Ve kendine soruyorsun: Nerede hayallerin? Ve başını sallıyor, şöyle diyor: Yıllar ne çabuk geçiyor! Ve yine soruyor kendine: Ne yaptın bunca yılı? En iyi zamanlarını nereye sakladın? Yaşadın mı yaşamadın mı?
Ve kendine soruyorsun: Nerede hayallerin? Ve başını sallıyor, şöyle diyor: Yıllar ne çabuk geçiyor! Ve yine soruyor kendine: Ne yaptın bunca yılı? En iyi zamanlarını nereye sakladın? Yaşadın mı yaşamadın mı? Baksana, diyor kendine, baksana, yeryüzü nasıl soğuyor. Daha yıllar geçecek ve peşinden kasvetli yalnızlık gelecek, bastonlu, titrek yaşlılık gelecek, peşinden de sıkıntı ve bunaltı. Fantastik dünyan ağaracak, donacak, hayallerin kaybolacak ve ağaçlardan düşen sarı yapraklar gibi dökülecek.... Ah, Nastenka! Sonuçta hüzünle yalnız kalır insan, tam anlamıyla yalnız ve hatta yazıklanacak bir şey bile olmaz - hiç, tam olarak hiç... Çünkü kaybolup giden her şey, her şey hiçtir, aptalca, yuvarlak sıfır, yalnızca bir hayaldir!
Sayfa 57
Ve kendine soruyorsun: Nerede hayallerin? Ve başını sallıyor, şöyle diyor: Yıllar ne çabuk geçiyor! Ve yine soruyor kendine: Ne yaptın bunca yılı? En iyi zamanlarını nereye sakladın? Yaşadın mı yaşamadın mı?
Natalya Vasiliyevna, Velçaninov’u yalnız başına gitmeye ikna etmek için çok ısrar etmek zorunda kalmıştı. Sonra? Bu ayrılıktan iki ay sonra Velçaninov, St. Petersburg’da, Natalya’yı gerçekten sevip sevmediğini kendi kendine soruyor ve bunun cevabını veremiyordu. Bu sorunun nedeni ne vefasızlıktı, ne de yeni bir tutku. St. Petersburg’a döndükten sonra yeniden sosyeteye katılmıştı. Çevresinde pek çok kadın olmasına rağmen, iki ay bu kadınlardan hiçbirini gözü görmemişti. Ve kendine sorduğu tüm bu sorulara rağmen günün birinde T.’ye dönecek olsa, hemen yine bu kadının insanı baskı altına alan sihrinin etkisine gireceğini çok iyi biliyordu. Aradan dokuz sene geçtikten sonra, bunun böyle olacağına ilk günkü kadar emindi, fakat bu düşünce artık onun keyfini kaçırmaktan başka bir işe yaramıyor ve Velçaninov, Natalya Vasiliyevna’yı nefretle anıyordu
Sayfa 29 - Bordo-siyah Yayınları
Ve kendine soruyorsun: Nerede hayallerin? Ve başını sallıyor, şöyle diyor: Yıllar ne çabuk geçiyor! Ve yine soruyor kendine: Ne yaptın bunca yılı? En iyi zamanlarını nereye sakladın? Yaşadın mı yaşamadın mı? Baksana, diyor kendine, baksana, yeryüzü nasıl soğuyor. Daha yılar geçecek ve peşinden kasvetli yalnızlık gelecek, bastonlu, titrek yaşlılık gelecek, peşinden de sıkıntı ve bunaltı. Fantastik dünyan ağaracak, donacak, hayallerin kaybolacak ve ağaçlardan düşensarı yapraklar gibi dökülecek... Ah, Nastenka! Sonuçta hüzünle yalnız kalır insan, tam anlamıyla yalnız ve hatta yazıklanacak bir şey bile olmaz -hiç, tam olarak hiç...
Sayfa 57