Irk ile millet birbirine karışmaz. Irk, millete nispetle daha geniş bir topluluktur. Millet, bu geniş topluluk içinden çıkarak ayrılmamış ve belirli vasıflarda bir grup teşkil etmiştir. Irk, biyolojik bir vakıadır. Millet ise, daha çok tarihî bir varlıktır. Özetlersek, millet topluluğunu yaratmakta kan birliği önemli bir etken ise de bu birlik gerçekte hakikat olmaktan çok bir kanaat ve inançtır.
Sayfa 4 - Atatürk Araştırma Merkezi
Ne kaynaşması, ilk fırsatta arkadan vurdular
Ortak toprağın, insanların birbirlerine yaklaştırıcı ve kaynaştırıcı tesiri aşikar ise de, milletin meydana gelmesinde bunun yeterli bir etken olduğu da iddia edilemez. Biz, Türkiye toprakları üzerinde yüzyıllarca beraber doğup yaşadığımız bazı Türk olmayan unsurlarla kaynaşıp birleşebildik mi?
Sayfa 5 - Atatürk Araştırma Merkezi
Atatürk inkılabının değişmez iki prensibi vardır. Bunlardan birincisi milliyetçilik, ikincisi de medeniyetçiliktir. "Medeniyetçilik kökü bizi Avrupa metoduna, düşüncesine ve muaşeretine bağlarken, milliyetçilik kökü de bizi Ortaasya ve doğu kaynaklarımıza, tarihimize ve dil birliğimize götürür"
Sayfa 8 - Atatürk Araştırma Merkezi
Yoh yienim bunlar faşist, ırkçılar (!)
Milliyetçilik, en geniş anlamda ferdin sevgi ve saygı hisleriyle mensup olduğu millete bağlılık duygusudur. Bu bağlılık, milletin diline, dinine, ahlâkına, maddi ve manevi bütün kültür değerlerine karşı derin alâka beslemek, milletin varlığını geliştirmek, kudretini artırmak ve ülkeyi korumak hususunda her türlü fedakârlığa katlanmak suretinde belirir.
Sayfa 9 - Atatürk Araştırma Merkezi
Büyük Türkçü!
Türk milliyetçiliği birinci merhalede Osmanlı Devleti'nin kozmopolit bünyesi içinde eriyen Türk unsurunun kendine gelmesi, varlığına ve birliğine şuur edinmesi ihtiyacına cevap vermiş ve Türkçülük şeklini almıştır. Türk Ocakları, bu fikrin yayılma merkezleri olmuş ve mümessilleri başında Ziya Gökalp bulunmuştur.
Sayfa 9 - Atatürk Araştırma Merkezi
Türk milliyetçiliğinin milletlerarası münasebetlerdeki ifadesi ise, en kısa bir deyişle, hürriyet ve istiklaline sahip bir millet olarak yaşamaktır. Hatta Türk milliyetçiliği için hürriyet ve istiklâl de son bir gaye değil, daha üstün ve insani bir ideale ulaşmak için bir merhaledir. "Bu ideal Türk milletini geniş insaniyet ailesi içinde, bu ailenin en lâyık ve şerefli bir uzvu yapmak, Türklüğü insanlığın hizmetine layık kılmaktır"
Sayfa 10 - Atatürk Araştırma Merkezi