Çeşm-i ibretle nazar kıl bu dünyâ bir misâfirhânedir
Bir mukîm âdem bulunmaz ne acîb kâşânedir
Bir kefendir âkıbet sermâyesi şâh ü gedâ
Pes buna mağrûr olan mecnûn değildir yâ nedir
(Lâedrî)
(İbret gözüyle bak ki bu dünya bir misafirhanedir. Kalıcı bir insanın bulunmadığı pek acayip bir köşktür. Sultanın da kölenin de en nihayet sermayesi bir kefendir. Bu dünya ile gururlanan, ona güvenen deli değildir de nedir?)
Sayfa 169Kitabı okuyor
Müft mesken sanır cihânı kişi
Nakd-i ömrün verir kirâ yerine
(Bursalı Abdî Çelebi)
(İnsanoğlu dünyayı bedava mesken zanneder. Oysa o, kira yerine ömür denilen nakdi ödemektedir.)
Sayfa 161Kitabı okuyor
Yoluna cânâ revân etsem gerek cânım dedim
Yüzüme bin hışm ile bakdı dedi cânın mı var
(Zâtî)
(Ey Sevgili! Yoluna canımı verip sana kurban olsam, dedim. Yüzüme öfke ile baktı ve senin canın mı var diye söylendi)
Sayfa 129Kitabı okuyor
Beyitler
Gel gel berü ki savm u salâtın kazası var
Sensiz geçen zamân-ı hayatın kazası yok
(Nesîmî)
(Ey sevgili!) Gel gel beri ki oruç ve namazın kazâsı mümkündür, ama sensiz geçen günlerin telafisi kazâsı mümkün değildir.)
Bir kul yapamadığı farz ibadetlerin, eda edemediklerinin kazâsını yapabilir. Ama Allah'tan (c.c.) gafil olduğu zamanların, Allah'tan (c.c.) uzak geçirdiği zamanların kazasını yapamaz. Onun içindir ki eskiler, derviş için ibnü'l-vakt demişlerdir. Yani vaktin çocuğu. Yani vaktinin kıymetini bilip değerlendiren, yaratanla rabıtasını bir an olsun gaflet bıçağıyla kesmemeye gayret eden.Nesîmî'nin bu beytinin bir kitap hacminde açıklaması yapılabilir.
Setr eyle dilâ derdini cânâne duyurma
Cân içre nihân eyle velî câne duyurma
(Bâkî)
Sûz-i dilden bîhaberdir sanmanız cânâneyi
Şem’i yakmaz mı ol âteş kim yakar pervâneyi
(Şeyhülislâm Yahyâ Efendi)
Göz yum cihâna aç gözünü dem gelir geçer
Sen göz yumup açınca bu âlem gelir geçer
(Abdülhak Molla)
Defterinde nâmımız bulduk bugün cânânenin
Ölmeden gördük hele kaydın dil-i dîvânenin
Cismimiz râh-ı vefâda gerçi kim hâk eyleriz
Bâd-ı âh ile reh-i yâri yine pâk eyleriz
Dilberün işi itâb u nâz olur
Çeşmi câdû gamzesi gammâz olur
Ey gönül sabr it tahammül kıl ana
Yâre irişmek işi az az olur
Sanma ey zâhid bizi kim âlem-i kesretdeyiz
Dîde-i cân ile bak kim yâr ile halvetdeyiz
(Hasan Sezâi-yi Gülşenî)
Sanman ki felek devr ile şâmı seher eyler
Her vâkınanın âkıbetinden haber eyler.
(Nef’i)
Misâl-i Kâbe eyâ nûr-i dîde-i uşşâk
Gören cemâlini müştâk görmeyen müştâk
Aziz Mahmud Hüdâyi Hz.(k.s.)
|”İmrenme görüb mîve-i bâğın ümerânın
Kim sular anı gözleri yâşı fukarânın.”|
(Ali Çelebi)
Tedbîrini terk eyle takdîr Hudâ’nındır
Sen yoksun o benlikler hep vehm ü gümânındır.
Şeyh Galib Hz.(rah.a.)