“Önce sesin gelir akıma
Sonra ‘Cumartesi’ günleri gelir
Sonra gökyüzü gelir
Hemen kurtulurum
Bir yağmur yağsa da beraber ıslansak.”
Turgut Uyar
Soru: Fesat ve fücurun yaygınlaştığı bir toplumda manevi ve ahlaki yönden tekamül edebilmek için ne yapmalı ?
Cevap: Bakın, çok fazla fesat ve fücurun bulunduğu bir toplumda, manevi ve ahlaki tekamül için şartlar daha lehtedir. Yanlış anlaşılmasın. Manevi ve ahlaki tekamül, karşı akıma direnmenin sonucudur. Benim gibi siz de bu tecrübeyi edinmiş olabilirsiniz. Halkın aynı ahlaki seviyede olduğu bir köyde, kötü bir kişinin kötülüğü belki sadece yalan söylemek olabilir ve iyilerin seviyesi de öyle fazla yüksek değildir. Buna karşılık, karşıt akımların var olduğu bir toplumda, pek çok kurban bulunabileceği gibi, tekamül etmiş pek çok ferdler de bulunabilir. Çeşitli köy ve şehirlerle temaslarım oldu. Bulunduğum yerlerin en kötüsünün Tahran olduğuna inanıyorum; fakat en faziletli ve en dindar insanlarla da bu şehirde karşılaştım. Eğer bir toplum hep iyiliğe doğru hareket etmek zorunda olsa, bu sürekli akan bir ırmak gibi olacak ve bu ırmakta giden bir insan da akıntıyla birlikte yol alacaktır. Ne ki, bu, önemsenecek bir başarı değildir. Gerçek başarı, kötü bir akıma karşı yüzebilmektir; ancak o zaman kemale ulaşmak mümkün olabilir.
İnsanın Tarihte Tekamülü
Murtaza Mutahhari
Oruç
Konuğumuz Oruç, pencerelerimizi açar, perdeleri havalandırır. Evin badanasını ve boyalarını tazeler. Mutfak ve kilerimizi doldurur. Sularımızı tatlandırır. Lâmbamızı kutlar. Soframızı kutsallaştırır. Gök sofrasını açar. Gecemize, ebedi düşler ekler. Çatımızdaki vahşi sesleri durdurur. Mezarlara yerleşmiş yabancı görüntüleri ürkütür. Ülkeyi güvenli bir ülke yapar. İnsanı kendi özüne, değişmez gerçeğine döndürür. Nimetlerin akıntısındaki düz akımı dalgalı akıma çevirerek açlıkla ve susatarak insanı metafizik plana çeker. Artık insan, düşünceleri ve sözleri bir saman yığını gibi savurmaz. Belki, bir yıl, uğrunda alınteri döktüğü bir buğday harmanı gibi devşirir ve her tanesini değerlendirir. Göklerin hakkı ayrılır bu harmandan, sonra insanın hakkı ayrılır.
Oruç konuğumuz, çocukların takma sakallı, maymun yüzlü noel babası değil, nur belirtili öğretmenidir. İlk oruç tuttuğu gün çocuk, ilk dersini başarıyla vermiş minik bir öğrencidir. Göklerin ve yerlerin, gönüllerin ve ruhların ilk dersini vermiş, ilk ölüm provasını zaferle donatmış bir diriliş eridir o.