Asya 19-20. yy. (Japonya'nın kendini değiştirmesi)
Yüksek öğrenim, bir öğrencinin yüksek dereceler alabilmek için uzun yıllar süresince kazançlı işlerde çalışmaktan vazgeçmesini gerektirdiği, bunun ise sıradan bir köylü oğlunun gücünün yeteceği bir şey olmadığı, pahalı bir yol olarak kaldığı bilindiğinden, böyle bir statü değiştirme şansı başka pek az meslekte vardı. Ama askerliği meslek seçen bir kişi, orta halli de olsa, güvenli bir geçim olanağına dayanarak, ilkece yeteneklerinin kendini götürebileceği noktaya kadar yükselebilirdi. Birçoğu köylü ailelerinden gelmiş olmakta birlikte, yeni subay sınıfı içine, bilinçli bir biçimde samurai gelenekleri ve değerleri yerleşti. Sanayinin örgütlenişinde olduğu gibi, Japon ordu birlikleri de, Japonlara özgü ruhu bırakmadan tekniklerini çağdaşlaştırıp batılılaştıırabildiler.
Sayfa 643 - İmge Kitabevi
Asya 19-20. yy. (Japonya'nın kendini değiştirmesi)
Bir firma ya da fabrika içinde de, insan ilişkileri alanında, samurai ile köylüler arasındaki eski ilişki biçimlerini örnek alma eğilimi görüldü. Şöyle ki, sanayi yöneticileri, işçilere buyruk verip onları eğittiler; işçiler, kendilerine verilen buyruklara boyun eğdiler, fakat bunun karşılığında ömürleri boyunca beslendiler ve bakıldılar. Ekonomik çöküntü dönemlerinde işlerinden atılmadılar, kendilerine yeni işler bulundu ya da bir iş birden çok kişi arasında bölüştürüldü. Bunların karşılığında ise, işçilerden mutlak bir bağlılık, buyruklara kesin bir boyun eğiş beklendi ve bu is-tekler hemen hemen şaşmaz bir biçimde elde edildi. Avrupa ülkelerini sık sık rahatsız eden grevler ve öteki huzursuzluklar Japonya'da hemen hemen hiç görülmedi.
Sayfa 641 - İmge Kitabevi