Ayna gördüğünün fotoğrafını çeker(bir çocuğun zihin şeması misali)
Eğitim sadece çocuklar için var olmamalı, yaşam boyu eğitimine herkes gitmeli . Bugün birkaç saatlik dersten sonra çocuklar gün boyu evde kalıyorlar , annenin babanın söylediği iyi veya kötü bir laf çocuğun bilinçaltına gidiyor ve çocuk bunu önce istemsizce sonra bile isteyerek söylüyor söylüyor, yada akran eğitimi ; çoğu çocuk hırsızlığı , küfretmeyi , yalan söylemeyi çevreden öğreniyor .... Çocuk bu zihin boş ve yeni kavramlar öğrenmeye meyilli.Telefonda oynadığı oyunlarla dövmeyi öldürmeyi öğreniyor, hâliyle büyüyünce yapıyorda ...İşte burda anne ve babanın devreye girmesi gerekiyor zira ilk öğretmenleri onlar ve onlarda kendilerini geliştirmeleri gerekiyor, hayatta olgunluk derecesine gelememiş bir anne ve babanın çocuklarında nasıl gelişim bekleyebiliriz ki ...
dinozor avlayan insan
Beş yüz bin yıl öncesindeki homo sapiens türünün et yediği biliniyor fakat yetenekli avcılar mı yoksa leşçi mi oldukları kesin değil. Sonrasında yüz bin yıl öncesinin avcı insanlarının da küçük omurgalı hayvanları avladıkları biliniyor ama avcı erkeklerin grup halinde büyük hayvanları avladıklarına ilişkin kanıt yok gibi. Yine de filmlerden de hatırladığımız gibi dinozor avlayan güçlü insanların varlığına çok inanmışız. Hatta avcı insanın marifetinden etkilenen erkek antropologlar insan evrimini bu avcılık marifetine bağlamışlar. Öyle ki kadınların şempanzelerinkinin aksine gizli yumurtlama yani menstrual döngü geliştirmeleri, erkekleri cinsel rekabete sokup av işbirliğini bozmamak için olduğunu kabul etmişler. Halbuki menstrual döngü daha çok erkekleri yakında tutma ve yavru bakımına katkı sağlama ile ilişkilendirilir. Sonuç olarak üzücü haber insanlar pek de sanıldığı gibi usta avcılar değillerdi.
(sayfa 43'ten hareketle)
Üçüncü Şempanze
Devleti enine boyuna demokratik ilkeler doğrultusunda düzenleyip mutlak ifade özgürlüğüne ve ciddi ölçüde inanç özgürlüğüne izin vermek şarttır. Hükümetin bütün meselesi özgürlüktür. Hükümetin amacı; insanların zihinlerini ve bedenlerini güven içinde geliştirmeleri ve akıllarını serbestçe kullanmalarına imkan sağlamaktır. Nefret, öfke ve hilebazlıkla işi olmamalı veya insanlara kıskanç ve adaletsiz gözlerle bakmamalıdır. Devlet yetkililerinin dine karışma hakları vardır hatta bunu yapmalıdırlar. Zira din, din adamlarının eline bırakılamıyacak kadar tehlikelidir. Fakat devlet müdahalesi tek bir amaçla yapıldığında meşrudur.
Baruch Spinoza