“Kadılar Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetiminde en önemli kişilerdi. Her şehir, kasaba, köy ve yerleşim yeri, imparatorluğun büyük kısmında bir Hanefî olan ve hukuku kendi mezhebinin öğretilerine göre yöneten bir kadının otoritesinidir.”
Sayfa 307 - Kronik KitapKitabı okudu
“Dîvân-ı Hümâyûn’un tamamı, -Cumartesi, Pazar, Pazartesi ve Salı olmak üzere- haftanın dört günü, yürütmeye ilişkin bütün üyelerinin katılımıyla toplanırdı.”
Sayfa 202 - Kronik KitapKitabı okudu
Osmanlı İmparatorluğu, şeriatla ondan tamamen bağımsız bir biçimde gelişen seküler hukukun yan yana yaşadığı tipik bir modern-öncesi İslami yönetim özelliği göstermekteydi. Bu seküler hukuk, "kanun"du. Dini bir topluluğun hukuku olan şeriattan farklı olarak kanun, imparatorluğun hukukuydu.
Sayfa 30 - Tarih Vakfı Yurt YayınlarıKitabı okudu
“Orhan Bey’in halefi I.Murad, tasviri günümüze ulaşmış ilk Sarayı yaptırmıştır. Bu, Osmanlı gezgini Evliya Çelebi’nin on yedinci yüzyılın ortasında hâlâ ayaktayken tasvir ettiği Edirne’deki Eski Saray’dır.”
Sayfa 172 - Kronik KitapKitabı okudu
15. yüzyılın sonu ve 16. yüzyılın büyük bölümünde, İstanbul'da Fatih Camii'nin bitişiğindeki Sahn-ı Seman (Sekiz Medrese), Osmanlı İmparatorluğu'ndaki dini ve hukuki eğitimin zirvesini teşkil ediyordu. İstanbul'da Süleymaniye Camii'nin bitişiğindeki medreseler, külliyenin 1557'de tamamlanmasını izleyen on yıllarda en itibarlı konumu işgal eder duruma geldiler.
Medreselerde müderrislik kariyeri, yetişmiş hukukçuların kadı olarak kariyerlerini devam ettirmelerinin bir alternatifiydi. Bir müderrisin ilk ataması, yetersiz desteğe sahip bir taşra medresesine ve az bir maaşla olabilirdi, ama bu daha yüksek rütbeli bir medreseye ve nihayetinde İstanbul ya da diğer bir büyük şehirdeki hanedan kurumlarından birine yükseltilme olasılığı sunmaktaydı.Doğru ilişkiler sayesinde bir müderris mesleğin daha aşağı basamaklarını bütünüyle atlayabilirdi. Medreseler aynı zaman da yargının yüksek kademelerine giden bir yoldu. Sultan, İstanbul, Bursa, Edirne ve diğer büyük şehirlerin kadılarını küçük kasaba kadıları arasından değil, aksine önemli medreselerin, özellikle de Sahn-ı Seman 'ın hocaları arasından atamaktaydı.
Sayfa 13 - Tarih Vakfı Yurt YayınlarıKitabı okudu
İmparatorluğun büyüklüğünün ve halklarıyla inançlarının çeşitliliğinin kaçınılmaz bir sonucu, hukuki çoğulculuktu. Şüphesiz uzak kırsal yerleşim yerlerindeki köylüler ve aşiret mensupları, işlerini idare ederken ve anlaşmazlıklarım çözerken mahkemelere ya da hükümet görevlilerine başvurmaktan çok köy ya da aşiret geleneklerini kullanıyorlardı. Hıristiyanlar ve Yahudiler cemaat içi işlerin hallinde papazların ya da hahamların gözetimi altında belirli bir özerkliğe sahiplerken, Müslümanlar Müslüman mahkemelerine başvuruyorlardı. Toprak mülkiyeti ve vergilendirilmesindeki feodal uygulamalarda bölgesel farklılıklar da mevcuttu. İmparatorluk, genişleme döneminde, feodal gelenekleri genellikle sonraki Osmanlı hukukuna iliştirilmiş olan, çok sayıda prensliği ve krallığı içine almıştı. Osmanlı hukuk uygulamasına bütünlük kazandıran, sultanın otoritesiydi. İster Müslüman kadılar, ister Hıristiyan papazlar, hahamlar ya da seküler yöneticiler olsun, hukuk gücünü kullananlar, imparatorluktaki tüm yetkenin kendisinden neşet ettiği sultanın onları atamasından dolayı bunu yapabiliyorlardı. İmparatorluktaki her kasabanın, İslam hukukunu icra eden ve mahkemesi her dinden kişiye açık olan bir Müslüman kadısı vardı.
Sayfa 10 - Tarih Vakfı Yurt YayınlarıKitabı okudu
İnanç birliğini zorla kabul ettirmeye çalışan hükümdarlara alışık olan bir Batı Avrupalı için en dikkat çekici şey, padişahın tebaası arasındaki din llerin çeşitliliği olmalıydı. Osmanlı İmparatorluğu Müslüman bir siyasaydı, ama Avrupa'daki topraklarında Müslümanlar bazı yerel istisnalar dışında azınlığı oluşturuyorlardı. Nüfusun büyük çoğunluğunun Müslüman olduğu Asya'daki topraklarındaysa Hıristiyanlar bazı yerlerde çoğunluk olabiliyorlardı. Aynı şekilde, özellikle 1492'de İspanya'dan kovulan Yahudiler'in yerleşmesinden sonra, özellikle İstanbul'da ve Selanik'te büyük bir Yahudi nüfus mevcuttu. Osmanlı şehirlerinin tipik bir özelliği, her biri bir ibadet yeri etrafında yoğunlaşan dini cemaatlere göre bölgelere ayrışmasıydı. Ana dini cemaatler arasında da ayrılıklar vardı. Halk İslamının öne çıkan bir özelliği, bağlıları Müslüman ibadetinin ortodoks biçimlerine de uydukları sürece, heterodoks uygulamalarına ses çıkarılmayan tarikatların bolluğuydu. Padişahın Hıristiyan tebaasının çoğunluğu Rum Ortodoks ya da Ermeni kiliselerine mensuptu, ama birçok başka Hıristiyan cemaatler -Macaristan'daki Katolikler ve Protestanlar da dahil- de vardı.
Sayfa 10 - Tarih Vakfı Yurt YayınlarıKitabı okudu
Osmanlılar Süleyman'ı "Muhteşem" nitelemesiyle değil de, restore etmeye çalıştıkları şeyin onun iktidarı sırasındaki hukuki düzen olduğunu vurgulamak için, "Kanun koyucu (Kanuni)" adıyla hatırlamışlardır. Bu düzenin temsilcisi olarak özellikle bir şahsiyet öne çıkmaktadır: hukukçu Ebussuud (yak. 1490-1574).
Osmanlı ideal hukuk kavramı, özünde çok basittir. İmparatorluk İslami idi ve İslam hukuku, şer) -ya da bugün yaygın kullanımdaki adıyla şeriat-, hukuki mükemmelliğin tecessümüydü. Sorun şuydu ki, şeriat pek çok açıdan gerçekliğe uygulanamıyordu ve aslında her zaman seküler hukuk sistemleriyle birlikte var olmuştu. Bu, geçmişteki ve günümüzdeki diğer tüm İslami siyasalar kadar Osmanlı İmparatorluğu için de doğrudur.Bununla birlikte, 17. yüzyılın başlarında ortaya çıktığı görülen ve modern tarihçilerin sıklıkla tekrar ettikleri bir Osmanlı geleneği, I. Süleyman iktidarında Ebussuud'un seküler hukuku şeriatla uyumlu hale getirdiği ve neticede ideal bir İslami hukuk sistemi yarattığını ileri sürmektedir.
Sayfa 1 - Tarih Vakfı Yurt YayınlarıKitabı okudu
“Yeniçeriler, kendileri de köle olduklarından, yasal olarak cariyelere sahip olamazlardı. Bu, yeniçerilerin meşru çocuklarının az olmasına yol açarak kalıtsal bir kast oluşturmalarını engellemiştir.“
Sayfa 167 - Kronik KitapKitabı okudu
“On altıncı yüzyılın sonlarına doğru, saraya ve yeniçerilere adam alma kaynağı olarak devşirme çözülmeye başladı ve on yedinci yüzyılda devşirme uygulaması gittikçe nadir hâle geldi. On sekizinci yüzyılın başlarından sonraysa tamamen ortadan kalktı.”
Sayfa 167 - Kronik KitapKitabı okudu
“Sultanların devşirmeye uyguladıkları yerler, Ballan Yarımadası ile Anadolu’ydu. En çok devşirme, nüfusun çoğu Hristiyan olduğundan Başkanlar’dan gelirdi. Anadolu’da nüfusun çoğu Türk’tü; bu yüzden de devşirmeye uygun değildi.”
Sayfa 164 - Kronik KitapKitabı okudu
El kesmeyi uygulayabilmek için, hırsızın akıllı bir yetişkin (akil ve baliğ) olması şarttır ve sahibi olmadığı, yahut hisse veya mülkiyet benzeri bir ilişkisinin (şübhetü'l-milk) bulunmadığı on dirhem ya da daha fazla bir değere sahip bir malı çalmış olması gerekir. Bu, fukahanın daha sonra iyice geliştirdikleri temel bir tanımdır. Örneğin,
Sayfa 315 - Ketebe YayınlarıKitabı okudu
(62) Cahil Zeyd şöyle der: "Karım inşallah üç kez boş olsun!" Eğer o "inşallah" sözünün anlamını bilmiyorsa boşama meydana gelmiş olur mu?
Cevap: Hayır. Anlamını bilmesi şart değildir. [D, 75]
Bir kez daha, hukuken etkili olanın konuşanın niyeti değil formülün kendisi olduğu görülüyor. "İnşallah" ifadesi boşamayı geçersiz kılmaktadır, çünkü kimse Allah'ın ne istediğini bilemez.
Sayfa 296 - Ketebe YayınlarıKitabı okudu
(55) Zeyd, hiçbir suçu olmayan karısı Hind'i döver. Amr, "Bu şeriata aykırıdır. Neden onu dövüyorsun?" dediğinde Zeyd, "Ben şeriatı tanımıyorum" diye yanıt verse ne lazım gelir?
Cevap: O kafir olur. Hind ondan dönülmez (bâin) bir boşanmayla ayrılmış olur. Mehrini alır ve dilediği bir Müslümanla evlenir. [D, 90]
Sayfa 293 - Ketebe YayınlarıKitabı okudu
Nesebi anne aracılığıyla devam eden tek hür kişi gayri meşru beraberlikten doğan çocuktur. Kural, bir çocuğa evlilik içinde hamile kalınmasıdır. Hamilelikten sonra ebeveynin evlenmesi gayri meşruluğu ortadan kaldırmaz:
(37) Zeyd'le karısının evlenmeden önceki zinalarından doğan çocuk hem Zeyd'e hem de Hind'e mirasçı olur mu?
Cevap: O Hind'in mirasçısıdır, Zeyd'in değil.
Sayfa 281 - Ketebe YayınlarıKitabı okudu