Çanakkale'de 1915 Mart'ındaki başarısızlığın üzerinden otuz yıldan fazla geçtikten sonra Churchill, II. Dünya Savaşı anılarından son anda sildiği bir cümlede, 1911-1915 yılları arasında yürüttüğü Deniz Kuvvetleri Bakanlığı hakkında "Benim altın çağımdı," diye yazmıştı.
Muhafazakar çevrelerde ve Parlamento'da, 18 Mart deniz saldırısındaki başarısızlıktan, öngörüsüzlüğü nedeniyle Churchill'in sorumlu olduğu yolunda sesler yükseliyordu. İlk somut suçlama, Churchill'in mayınların yaratacağı tehlikeleri göremediğiydi.
Sayfa 364 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, çev. Süha SertabiboğluKitabı okudu
18 Mart 1915'te Çanakkale Boğazını geçmeye kalkan İngiliz ve Fransız donanması ağır kayıplar verince Gelibolu Yarımadası'na asker çıkarmaya karar verdiler. 25 Nisan 1915'te Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerini, Mustafa Kemal'in komuta ettiği 19. Tümen Conkbayırı'nda durdurdu.
18 Mart günü başlayan büyük saldırı ile aslında bu cephenin kaderi de belli olacaktı . 18 Mart 1915 'te sabah saat 11 sularında Çanakkale deniz den dövülmeye başlanmştı. Düşmanı elinde 18 büyük zırhlı , muhrip, deniz altı ve 506 top varken Osmanlı ordusunun elinnde yalnızca 150 top vardı.
Mustafa Kemal, 1914'te yarbaylığa yükselirken, Şubat 1915'te Tekirdağ'da 19.Tümen'in kurulması konusunda yetkilendirilir. 1915 Nisan'ında Çanakkale'de Anzak askerlerinin çıkarmaları başlar. Arıburnu'nda bu askerlerin durdurulması başarısı yine Mustafa Kemal'e aittir. 1 Haziran 1915'te albaylığa yükseltilir ve 10 Ağustos'ta Anafartalar komutanı olarak İngiliz ve Anzak birliklerinin durdurulmasında askeri başarılarına bir yenisini ekler.
Çanakkale savaşları 19 Şubat 1915'te İngiliz donanmasının Türk mevzilerine yağmur gibi bomba yağdırmasıyla başladı. İngilizler
25 Şubat'ta Seddülbahir ve Kumkale'ye asker çkardılar. 18 Mart Türk deniz zaferinden sonra Ingiliz ve Fransız orduları Gelibolu yarımadasına asker çıkararak sonuç almak istediler. Kanlı muharebeler oldu. 19 Aralık 1915 gecesi Çanakkale'nin geçilmez olduğunu görerek çekilip gittiler.
Bu zafer yüzlerce yıllık ezikliğe, emperyalizmi yenilmez sanmaya son veriyordu. Balkan yenilgisinin, Sarıkamış felaketinin, Süveyş fiyaskosunun cesaret kırıcı etkilerini silecekti.
Emperyalistleri, parayı, çeliği, makineyi, barutu, kader sanı lan zavallılığı, aşağılık duygusunu, Avrupa önünde emireri gibi durma alışkanlığını yenmişlerdi.
Bu zafer daha büyük, zorlu direnişlerin, atılımların mayası olacaktı. Yurtseverler mutlu bir Türkiye yaratmak için kimi ciddi, kimi çocuksu, hepsi sevgi ürünü tasarılar düşünecek, hayallere
dalacak, reçeteler yazacaklardı,
"Düşman 18 Mart Donanma Saldırısı'nda başarısızlığa uğraması üzerine, karadan zorlama yapmak üzere Boğaz dışındaki adalarda yığınak yapmaya koyulmuştu. 25 Nisan 1915'te tanyeri ağarırken Arıburnu ve Seddülbahir bölgesine ilk düşman birlikleri çıktı. Arı burnu 'na çıkan kuvvet, gözetleme taburunu püskürterek sonradan Kemalyeri