Mustafa Kemal, Mustafa Suphi ve Sultan Galiyev Çok fazla bilinmeyen bir konu ise Kemalist hareketin Galiyevcilikle bağlantısıdır. Galiyev üzerine araştırmalar yapan ve bir de belgesel roman yazan Renad Muhammedi’ye göre, Sultan Galiyev, Kemalistlerle sürekli bağlantı halinde idi, Sultan Galiyev 1923 yılında tutuklandığında Türkiye’deki Sovyet
SOLCU FOYASI
Solcuların bir kısmı ve iyi niyetlileri büyük bir hayal içinde avunarak, hayal içinde kaybolan her insan gibi acı gerçekleri göremez oluyor. Tarihin şu devresinde yahut Batının falan ülkesinde “şöyle olmuştu” diyerek bizde de aynı şeyin tekrarlanacağına inanıyor. Aydın kişi olmak, hatta bilgin veya profesör olmak aldanmaya ve
SOLCU FOYASI
Solcuların bir kısmı ve iyi niyetlileri büyük bir hayal içinde avunarak, hayal içinde kaybolan her insan gibi acı gerçekleri göremez oluyor. Tarihin şu devresinde yahut Batının falan ülkesinde “şöyle olmuştu” diyerek bizde de aynı şeyin tekrarlanacağına inanıyor. Aydın kişi olmak, hatta bilgin veya profesör olmak aldanmaya ve
TEZ HOCALARIM Gabor Ágoston ve cennetmekân Halil İnalcık tabe serahu başta olmak üzere, bana çok şey öğreten tüm hocalarıma teşekkür borçluyum. Bunların hepsini anmam mümkün değilse de, Emilio Sola, James B. Collins, John McNeill, Faruk Tabak, Claudio Povolo, Maria Pia Pedani ve bu kitabı yazmam için beni hep teşvik eden Feridun Emecen, Kemal
Hırs gerçek ile düşün çiftleşmesinden doğmuş kötü huylu mitolojik bir hayvandı.
Sayfa 32Kitabı okudu
Sultan Galiyev, resmi Sovyet tarihçilerinin belirttikleri gibi, Sovyetlere ihanet etmiş basit bir Tatar milliyetçisi değildir. Tam aksine, Ekim Devrimi’nin gerçekleştirilmesinde ve Sovyetlerin kurulmasında Mollanur Vahidov ve Galiyev’in önderliğindeki Müslüman Sosyalistlerin azımsanamayacak katkıları olmuş, hatta Vahidov, Kazan’ın karşıdevrimci Kolçak kuvvetlerine karşı savunulması sırasında yakalanmış ve Bolşevik olduğu için öldürülmüştür. Galiyev, Vahidov’dan sonra Müslüman Sosyalistler Komitesi’nin başına geçmiş ve iç savaş süresince Müslümanların, Bolşevikler safında toplanmalarını sağlamıştır. Yine Devrim sonrasında İslam Komiseri (Bakan da diyebiliriz) olarak devrim şartlarının Müslüman halka benimsetilmesinde önemli çalışmalar yapmıştır. Yani, Ekim Sosyalist Devrimini içtenlikle benimsemiş ama Sovyetlerin büyük devlet şovenizmine doğru dönüşümüne, yine sosyalizm adına karşı çıkmıştır. Demek ki, Sultan Galiyev, Ekim devrimi sürecinde ve Sovyetler rejiminin kurulmasında etkilidir. Etki alanı genel olarak Rusya Müslümanları daha çok Türk halkları-özelde İdil-Ural Bölgesi çerçevesindedir.
Galiyevcilerin Tatar-Başkurt Devleti Projesi
Rus Çarlığının dağılma sürecinde ve Sovyet devletinin kurulma aşamasında Tatar-Başkurt bölgelerini içine alan çeşitli devlet projeleri ortaya atıldı. Tatar-Başkurt Millet Meclisi’nin kabul ettiği İdil-Ural devleti ve belli bir süre faaliyete de geçirilmiş olan Trans-Bulak devleti buıjuva-milliyetçi
İdil Ural Cumhuriyeti
Rus delegeler böyle bir kararı protesto ettiler. Slav ve Baltıklı Bolşevikler, Müslüman sosyalistlerin idari yeteneklerine güvenmiyorlardı. Özellikle, Tatarların şehri olan Kazan Eyaleti'nin Sovyet Başkanı olan Litvanyalı Grasis, "Müslümanlarda omurga yok!" diyerek bu görüşünü açık olarak alaylı bir şekilde dile getirdi. Vahidov, toplantıda Grasis’in ve diğer Bolşeviklerin çıkışlarına çok sert bir karşılık verdi: "...Tesisi tasavvur olunan Tatar-Başkurt Cumhuriyetinin en muhalif düşmanı olan Kazan Sovyeti’nin Vekili Grasis, Müslüman sosyalistlerinin omurgası olmadığını söylüyor. Bunun böyle olup olmadığı meselesini ileriye, Grasis’in psiko-patologlar tarafından incelenip gelecek asırlara yadigâr olmak üzere müzeye verileceği vakte kadar tehir edelim. Şimdilik bizi meşgul eden daha önemli meseleler var... Biz, Tatar-Başkurt Cumhuriyeti’nin Müslümanlar için devrim yolunu gösterici yıldız olabileceğine kaniyiz. Bu cumhuriyetin tarihi ehemmiyetini, Rus halkları içinde beliren hareketin beynelmilel vasattaki yerini takdir edemeyenler göremezler..."
GASPIRALI İSMAİL BEY VE USULÜCEDİT
BİZLER GELİR GEÇERİZ LÂKİN MİLLÎ MAARİF YAŞAYACAKTIR.
[İsmail Gaspıralı]
Kırım'ın Ruslar tarafından işgal edilişinin üzerinden bir asırdan fazla bir zaman sonra bu topraklar üzerinde görülen en önemli ortak özellik, cehalet ve dolayısıyla ortadan kaldıramadıkları Türkler'i, jeo-politik durumu çok ehemmiyetli
