Batı âleminde geliştirilen ilimlerde, İslâmi anlamdaki ilmin temel ayrılığı hedef tutulan gayede ortaya çıkar. Batı ilminin gayesi esas itibariyle insanla başlayıp insanda son bulurken, yani gaye insandan ibaret ve insanı "ilahlaştırmak" iken; İslâmi ilmin gayesi insanın "kul" olduğunu ona hissettirmek ve insanın teslimiyetine yol açmaktır.