Şer'iye Vekili Mehmet Vehbi Efendi tarafından bir fetva ile halledilen halife Vahdettin ayrıca T.B.M.M.'nin 18 Kasım 1922 tarihli kararı ile de halifelikten düşürüldü. Yeni halife ise T.B.M.M.'nin yaptığı seçimle göreve getirilmiş oldu.
Burada önemli olan konu, teokratik devlet anlayışına karşı, fetva ile halifenin düşürülmesine rağmen bunun T.B.M.M.'nin kararı ile tescil edilmesi idi. Böylece, millet egemenliği ve milli iradenin üstünlüğü bir defa daha belirlenmiş oldu.
Sayfa 35Kitabı okudu
Temelleri çökmüş, ömrü tamam olmuş tamamen parçalanmış Osmanlı imparatorluğunun yerine yeni bir devletin kurulması tarihi ve siyasi bir zorunluluktu. Türk milleti esir yaşamamak kararında idi. " Hakimiyeti milliye müstenid, bilakaydü şart müstakil yeni bir Türk Devleti tesis etmek " milletçe kabul edilen ve uygulanan parola idi.
Biliyoruz ki ölmemek için ölümü göze alan bir milletin nasibi yaşamaktır ve onlarda bilsin ki ölen milletlerin dirildiği bir devirde dipdiri bir millet öldürülemez.
İsmail Habib, O zamanlar, İstanbul, 1937, S. 8Kitabı okudu
Türk İnkilabı, dine karşı, din aleyhtarlığı şeklinde değil, dinle ilgisi bulunmayan tereddî etmiş müesseselere karşı çevrilmiştir; dinin haris menfaatler uğruna istismarına şiddetle karşı koymuştur.
Atatürk;
Türkiye'de Bolşeviklik olmuyacaktır. Çünkü, Türk hükûmetinin ilk gâyesi, halka hürriyet ve saadet verme, askerlerimize olduğu kadar, sivil halkımıza da iyi bakmaktır.
Atatürk'ün Söyley ve Demeçleri, C. III., 2 nci Baskı, S. 99Kitabı okudu
Gerçek milliyetçilik, medeniliğin özü olan hürriyetten doğar. Hür olmayan, her cins esirliğe razı olan bir toplumda milli ruh, gelişemez. Bu inanışın temel sudur:
Türk için Türk'lük, hür olduğu nisbette kuvvetlidir ve kuvvetli kalacaktır
Hasan Ali Yücel, Hürriyet, Gene Hürriyet, İstanbul, 1960, S. 4Kitabı okudu
1853 de Rus Çarı Nikola, İngiliz elçisi Sir Hamilton Seymour'a, Osmanlı İmparatorluğu'nun mirasını bölüşmeyi teklif ederek gerçek niyetini açıklıyordu :
«Türk İmparatorluğunda, menfaatlerini koruduğum milyonlarca hiristiyan var. Bu, bana, anlaşmaların tanımış olduğu bir haktır. Dinimiz Rusya'da bugün teessüs ettiği durumda bize Doğudan gelmiştir. Bu yüzden bazı duyguları ve yükümlülükleri unutamayız. Türkiye artık öyle kötü bir hale düşmüş bulunuyor ki, bu hastanın hayatını uzatmak istememize rağmen, ansızın ölmesi ve bizim kucağımızda kalması mümkündür. Biz ölüleri canlandıramayız. Türk İmparatorluğu düşecek olursa, bir daha kalkmamak üzere düşecektir. Önceden anlaşmaya varılmayacak olursa, Türkiye'nin yıkılışı bir Avrupa savaşına yol açabilir. Bu felâketin önlenmesi için İngiltere ve Rusya'nın anlaşması gerekmektedir»
İngiltere, Çar Nikola'nın tekliflerini reddetmiştir. Ancak bu vesika, Rusların Osmanlı İmparatorluğu'nu parçalamak hususundaki kat'î niyetini bütün belirtileriyle ortaya koyması bakımından ilgi çekicidir
Yakup Kadri Karaosmanoğlu;
Kemalizm, ne komünizm gibi yalnız bir sınıf kavgasının, ne de faşizm gibi yalnız bir devlet inzibatı hareketinin adıdır. O, evrensel bir plâtform üstünde vuku bulmuş, umumi tarihin seyrine şamil ve bütün insanlığın mukadderatiyle alakalı bir geniş hadisedir
Pozitif hukukun ihtilali yasak etmesi hukuk mekanizmasının işlemesi ve haksızlıklara karşı bu hukukun tanıdığı vasıtaların kullanılması ile mümkündür.
Eğer hükümet ve idare edenler pozitif hukuku işlemez bir hale koyarak onu inkâr etmiş olurlarsa ihtilal yasağı da kendiliğinden ortadan kalkmış olur. Çünkü hukuk nizamı bizzat idare edenler tarafından ortadan kaldırılmış ve bir boşluk meydana gelmiştir. Bundan sonraki ihtilal pozitif hukuku bozmak için değil yeniden kurmak içindir. İşte ihtilalin hukuka uygun olması bu sebeplerle mümkün olur
Bk, Ord. Prof. S. Sami Onar'ın Beyanatı, Sabahat Erdemir, Milli Birliğe Doğru, op. cit., S. 7Kitabı okudu
İhtilal, milletlere insan gibi yaşama imkânını veren en yüce bir kuvvettir.