Çocuk kendi kendisinin mimarı olmak ister ve kendi bireysel tarzında davranmak ister...
İnsanlığın karşılıklı olarak birbirine bağımlı olduğunun kabul edilmesi ve çocukların da değişen bir dünyada, karşı koyulamaz insani özelliklerini ortaya koyabilecekleri şekilde eğitilmeleri gerektiğini vurgular.
Özgürlük kavramının sorumluluk kavramıyla bağlantılı olması gerekir. Birisine ne kadar özgürlük tanırsanız o kişinin o kadar sorumluluk üstlenmesi gerekir. Neyi yapmak isteyip neyi yapmak istemediğinize dair alınan karar, Montessori'nin düşündüğü özgürlük içselleştirilmesidir.
Hiçbir varlık, öylesine hayatta değildir, dünyanın düzeni ve uyumunun sürekliliği için oradadır.
Maria Montessori,
Her insanın dünyaya belirli bir amaçla geldiğini, ancak yaşamı içerisinde bu amacın bilinçli olarak farkına varmadığını söyler...
Montessori'ye göre, çocuğun gelişiminde, kişiliğinin bölünmez bir bütünü olarak yetişkinden bağımsızlaşmaya çalışan ''doğuştan gelen bir aktivite'' etkilidir. Yani gelişimin hedefi ve böylelikle de doğumdan başlayan eğitimin amacı ve görevi, yetişkinden bağımsızlaşmaktır.
Yetişkin, çocuğun “benliği” ile kendi ben”liği arasında kesin bir mesafe koymak zorundadır. Kendi duygu ve düşüncelerini, bambaşka bir gelişim aşamasında bulunan ve farklı bir kişiliği olan çocuğa aktarmaya hakkı yoktur.
Küçük çocuklar için önemli olan, yaptıkları işin sonucunda bir hedefe varmak değil işin yapıldığı süreçtir. Yani ellerini yıkayan bir çocuk, elleri temizleneceği için mutlu olmaktan çok onları yıkama süreciyle ilgilenir. Bu; giyinme, oyuncakları toplama, bulaşık yıkama gibi çocuğun yapmaktan hoşlandığı tüm işler için geçerlidir.
Çocukların, zihinsel beslenmelerini sağladıkları çevreyle temasta bulunmaları için annelerin günlük işlerinde çocuklarını yanlarında bulundurmalarını önerir.
Montessori eğitimcilerin çocuklarla ilişkilerinde çok hassas davranmaları gerektiğini söyler. Çocukların henüz kendilerini yetişkine karşı koruyamadıkları, bu nedenle yetişkinin her şeyi olduğu gibi kabullendiklerini, bunun sonucunda da tepkilerini ürkeklik, ağlama, uykusuzluk, aşırı korku biçiminde dışa vurduklarından bahşeder. Montessori’ye göre yetişkinlerin kendilerini çocuğu yargılama, hatta onu kırma hakkına sahip hissederken, çocuğun büyüklerine saygı duyması gerektiğini düşünmeleri büyük haksızlıktır.