Perspectiva latince bir sözcüktür, 'içinden bakmak' anlamına gelir.
Hem mistisizm hem de nominalizm, sonlu ile sonsuz arasındaki sınırın kaldırılmasıyla son bulur; ancak mistik, insan ruhunun tanrıya ulaşarak kendini söndüreceğine (son bulacağına) inandığından, "ben" i (ego) sonsuzlaştırma eğilimindedir. Oysa nominalist, fiziksel dünyayı sonsuzlaştırma eğilimindedir; çünkü o, sonsuz bir fiziksel evren düşüncesinde hiçbir çelişki görmez ve buna yönelik teolojik itirazları reddeder.
Kuşkusuz Normandiya ve birkaç istisna dışında İngiltere, bu dü şünceyi tamamen reddettiler ve geleneksel pencereyi, kullanılabilir alanın tamamını dolduracak kadar genişletmekle yetindiler (Oysa İtalya, tipik bir biçimde, gül pencereyi özünde anti-Gotik olan nite liğinden ötürü coşkuyla karşıladı).53 Bununla beraber, Royal Doma in ve Champagne’m mimarları, St. Denis’nin otoritesi ile onaylanmış olan bir motifi kabullenmek zorunluluğunu duydular
Mütekammis
Şimdi bazı çevrelerde tarihte "mega" dönemlere ilişkin bir kuşkucu luk var. Bu anlayış, geçmişe "üstünlük taslayarak" bakmanın, Rönesans'ı ortaçağın karşısına koyan 19. yüzyıla özgü bir versiyonu olarak görülüyor.
Ayrıca, Erwin Panofsky gibi 20. yüzyıl tarihçilerinin işaret ettiği, çok sayı da başka "yeniden doğuş"un olduğu açıktır: Karolenj, Otto, Anglosakson ve Kelt-Cermen rönesansları. Yani, klasik antikçağı keşfeden sadece 14.
ve 15. yüzyılların İtalyanları değildi. Ne var ki, bu çekincelere rağmen, İtalyanların olup bitenleri -herkesten daha fazla- kavradığı hala doğru dur. Panofsky bile İtalyan Rönesansı'nın bir "mutasyon" olduğunu, bir "evrim" den ziyade iletiye doğru kesin ve geri dönülmez bir adım olduğu nu teslim eder.
Sayfa 555 - 18. Sekülerliğin Sahneye Çıkışı:
Kapitalizm, Hümanizm, Bireycilik, Yapı Kredi Yay. İstanbul, 2015
