31 Mart'ta gericilerin üzerine Hareket Ordusu'yla birlikte yürüyen genç yüzbaşı, siyah cilt beziyle kaplı küçük not defterinin kareli sayfalanına sabit kalemle şunlarn yazdı: "Faziletli din âlimleri başımızın taadır. Fakat şahsi çıkarları ve adi menfaatleri için yalandan alim kılığına bürünen birtakım çıkaralar elbette kanun pençesinden kurtulamayacaklardir." 16 Kasım 1916 gecesi Bitlis'te öksürük nöbetinden uyuyamadığı bir gece Paris Adetleri adlı bir aşk romanı okudu. Romanın kahramanı Sappho iki aşk arasında sıkışmış özgür bir kadındı. Romanı bitiraikten sonra günlüğüne şu notu düştü: "Kadınlarla bir arada bulunma, erkeklerin ahlakı, düşünceleri, duygulan üzerinde etki yapar." Karisbad'da böbrek tedavisi gördüğü günlerde bir yandan günlük tutuyor ve gelecekte uygulamaya koyacağı fikirleri kağıda döküyordu: "Elime büyük kudret geçerse, ben sosyal hayatımızda istenilen devrimi, bir anda bir darbeyle uygulayabileceğimi sanıyorum. Halkın anlayışının, yavaş yavaş alıştırılarak değiştirilebileceğini kabul etmiyorum. Bung ruhum isyan ediyor. Ben bu kadar yil egitim gördükten, özgürlüğümü elde etmek için hayatımı, yıllarımı harcadıktan sonra neden cahiller derecesine ineyim? Onlanı kendi düzeyime çıkannım. Ben onlar gibi olmam. Onlar benim gibi olsun" Yükselen Bir Deniz, farklı bir Cumhuriyet kitabı. Sizi Atatürk'ün düşünce seniveniyle tanıştırıyor.
