Atatürk’ün tarih şuurunu o sözden daha fazla yansıtan bir sözü daha vardır. Tam bir pozitivist tarih
anlayışı var. “Tarih yazmak, yapmak kadar mühimdir,” diyor. “Yazan, yapana sadık kalmaz ise
değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak mahiyet alır.” Yani yapanı iyi değerlendirmek gerekir. Çünkü
onu yapmanın da yazmanın da kuralları vardır. Bunu görüp iyi tarif etmezsen geleceği anlayamazsın.
Bu önemlidir ve Atatürk’ün Caetani’yi niçin beğendiğini gösterir.
İlber Ortaylı, İsmail Küçükkaya, Cumhuriyet'in İlk Yüzyılı 1923-2023