sahâbe-i kiramın sözlerine dayanır. Tâbiîn ulemâsına ulaşan küllî kâideler de vardır. Hanefî mezhebinin kurucularından İmam Muhammed’in kitablarında da çok sayıda küllî kâideye rastlamak mümkündür. Meselâ “Ücret ile damân (tazminat) müctemi’ olmaz (bir arada bulunmaz)” meâlindeki Mecelle kâidesi (madde 86) İmam Muhammed’in eserlerinden alınmıştır.
Bu küllî kâidelerden ancak 100 tanesi Mecelle’ye alınmıştır. İslâm Hukuku’nun küllî kâidelerinin bunlardan ibâret olduğu söylenemez. Bu maddeler dışında da küllî kâideler vardır. “Hüküm işin başlangıcına izâfe olunur”, “Hüküm zâhire göre verilir”, “Rızâya ilm, hürmeti nefy eder”, “Şart-ı vâkıf, nass-ı şâri’ gibidir”, “Kesret-i ilel ile tercih vâki’ olmaz”, “Cem’-i müleffak bâtıldır” gibi başka çok küllî kâide bulunmaktadır. Ama Mecelle’de 100 tanesinin tedviniyle yetinilmiştir. Bunlardan farklı mahiyetteki birincisi sayılmazsa, geride 99 madde kalır ki, Mecelle’yi hazırlayan heyetin, esmâ-ı hüsnâ (Allah’ın isimleri) sayısı olan 99 ile teberrük ettiğini, yâni bereketlenmek istediğini söylemek mümkündür.
Mecelle’nin ilk 100 maddesinden ilki diğerlerinden tamamen farklı olup, burada fıkıh ilmi tarif edilmektedir. Diğer 99 maddeden her biri yekdiğeriyle yakından alâkalıdır. Bazıları bir maddenin çeşitli unsurları gibidir. Bazıları ise birbirinin istisnâsıdır. Bazıları neredeyse birbirinin aynısıdır. Fakat aralarında nüanslar vardır. Bu sebeple her birkaç kâide aynı başlık altında ele alınabilir.”
KETEBE Yayınları
MECELLE, MADDE 7
- "Zarar kadîm olmaz."
KETEBE Yayınları