Proletarya hem kapitalizmdeki sürekli krizlerin ürünü hem de
kapitalizmi bu krizlere doğru sürükleyen eğilimlerin infazcısıdır.
"Proletarya" diyor Marx. "özel mülkiyetin proletaryayı yaratmakla
kendi hakkında verdiği hükmü infaz eder" . Proletarya
kendi durumunu bilerek hareket ediyor; kapitalizme karşı mücadele
vermekle toplumdaki yerini de keşfediyor.
Nedir ki proletaryanın sınıf bilinci, yani süreçteki "özne olarak"
hakikatin kendisi kararlı denge durumunda olduğu gibi aynı
kalmaz, mekanik yasalarına göre hareket etmez. Çünkü bu bilinç
diyalektik sürecin (bütünün içindeki birbirini dışlamacı eğilimlerin bilincidir ve bu yüzden de diyalektik bir kavramdır.
Çünkü sınıf bilincinin pratik ve aktif yanı, on,un hakiki özü, gerçek
yüzüyle ancak ve ancak, tarihsel süreç onun yürürlüğe girmesini
buyurduğu, had sahfadaki bir ekonomik kriz onu eyleme ittiği
zaman ortaya çıkar; yoksa kapitalizmin bağrındaki sürekli ve örtülü
bunalımlara paralel olarak hep kuramsal ve örtülü düzeyde
kalır, gündelik yaşamın talepleri .karşısında bireysel sorun ve
mücadelelerle yüzyüze gelir, ama sınıf bilinci bu durumuyla "düpedüz"
ya da "kendi başına" bilinç olmaktan öteye geçmez; R. Luxemburg'un
deyişiyle bu sorun ve mücadelelerin "düşünsel bir
toplamı" olarak kalır.
tarih ve sınıf bilinci,lukacs