Dertlere bakış açım
Timur ile restleşip diplomatik yazışmalarda deyim yerindeyse "racon" kesen sadece Timur değildi. Timur, Memlük hükümdarı Berkuk'a mektubunda: "Askerlerimiz çöldeki kum taneleri kadardır" derken, Berkuk: "Koyunun fazlalığından kasabın ürktüğü nerede görülmüş" cevabını vermiştir.
Madem, aynı şehirdeyiz.
Gel, birleşsin ellerimiz.
Berkuk Tahsildar
Arslan Bey bir suikast sonucu öldürülünce, Hoşkadem onun yerine Şah Budak’ı tayin etmiş, ancak Osmanlı sultanı Fatih Sultan Mehmed, bu makama Şahsuvar’ı getirdiğini açıklamıştı. Bu durumda Şahbudak Mısır’a kaçtı. Osmanlı himayesindeki Şahsuvar ise Memlüklere karşı 1472’de savaşa girdi. Ancak Memlük kuvvetleri onu yendi. Savaş sonunda Şahsuvar, esir alınarak Kahire’ye götürülüp öldürüldü. Memlük sultanı Berkuk, Şahbudak’ı (1472-1480) tekrar bey tayin etti. (Dulkadıroğulları)
Memlükler Tarihi, Auzef
Sultan Berkuk, Altın Ordu hükümdarı Toktamış Han, Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid, Sivas hükümdarı Kadı Burhaneddin ve Celayir sultanı Ahmed ile yaklaşan Timur tehlikesine karşı ittifak kurmuştu.
Memlükler Tarihi, Auzef
Berkuk saltanatında, Memlükleri uğraştıran en önemli harici mesele Timur Devleti’ydi. Moğol Çağatay Hanlığı’nın emirlerinden olan Timur, Azerbaycan merkezli büyük bir devlet kurmuştu. Anadolu, Mısır ve Hindistan’a doğru genişlemeyi arzu eden Timur, bölgedeki devletlerin en korkulu rüyası hâline gelmişti. 789/1387 yılında Anadolu’da bir kısım yerleri ele geçiren Timur’un, Suriye ve Mısır üzerine sefere niyetlendiği haberi Sultan Berkuk’u teyakkuza geçirmiştir.
Memlüklüler Tarihi, Auzef
Sultan Berkuk’a karşı 1383 yılında ikinci bir kalkışma söz konusu olmuştur. Bu sefer başkentteki Türk ümera ile Halife iş birliğine giderek planları gereği eğer başarılı olurlarsa sultanlık makamına Halife Mütevekkil’i getirmeyi düşünmüşlerdir. Fakat bu teşebbüsten erken haberdar olan Sultan Berkuk, bunların öncülerini hızlı bir şekilde öldürtmüş ve Halife Mütevekkil’e de aynı haddi uygulamak istemiştir. Fakat 4 mezhep başkadılarının buna kaşı çıkmaları ile vazgeçip Halife’yi tutuklamak ve yerine Ömer b. İbrahim el-Müstemsik’i “el Vasık bi’llah” unvanıyla halife ilan etmekle yetinmiştir.
Memlüklüler Tarihi, Auzef
...Berkuk, çok geçmeden II. Haccî’yi tahttan indirerek kendi saltanatını ilan etti (26 Kasım 1382). Berkuk’un başa gelmesi, hem Memlük tarihinin en uzun süren Nasır ailesi saltanatını hem de Bahrî Memlükler dönemini sona erdirmiştir. Berkuk’la başlayan Çerkez Memlükleri (Burcîler) hanedanı ise 1517 yılına kadar devam edecektir.
Memlüklüler Tarihi, Auzef
.. Berkuk..
Ben herkesle harp etmek için dolaşıp duran Timur'dan korkmuyorum. Fakat bütün İslam dünyasında böylesine şöhret kazanan Osmanoğlu'ndan korkuyorum.
Bazen geleceği görürsün.
(1517 Osmanlı Memlük Devletine son verdi.)