Anlam

Maturidi’nin din anlayışını ortaya koymak durumundayız. Bu doğrultuda iki husus çok özel bir anlam kazanmaktadır: Birincisi, Müslümanların mevcut İslam anlayışları Kur’an’ın kurucu ilkelerine ve Hz. Muhammed’in “en güzel örnek” olarak ortaya koyduğu tatbikata ne kadar uymaktadır? İkincisi; Müslümanların medeniyet bilincini yitirmelerinde ve medeniyet yarışının dışında kalmalarında din anlayışları etkili olmuş mudur? Nasıl? Birinci sorunun cevabı, doğrudan dinin bilgi boyutu ile ilgidir. Eğer İslam dininden söz edilecek ise, Kur’an’dan ve Kur’an’ın kurucu ilkelerinden bağımsız bir İslam ve İslam anlayışı anlamsız olacaktır. Müslümanların önemli bir kısmı İslam’ı hayatın akışı içinde hazır buldukları için, onun bilgi boyutu ile ilgili bir farkındalık içinde olmamaktadırlar. Kur’an’ın ifadesiyle “ataların dini” denilebilecek olan, geleneksel din anlayışını sürdürmektedirler. Neyin din olup olmadığı, ya her şey dinleştiği için, ya da Tevhid konusunda sağlıklı bir anlayış gelişmediği için çok fazla önemsenmemektedir. Her şeyin din gibi algılanmasının, dinin temel işlevlerini etkisiz hale getirdiği pek fark edilmemektedir. İkinci soruya da, hem medeniyetlerin dinle irtibatlı oluşlarından, hem de dinin bir tür paradigma işlevi görmesinden dolayı, dini ve din anlayışını hesaba katmaksızın cevap verilemez. Medeniyetin gelişebilmesi için gerekli sinerji özgürlük ve güven ortamını gerekli kılmaktadır. Mevcut din anlayışı özgürlük temelli olmadığı için, güven ortamı yaratılamadığı gibi, medeniyet kuracak olan yaratıcılık da din adına engellenmektedir. İşin en kötü yanı, daha önce de işaret edildiği gibi cehaletin ve akıl düşmanlığının da teşvik edilerek, dinle meşrulaştırılmak istenmesidir. Bütün bunların üstesinden gelebilmek için, İslam’ın Kur’an’daki kurucu ilkelerden hareketle yeniden anlaşılması ve imkanlar nisbetinde yeniden inşa edilmesi gerekmektedir.