k
Kürtler
2 üye · 1 yeni gönderiSoran Beyliği ve Botan Beyliği
Merkezi idarenin otoritesini tanımayan otonom ve yarı otonom Kürt beylikleri kendi aralarında savaşmakla meşgullerdi. Bu savaşlarda bazı beylikler, Osmanlı İmparatorluğu otoritesine yönelerek imparatorluğun bölgedeki gücünü kırmayı isteyecek kadar güçlendiler. İmparatorluğa karşı savaşan beyliklerden biri merkezi Rewandûz olan Muhammed Bey önderliğindeki Soran Beyliği, diğeri ise merkezi Cizre’de bulunan Bedirxan Bey önderliğindeki Botan Beyliği idi.
Sayfa 15Kitabı okuyor
Ekrad- ı Zaza,
"Zazalar/ Dumbeliler Osmanlı kayıtlarında ve literatüründe "Ekrad- ı Zaza," "Zaza- i Ekrad," "Dünbüli- i Ekrad, "Cemaat- ı Ekrad-ı Dumili," "Cemaat- ı Ekrad-ı Dısimlü" vb. isimlendirmelerle bir Kürt aşireti/ topluluğu olarak adlandırılandırılmakta ve Osmanlı idari sisteminde de Kürt beylikleri içinde yer almaktadır."
Osmanlı Devleti ve Kürtler
Biscolata:))
Kürtlerin çoğu boylu boslu, geniş omuzlu ve ince bellidirler. Sima ve tenleri kusursuzdur. Hatta çoğu güleryüzlü ve cana yakındır.
Sayfa 27Kitabı okuyor
Bu olaylardan birkaç yıl sonra, X. Abovyan, Siirt’ten Kafkasya’ya gelen bir halk ozanı ile konuşmuş. Bu halk ozanı Mîrza Ağa ile birlikte kahramanca savaşan Keşiş Poğos adına halk arasında şarkılar söylendiğini rivayet etmiş. Büyük Ermeni düşünür bu şarkıyı derlemiş ve çevirisi ile birlikte “Yezidi” adlı makalesinin sonuna eklemiştir. Birkaç yıl sonra 1852 yılında, Folklor Bilimci Poğos Tovmasyan, Muş’ta, Surp Arakelos Kilisesi’nin keşişi ve aslen Sason’un Kacarans köyünden olan yaşlı Simon’un ağzından Mîrza Ağa ve Keşiş Polo’nun (Keşiş Poğos) Osmanlılara karşı direnişini anlatan savaşı kaleme almış. Daha sonra tanınmış Ermeni folklor derlemecisi G. Srvanstyants, Simon’un yazdıklarını “Hinots Yev Norots” adlı derlemesine almış.26 1869 yılında, Şam’da, Alman Doğubilimci Eugen Prim ve Albert Sosin, Mîrza Ağa hakkında söylenmiş birçok sözlü, Asuri edebiyat örneklerini Ozan Cano’dan derleyip “Ozê ve Emşê” adıyla yayımladılar. Ermenistan’a göç eden Yezidiler arasında, Mîrza Ağa, Şeyh Mirzo, Miçoyê Şeyh İsa ve diğer Yezidi ileri gelenleri hakkında sık sık şarkılar söylenir ve anılar anlatılırdı. Bu anlatı ve şarkılar sözlü tarihin birer belgesidir.
Sayfa 24Kitabı okuyor
Rusya' da ki Esir Kürtler
Bu savaşta birçok Kürt ve Türk Ruslara esir düştü. Ruslar yaklaşık 100 Kürt esiri Moskova yakınlarında Roslava şehrinin Smolenska ilçesine yerleştirdi.
O zamana kadar Rusya’da Kürtler ile ilgili doğru dürüst bir bilgi yoktu. İlk kez Kürtleri tanıyan Rus araştırmacılar, onların davranışlarına, töre, gelenek ve göreneklerine şaşırıp kaldılar. K. Mikeşin esir Kürtler hakkında makale yazan araştırmacılardan biridir. 1855 yılında Severnaya Pçela dergisinde küçük bir makale yayımladı. Rusya Kraliyet Bilimler Akademisi’nden araştırmacılar, bu makaleyi okuduktan sonra Kürtlerin kültürü, gelenekleri ve dilleri ile ilgili araştırma yapmak üzere esir kampına araştırmacı yolladılar. Bu konu ile ilgili tanınmış beş bilim adamı, akademinin başkanına yolladıkları mektupta, Kürdolojinin geliştirilmesinin önemine değindiler.
Bu el yazma belge hâlâ Petersburg’da bulunan Bilimler Akademisi’nin arşivindedir. Yüz elli yıl önce yazılan bu belge, Rusya’da Kürdoloji çalışmaları açısından önemli bir yere sahiptir.
Sayfa 26Kitabı okuyor
“Rindwan, ilçenin merkeziydi ve pazarı vardı. 800 civarında derme çatma evin bulunduğu Rindwan, büyük ırmağın kıyısına kuruluydu. Irmak 5-6 kilometre ötede Diyarbakır’dan gelen Dicle nehri ile birleşiyordu. Rindwan’da yüz Ermeni hane, 40-50 Yakubi ve Kıldani hane ikamet etmekteydi. Geriye kalan hanelerin tümü Yezidi Kürtlere aitti.”
Sayfa 13Kitabı okuyor