Kürtçe Dil Bayramı ve Ehmedê Xanî
Ehmedê Xani’nin anadilimiz için yaptıklarını bugün daha iyi anlamış durumda olduğumuzu belirtebilirim. Gerçekten de bir toplumu ayakta tutan, direği sayılan dilin çok önemli olduğunu belirtmemiz gerekir.
Nihat Gültekin
1932 yılında, ilk kez Latin alfabesi kullanılarak Celadet Bedirxan tarafından çıkarılan Hawar adlı Kürtçe derginin yayına
Hawar Dergisi
Editör Celadet Ali Bedirhan
Tür Dilbilimi lk sayı 15 Mayıs 1932
Son sayı 15 Ağustos 1943Yayım sıklığı Aylık
Ülke SuriyeDil Kürtçe
Hawar, 15 Mayıs 1932'de, Suriye'nin başkenti Şam'da yayınlanmaya başlayan ve toplamda 57 sayı ile 1943 yılına kadar yayın hayatında kalmış olan Kürtçe edebiyat dergisidir. Dergi Celadet Ali Bedirhan tarafından Şam'a yerleştikten sonra çıkarılmıştır. Derginin ilk 23 sayısı hem Latin hem de Arap alfabesiyle basılmış ancak daha sonra 24. sayıdan itibaren yalnızca Latin alfabesiyle yayınlanmıştır..Bundaki en büyük nedenin derginin yaratıcısı Celadet Ali Bedirhan'ın Kürtlerin Latin alfabesine geçmesi gerektiğini düşünmesi olduğu söylenmektedir.Hawar sözcüğünün Türkçe karşılığı imdattır.
Büyük zorluklar içinde yayım hayatını sürdüren dergi en son sayısını 15 Ağustos 1943 yılında çıkarmıştır. Derginin sayıları daha çok Kurmançi lehçesi ile basılmış olsa da içinde hem Sorani lehçesi hem de Zazaca (Aktüel Bakış'a göre Zazaki lehçesi) de kullanılmıştır.
Derginin tüm sayıları, Fırat Ceweri tarafından bulunup 1998 yılında yeniden basılmıştır.
Kürtçenin Latin alfabesi ile ilk kez bu dergide oluşturulmasını derginin yayıncısı Celadet Ali Bedirhan sağlamıştır. Bundan dolayı Kürt alfabesi Hawar alfabesi ya da Bedirhan alfabesi olarak da adlandırılmaktadır. Ayrıca Hawar dergisinin ilk sayısının tarihi olan 15 Mayıs Kürt dil bayramı olarak da kutlanmaktadır.
Ronahi Dergisi (1942-1944)
Ronahi Dergisi (1942-1944)
Mîr Celadet Alî Bedirxan tarafından 1942 yılında Şam’da yayınlanmıştır. Sade Kürtçe’nin Kurmanci lehçesinde ve Latin alfabesiyle okuyucuya ulaşmıştır.
Ronahi ile beraber Kürt basınında bir ilke tanık oluyoruz. O da, derginin resim ve foto kullanması olayıdır. Toplam 28 sayı yayınlanan Ronahî, 1945 yılında okuyucularına veda etmiştir. 2. Dünya Savaşı’nın tüm sıcaklığıyla sürdüğü yıllarda sürekli olarak cephelerde yaşanan olayları neşretmiştir. Savaş kahramanları, yeni kullanılan silahlar, savaş uçakları gibi konular Kürtlerin edebi ve aydınlanma konuları yanında sürekli olarak işlenen konular olmuştur. Faşizm ve Nazizme karşı tavır alan bir yayın politikası olmuştur Ronahî’nin.Sonraki yıllarda isveç Stockholm’de, Jina Nû yayınevî tarafından Ronahî’nin 28 sayısı toparlanıp ciltlenmiştir.
Toplam sayfa sayısı 584’tür. Celadet Alî Bedir–Xan, Osman Sebrî, Hesen Hişyar, Cigerxwîn gibi Hawar’da yazan birçok edip Ronahî için de emek vermiştir.
